หมู่บ้านงูจงอาง จังหวัดขอนแก่น

ถ้าพูดถึงงูจงอาง(ภาษาอังกฤษ: King Cobra) เป็นงูพิษขนาดใหญ่ โดยทั่วไปมีความยาวเฉลี่ยประมาณ 6.5 – 8 เมตร จัดเป็นงูพิษที่มีขนาดยาวที่สุดในโลก ซึ่งตัวที่ยาวเป็นสถิติโลกมีความยาวถึง 9 เมตร เป็นงูจงอางไทยลำตัวสีดำ ถูกยิงได้ที่จังหวัดนครศรีธรรมราช พ.ศ. 2468 น้ำหนักประมาณ 15 – 30 กิโลกรัม มีลูกตาดำและกลม หัวใหญ่กลมทู่ สามารถแผ่แม่เบี้ยได้เช่นเดียวกับงูเห่า ลำตัวเรียวยาว ว่ายน้ำเก่ง มีหลายสีแต่โดยทั่วไปจะมีสีน้ำตาลแดงอมเขียว หรือลำตัวสีเขียวอมเทา สีดำ สีนํ้าตาล และสีเขียวอ่อนเกือบขาว ส่วนพบเยอะที่สุดคือ สีดำและเขียวอมเทา และ สีนํ้าตาล น้อยสุดก็สีเขียวอ่อนเกือบขาว ท้องมีสีเหลืองจนเกือบขาว มีสีแดงเกือบส้มที่บริเวณใต้คอ มีพิษ มีผลทางระบบประสาท (Neurotoxin) ที่รุนแรง

พิษของงูจงอางสามารถทำให้คนหรือสัตว์ตายได้ โดยมีอัตราการเสียชีวิตสูงถึง 75% เนื่องจากปริมาณพิษที่ฉีดออกจากเขี้ยวพิษมีมาก งูจงอางมีนิสัยค่อนข้างดุร้าย แต่ถ้าไม่จวนตัวหรือถูกรุกรานก่อนจะไม่ทำร้าย อาหารของงูจงอางคืองูอื่น ๆ เช่น งูสิง งูทางมะพร้าว งูเห่า งูเหลือม งูหลาม งูน้ำ งูสามเหลี่ยม งูกินปลา งูทับสมิงคา งูเขียว และ งูจงอาง ที่มีขนาดเล็กกว่า กบหรือตะกวดและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กเช่นหนู เป็นต้น

และวันนี้ทีมงานอีสานร้อยแปดจะพาพี่น้องไปที่หมู่บ้านงูจงอาง ที่เลี้ยงสัตว์ที่ว่ากันว่าร้ายแรงที่สุด แต่ที่นี่กลับเอางูจงอาจเลี้ยงไว้เหมือนสัตว์เลี้ยง เอาไว้แสดงโชว์ให้นักท่องเที่ยวได้แห่กันมาดูจนสร้างเป็นอาชีพหลักของคนในหมู่บ้าน

หมู่บ้านงูจงอาง หรือ บ้านโคกสง่า ต.ทรายมูล อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น แต่เดิมนั้นชาวบ้านมีอาชีพขายยาสมุนไพร และควบคู่กับการทำนามาตั้งแต่สมัยปู่ย่าตายาย ต้องเดินทางด้วยเท้าเร่ขายไปตามหมู่บ้านต่างๆ และ สลับกับเข้าป่าเพื่อหาสมุนไพรมาขาย เมื่อปี พ.ศ.2494 พ่อใหญ่เคน ยงลา หมอยาในหมู่บ้านขณะนั้น มีไอเดียที่จะนำงูเห่ามาแสดง เพื่อดึงดูดให้คนมาดูและควบคู่กับการขายยาสมุนไพร แทนที่จะต้องเดินทางไปขายเองตามหมู่บ้านต่างๆ ชาวบ้านในหมู่บ้านอื่นเมื่อทราบข่าวว่ามีการแสดงงู ก็แห่กันมาดูและได้สมุนไพรกลับบ้านไป เกิดเป็นความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ แต่เนื่องจากงูเห่านั้นมีอันตรายมาก สามารถพ่นพิษได้ไกลถึงสองเมตร พ่อใหญ่เคนจึงเปลี่ยนมาใช้งูจงอางแสดงแทน และถ่ายทอดวิชาการแสดงงูให้คนในหมู่บ้าน ยามว่างจากหน้านา ชาวบ้านก็จะรวมกลุ่ม เพื่อออกแสดงงูในหมู่บ้านอื่น เพื่อขายสมุนไพร และมีการแสดงหลักที่หมู่บ้าน ซึ่งจะจัดขึ้นบริเวณลานวัดศรีธรรมา รอบๆบริเวณ ก็จะมีการจัดนิทรรศการเกี่ยวกับงูจงอาง รวมทั้งมี โรงเรือนเพาะเลี้ยงงูจงอางอยู่ด้วย
ปัจจุบันการแสดงงูจงอางบ้านโคกสง่าเป็นที่รู้จักกันแพร่หลายมาก ชาวบ้านเกือบทุกหลังคาเรือน จะเลี้ยงงูจงอางไว้ใต้ถุนบ้าน มีการจัดแสดงหลายรูปแบบเพื่อดึงดูดให้คนสนใจยิ่งขึ้น เช่นการแสดง ละครงูตาม จังหวะเพลง การชกมวยระหว่างคนกับงูจงอางจนชาวบ้านที่มีชื่อเสียงทางการแสดงงู มีฉายาประจำ เช่น กระหร่องน้อย เมืองอีสาน, ทองคำ ลูกทองชัย ฯลฯ

งานวันงูจงอาง จัดขึ้นที่หมู่บ้านโคกสง่า ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ มีกิจกรรมการจัดงานระหว่างวันที่ 12-16 เมษายน ของทุกๆ ปี เช่น การเจริญพระพุทธมนต์ การสรงน้ำพระ ขบวนแห่พระพุทธรูป แห่สงกรานต์ แห่งูจงอางไปตามถนนรอบหมู่บ้านสิ้นสุดที่เวทีแสดงวัดศรีธรรมา มีพิธีบายศรีสู่ขวัญ ประกวดธิดางูจงอาง การแสดงศิลปะการต่อสู้ระหว่าง คนกับงูจงอาง ครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดในรอบปี เนื่องจากชาวบ้านโคกสง่าทุกคน ที่ออกจากหมู่บ้านไปแสดงงู เร่ขายสมุนไพรต่างพร้อมใจกัน กลับมาแสดงร่วมกันในวันสงกรานต์ มีการสาธิตว่านและยาสมุนไพรชนิดต่างๆ พร้อมจำหน่ายโดยกลุ่มชาวบ้าน นอกจากนี้ยังมีการแสดงมหรสพอื่นๆ เช่น หมดลำซิ่ง ภาพยนตร์ เป็นการแสดงรื่นเริง ให้ชาวบ้านใกล้เคียงมาร่วมสนุกด้วย

การเข้าชมและกิจกรรมการแสดง นอกจากเทศกาลสงกรานต์แล้ว นักท่องเที่ยวยังสามารถเดินทางมาทัศนศึกษาที่ หมู่บ้านงูจงอางได้ทุกวันไม่เว้นวันหยุดราชการ และวันนักขัตฤกษ์ ตั้งแต่เวลา 07.00-17.00 น. เมื่อเดินทางไปถึงหมู่บ้านงูจงอาง จะเห็นวิถีชีวิตชาวบ้านโคกสง่า ซึ่งมีอาชีพหลักคือการเกษตรกรรม มีการทอผ้าไหมเหมือนชาวอีสานทั่วไป แต่สิ่งที่อัศจรรย์อย่างยิ่ง ก็คือชาวบ้านแห่งนี้เลี้ยงงูจงอางไว้ในกล่องไม้ใต้ถุนบ้าน เกือบทุกหลังคาเรือน ที่วัดศรีธรรมาท่านสามารถศึกษา ชมนิทรรศการงูและชีวิตความเป็นอยู่ ของงูจงอางในโรงเรือนเพาะพันธุ์งูจงอางได้ทุกวัน ในกรณีที่เดินทางมาเป็นกลุ่มเล็กๆ หากต้องการชมการแสดง ชมรมงูจงอางได้จัดเจ้าหน้าที่ และนักแสดงประจำเวที สามารถจัดการแสดงให้ชมได้ตามต้องการ โดยแจ้งชาวบ้านให้จัดแสดง โดยตกลงราคาแต่ละรายไป หากเดินทางไปเป็นคณะใหญ่ๆ สามารถแจ้งล่วงหน้าได้ที่

การเลี้ยงงูจงอางที่บ้านโคกสง่า การเลี้ยงงูจงอางที่บ้านโคกสง่า เป็นการเลี้ยงงูเยี่ยงสัตว์เลี้ยง งูบางตัวได้รับการเลี้ยงมาเป็นเวลาถึง 15 ปี ชาวบ้านจะซื้องูมาในราคา 3,000-10,000 บาท ขึ้นอยู่กับขนาดของงู นำมาเลี้ยงในลังไม้ที่มีน้ำและความชื้นอยู่ ลังจะมีขนาดกว้าง 50 ซม. ยาว 80 ซม. สูง 20 ซม. จะเก็บไว้ใต้ถุนบ้านหรือตามยุ้งฉาง มีการให้อาหาร 3-4 วันต่อครั้ง อาหารมักจะเป็นงูขนาดเล็ก เช่น งูปลา งูสิง งูดิน งูดั้งแห หรือ กบ เขียด ถ้าให้อาหารเพียงพองูจะลอกคราบประมาณเดือนละครั้ง เมื่อเลี้ยงได้สักพัก งูจะเริ่มเชื่อง สามารถจับมาแสดงได้ ทั้งนี้ยังคงต้องระมัดระวัง เนื่องจากงูยังมีพิษและฉกกัดได้ตลอดเวลา ผู้แสดงต้องใช้ความสามารถและความชำนาญเป็นพิเศษ ทำให้การแสดงเป็นที่น่าตื่นเต้น

ว่านพญาจงอาง

ว่านพญาจงอาง ปลูกวางทุกทิศ อสรพิษ ไม่กล้ากล้ำกราย ใช้แก้พิษงู เขารู้กันทั่ว ส่วนใบและหัว ที่นำมาใช้ โขลกกับสุรา เอามากินแก้ อาการเพียบแปล้ ก็จะผ่อนคลาย แล้วรีบเร็วรี่ ทันทีเถิดท่าน ส่งโรงพยาบาล ทำการแก้ไข พิษตะขาบแมงป่อง ไม่ต้องกินหรอก แค่ตำแล้วพอก ก็รักษาได้ ถูกปลาดุกยัก ปวดหนักรวดร้าว โขลกกับน้ำมะนาว พอกแผลแก้หาย

แผนที่การเดินทางไปยังหมูบ้านงูจงอาง
บ้านโคกสง่า ต.ทรายมูล อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น

แกลเลอรี่ภาพ หมู่บ้านงูจงอาจ