หลังจากที่เราไปชมความงามที่ผามออีแดงมาแล้ว ถัดมาไม่ไกลที่อีสานร้อยแปดจะมานำเสนออีกที่หนึ่งคือ “ปราสาทโดนตวล” ตั้งอยู่บริเวณเทือกเขาพนมดงเร็ก ทิศตะวันออกเฉียงใต้ของบ้านภูมิซรอล ตำบลเสาธงชัย อำเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ
ปรางค์เป็นปรางค์เดี่ยว ผังรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้างยาวประมาณ ๗ เมตร ย่อมุมทั้ง ๔ ด้าน หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ตัวปรางค์ ก่อด้วย อิฐครึ่งหนึ่งและก่อด้วยศิลาแลงครึ่งหนึ่งโดยก่อศิลาแลงจากฐานถึงครึ่งผนังเรือนธาตุ จากนั้นก่อขึ้นไปด้วยอิฐฝนเรียบไม่สอปูนจนถึงยอดปรางค์ บริเวณทางเข้าทำเป็นมุขยื่นออกไป ผนังของมุขเป็นอิฐ หลังคาคาดว่าจะเป็นเครื่องไม้มุงกระเบื้องยาวประมาณ ๕-๗ เมตร สังเกตได้จากการเซาะร่องโครงสร้างหลังคาและขอบกระเบื้อง ที่ผนังองค์ปรางค์ด้านหน้า ต่อจากมุขมีแนวเสาหินทราย ๔ ต้น
สันนิษฐานว่า เป็นเสารองรับหลังคาห้องโถง หรือที่เรียกว่า มณฑป ทางเข้ามณฑปมีวงกลมประตู ๓ ช่อง วงกบประตูทั้งสองข้าง มีจารึกปรากฏอยู่เสาศิลาทราย ถัดจากประตูทางเข้าปราสาทออกมา มีเสาศิลาทราย อยู่อีก ๔ ด้าน สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นซุ้ม โคปุระ แต่ไม่ปรากฏว่ามีกรอบประตู พบหินทราย ลักษณะเป็นธรณี ประตูตั้งไว้ ระหว่างเสาและหน้าธรณีประตูมีอัฒจันทร์ หินทรายวางอยู่ด้านตะวันออกเฉียงใต้ของปรางค์มีหินทรายเรียงต่อกันเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้างยาวประมาณ ๓x๕ เมตร สันนิษฐานว่า น่าจะเป็นบรรณาลัย และมีสระน้ำ ลักษณะเป็นคันดินมีน้ำขัง อายุสมัย ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖ หลักฐานจารึก ปราสาทโดนตวล ๑ เลขที่ ศก. ๙ จารึกที่กรอบประตูด้วยอักษรขอมโบราณ ภาษาเขมร-สันสกฤต จำนวน ๑ ด้าน มี ๓ บรรทัด ระบุมหาศักราช ๙๒๔ ซึ่งตรงกับ พ.ศ.๑๕๔๕ เป็นจารึกที่เก่าแก่กว่า จารึกปราสาทเขาพระวิหาร ๑ เลขที่ ศก.๕ ระบุมหาศักราช ๙๕๙ ซึ่งตรงกับ พ.ศ. ๑๕๘๐
[ที่มา http://www.m-culture.go.th]
ปราสาทโดนตวน อาจจะดูเงียบๆกว่าผามออีแดง เพราะนักท่องเที่ยวยังไม่ค่อยรู้จักมากนัก และเมื่อก่อนทางเข้านั้นลำบาก แต่ทุกวันนี้ค่อนข้างสะดวกสบาย เพราะเป็นถนนลาดยางเข้าไปถึงแล้ว ในช่วงที่น่าเที่ยวจะเป็นช่วงเดือนเมษายน เพราะช่วงนั้นชาวบ้านจะมีประเพณี ‘เซ่นไหว้ ปราสาทโดนตวล’ เพื่อความสงบสุข
“ซึ่งการประกอบพิธีบวงสรวงปราสาทโดนตวล ได้จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี เพื่อความเป็นสิริมงคล ให้เกิดความสงบสุขร่มเย็นกับประชาชนในพื้นที่ เพื่ออุทิศส่วนกุศลไปให้แก่บรรพบุรุษที่ท่านได้ปกป้องอธิปไตยรักษาผืนแผ่นดินไทยไว้จนกระทั่งมาถึงยุคสมัยปัจจุบัน เป็นการแสดงออกถึงความจงรักภักดีสืบไป”
นายวีระยุทธ ดวงแก้ว กำนันตำบลเสาธงชัย กล่าว.
เนื่องจากบริเวณปราสาทโดนตวน ติดเขตชายแดน จะมีเจ้าหน้าทีคอยบริการ ติดต่อสอบถามข้อมูล และตัวปราสาทเองตั้งอยู่กลางป่า จึงไม่ควรออกเส้นทางที่เจ้าหน้าที่กำหนด ทางที่ดีอย่าหลงเดินเข้าไปในป่า
ท่านใดที่เดินทางมาที่ จ.ศรีสะเกษ ก็อย่าลืมแวะมาเยี่ยมชมได้ ตอนนี้เส้นทางสะดวกสบายแล้ว และมีที่จอดรถพร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวที่มาเยือนครับ
อัลบัมภาพปราสาทโดนตวล
แผนที่การเดินทางมายังปราสาทโดนตวล