ภาษาอีสานหมวด "ก" 193 - 202 จาก 1872
-
แก๋ว
แปลว่า : แก๋ว หรือ แจ๋ว (ภาษาอีสานบางที่จะออกเสียง จ เป็น ก เช่น เจ็ด => เก็ด แจ๋ว => แก๋ว) -
กี่
แปลว่า : เผา ใช้กับการทำอาหารให้สุก คล้ายการปิ้งหรือย่าง โดยวางบนไฟตรง ๆ ซึ่งจะใช้ไฟค่อนข้างแรง หรือบางทีอาจจะซุกไว้กับขี้เถ้าที่ยังมีความร้อนอยู่ -
ก
แปลว่า : พยัญชนะตัวต้นของพยัญชนะทั้งหมด เป็นพวกอักษรกลาง ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กก -
ก็
แปลว่า : ก็เป็นคำต่อหรือแต่งความให้ติดกัน โบราณเขียนจุดบอดไว้บนหัว -
ก๊กก๊ก
แปลว่า : มีเสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงเคาะไม้ -
กกแข้ว
แปลว่า : รากฟัน -
กกุธ์ห้า
แปลว่า : เครื่องหมายความเป็นพระราชาธิบดี ๕ อย่าง คือ ๑.มงกุฎ ๒.พระขรรค์ชัยศรี ๓.เศวตฉัตร ๔.แส้จามร ๕.ฉลองพระบาตร ทั้ง ๕ นี้เรียกว่า กกุธ์ห้า กุกกุห้าก็เรียก อย่างว่ากุกกุภัณทะห้าของพระยาปางก่อน พี่ก็ยอยกม้วนองค์อ้วนผู้เดียว (สังข์). -
กกุสนธ์
แปลว่า : พระนามพระพุทธเจ้าองค์แรกที่เกิดในภัทรกัปนี้ เรียก พระกกุสันธะ กุกกุสันธะก็เรียก ในภัทรกัปนี้มีพระพุทธเจ้ามาเกิด ๕ พระองค์ คือ พระกกุสันโธ พระโกนาคมโน พระกัสสโป พระโคตโม พระอริยเมตตรัยโย (ป. กกุสนธ). -
กง (ดื้อ)
แปลว่า : ดื้อ พยศ ขัดขืน คนดื้อด้านไม่ฟังคำสั่งสอนเรียก คนกง โกง ก็ว่าอย่างว่า อย่าชะกงหลายถ้อน หัวคานงงไม้ไผ่ป่า คันกะต่าบ่ห้อยบ่มีได้อ่านแอ่นกลางฯ อย่าซะกงหลายถ้อน หัวคานงงไม้ฮวก บ่แม่นพวกหมู่นี้ ใผชิโก้ยขึ้นนั่งชาน(บ.). -
กง (แม่กง)
แปลว่า : ชื่ออักษรที่มีตัว ง สะกด เรียกว่า แม่กง หรือ มาตรากง