พิพิธภัณฑ์สุสานปู บ้านเนินมณฑา หมู่ 10 นายายอาม จันทบุรี
เพราะชาวบ้านเนินมณฑามีปัญหาด้านน้ำอุปโภคและบริโภค จึงมีการทำแผนโครงการพัฒนาแหล่งน้ำ เสนอกรมพัฒนาที่ดินของบประมาณสนับสนุน และขอขุดสระน้ำในพื้นที่ป่าเสม็ด หมู่ที่ 10 บ้านเนินมณฑา ต.กระแจะ อ.นายายอาม จ.จันทบุรี ซึ่งเป็นพื้นที่สาธารณะประโยชน์ที่ประชาชนใช้ร่วมกันอยู่ …
ต่อมาในปี พ.ศ. 2539 – พ.ศ. 2542 ขณะดำเนินโครงการขุดสระน้ำในที่ดังกล่าวได้พบซากดึกดำบรรพ์ทางทะเลโดยบังเอิญจากผิวดินที่ถูกขุดขึ้นมากองไว้แล้วถูกฝนชะ ทำให้เห็นเปลือกหอยและปูที่กลายเป็นหินจำนวนมาก บางส่วนประชาชนได้นำไปเก็บไว้เป็นของส่วนตัว
องค์การบริการส่วนตำบลกระแจะ จึงได้ดำเนินการห้ามประชาชนมาขุดค้นหาอีก เพื่อเป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและรักษาไว้ให้เยาวชนและประชาชนทั่วไปได้ศึกษาต่อทาง อบต.ได้แจ้งประสานงานผ่านอำเภอนายายอามและจังหวัดจันทบุรี ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องคือกรมทรัพยากรธรณี มาดำเนินการตรวจสอบสภาพสถานที่ และเก็บตัวอย่างซากสัตว์ดึกดำบรรพ์ทางทะเลดังกล่าวไปตรวจสอบเพื่อทราบความเก่าแก่ของอายุให้ชัดเจน
ฝ่ายโบราณชีววิทยา กองธรณีวิทยากรมทรัพยากรธรณีได้มาดำเนินการ เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2544 …
ปัจจุบันมีซากสัตว์ดึกดำบรรพ์ทางทะเล ได้แก่ ซากปู และซากเปลือกหอยอายุประมาณ 5,070 ปี ตามสภาพเดิมก่อนค้นพบ ส่วนที่ประชาชนขุดแล้วนำไปสะสมเองนั้นก็ได้มีการส่งคืน จึงนำมาเก็บรักษาไว้ ณ พิพิธภัณฑ์ปู หมู่ 10 บ้านเนินมณฑา ต.กระแจะ อ.นายายอาม จ.จันทบุรี โดยองค์การบริหารส่วนจังหวัดจันทบุรีได้มีการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ขึ้นและสร้างเสร็จในปี 2551 เปิดให้ผู้ที่สนใจเข้าชม 08.00-18.00 น.เฉพาะวันเสาร์/อาทิตย์
ซากสัตว์ดึกดำบรรพ์ทางทะเล ได้แก่ ซากปู และซากเปลือกหอยอายุประมาณ 5,070 ปี