อนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี นครราชสีมา ถูกสร้างขึ้นในปี 2476 หล่อด้วยทองแดงรมดำ ความสูง 1 เมตร 85 เซนติเมตร น้ำหนัก 325 กิโลกรัม แต่งกายด้วยเครื่องยศพระราชฐาน มือขวากุมดาบปลายจรดพื้น มือซ้ายเท้าสะเอว หันหน้าไปทางทิศตะวันตก ซึ่งเป็นที่ตั้งของกรุงเทพมหานคร ภายในบรรจุอัฐิของท้าวสุรนารี โดยอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี ถือเป็นอนุสาวรีย์ที่สร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงคุณงามความดีของวีรสตรีสามัญชนคนแรกของประเทศที่สร้างคุณประโยชน์ให้แก่ชาติบ้านเมือง จึงเป็นบุคคลที่ลูกหลานชาวโคราช ภาคภูมิใจและกลายเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดนครราชสีมา กระทั่งเรียกชื่อจังหวัดนี้ว่า “เมืองย่าโม”
อนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี
นามเดิมของท่านคือ คุณหญิงโม ซึ่งคำว่า โม มีความหมายว่า ใหญ่มาก มีบันทึกว่าเป็นสตรีที่มีสติปัญญาหลักแหลม เล่นหมากรุกเก่ง และมีความชำนาญในการขี่ช้างม้า โดยท่านมีม้าตัวโปรดสีดำอยู่ตัวหนึ่ง และมักจะพาลูกหลานไปทำบุญที่วัดสระแก้วเป็นประจำ ต่อมาได้สมรสกับนาย ทองคำขาว พนังงานการเมือง นครศรีธรรมราช ซึ่งต่อมาได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นพระภักดีสุริยเดช ตำแหน่ง รองปลัดเมืองนครราชสีมา นางโม จึงได้เป็นคุณนายโม
ภายหลังพระภักดีสุริยเดช ได้เลื่อนเป็นพระยาสุริยเดช ตำแหน่งปลัดเมืองนครราชสีมา คุณนายโม จึงได้เป็นคุณหญิงโม ชาวเมืองโคราช เรียกท่านทั้งสองเป็นสามัญว่า คุณหญิงโม และพระยาปลัดทองคำ ท่านเป็นหมัน ไม่มีทายาทสืบสายโลหิต ชาวเมืองนครราชสีมาทั้งหลาย จึงพากันเรียกแทนตัวคุณหญิงโมว่า แม่ และมีผู้มาฝากตัวเป็นลูกหลานคุณหญิงโมอยู่มาก ซึ่งเป็นกำลังและอำนาจส่งเสริมคุณหญิงให้ทำการใดๆได้สำเร็จเสมอ
กระทั่งเมื่อปี 2369 คุณหญิงโมได้สร้างวีรกรรมอันยิ่งใหญ่ ด้วยการรวบรวมชาวบ้านออกรบ ต่อต้านกองทัพของเจ้าอนุวงศ์แห่งเวียงจันทน์ เป็นผลสำเร็จ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม สถาปนาคุณหญิงโมให้เป็นท้าวสุรนารี
สำหรับคำแนะนำการกราบขอพรจากอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี ถ้าจะให้ดีมีเวลาพอสมควร ควรไปกราบท่านในช่วงเวลาดึกหลังเที่ยงคืน เพราะท่านกลับมาจากการรบในเวลานั้น และเวลาที่ทำการปิดทองให้ปิดที่มือด้านขวา ซึ่งเป็นด้านที่ท่านถือดาบ เนื่องจากมือขวา เป็นมือที่ท่านถือดาบฟาดฟันศัตรู หากปิดทองและอธิษฐาน เชื่อกันว่าจะสามารถฝ่าฟันอุปสรรคได้เป็นผลสำเร็จ หลังกราบย่าโมและขอพรแล้ว ผู้คนส่วนใหญ่ มักจะเสี่ยงโชคด้วยการซื้อลอตเตอรี่มาลุ้นในวันหวยออก แต่มีเพียงสิ่งเดียวที่เป็นข้อห้ามสำหรับผู้ชาย ก็คือการบนบานขอให้รอดจากการจับใบดำ ใบแดงในการเกณฑ์ทหาร เพราะย่าโมเป็นนักรบ ไม่ชอบเห็นลูกหลานอ่อนแอ ดังนั้น ผู้ใดบนบานเรื่องนี้ จะจับได้ใบแดงทุกคน
อนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี ตั้งอยู่ที่ถนนราชดำเนิน เทศบาลเมืองนครราชสีมา จะมีรถประจำทาง วิ่งในตัวเมืองผ่านหลายสาย