วัดถ้ำพวง เป็นวัดธรรมยุตินิกายฝ่ายวิปัสสนากรรมฐาน ตั้งอยู่ติดภูเขาในเขตบ้านท่าวัด หมู่ 1 ตำบลปทุมวาปี อำเภอส่องดาว และอยู่ในเขตพื้นที่รอยต่อ 3 จังหวัด นั่นคือ สกลนคร – อุดรธานี – กาฬสินธุ์ บนเทือกเขาภูพาน ซึ่งเชื่อมต่อจากสกลนคร คนในท้องถิ่นเรียกกันว่า “ภูผาเหล็ก” เนื่องจากบริเวณถ้ำพวงนั้นมีแร่เหล็กเป็นจำนวนมาก หากนำแม่เหล็กวางลงบนพื้นจะมีหินเล็กๆติดขึ้นมาเป็นพวง ส่วนสาเหตุที่ชาวบ้านเรียกกัน ว่า ถ้ำพวงนั้น เพราะภายในถ้ำมีลักษณะเหมือนพวงเกวียนหรือกระทูลเกวียน จึงพากันเรียกว่า ถ้ำพวง และเรียกติดปากกันจนถึงทุกวันนี้
ย้อนไปเมื่อปี 2504 พระอาจารย์วัน อุตตโม ได้เริ่มก่อตั้งวัดถ้ำอภัยดำรงธรรมขึ้น และจำพรรษาอยู่ที่วัดแห่งนี้ จนมีพระภิกษุสามเณรเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในปี 2514 พระอาจารย์วัน อุตฺตโม จึงได้นำคณะศิษยานุศิษย์ร่วมกันสร้างถนนขึ้นสู่ยอดเขาภูผาเหล็ก เพื่อเดินขึ้นถ้ำพวง เป็นระยะทางกว่า 5 กิโลเมตร พร้อมทั้งได้สร้างวัดขึ้น ด้วย โดยใช้ชื่อว่า “วัดถ้ำพวง” บนยอดเขาภูผาเหล็ก ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวัดถ้ำอภัยดำรงธรรม จากนั้นได้สร้างอาคารเสนาสนะ และสร้างพระพุทธรูปปางนาคปรกหน้าตักกว้าง 5 เมตร นามว่า “พระมงคลมุจลินท์” พร้อมทั้งสร้างวิหารครอบองค์พระพุทธรูปในเวลาต่อมา
เมื่อพระอาจารย์วัน อุตฺตโม มรณภาพ เมื่อวันที่ 27 เมษายน ปี 2523 ด้วยอุบัติเหตุเครื่องบินตกที่ตำบลคลองหลวง อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี เจ้าคณะจังหวัดสกลนคร (ธ) จึงได้แต่งตั้ง พระอธิการหลอ นาถกโร เป็นเจ้าอาวาสวัดถ้ำอภัยดำรงธรรมสืบแทนตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาจนได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระครูอุดมญาณโสภณจนถึงปัจจุบัน และท่านก็ได้ทำนุบำรุง พัฒนาวัดถ้ำพวง จนเป็นที่รู้จักของพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป
พิพิธภัณฑ์อัฐบริขารพระอาจารย์วัน อุตตโม เป็นอาคารรูปทรงจัตุรมุข 2 ชั้น ประดับประดาด้วยหินอ่อนทั้งหลัง ชั้นล่างตกแต่งเป็นห้องแสดงภาพวาดเกี่ยวกับประวัติของพระอาจารย์ตั้งแต่เกิด ส่วนภายในชั้นบนมีรูปปั้นของท่านในท่านั่งขัดสมาธิ พร้อมเครื่องสักการบูชาที่ตกแต่งอย่างงดงาม
สังเวชนียสถาน 4 ตำบล ประกอบด้วย อุทยานลุมพินี สถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้า ควงไม้โพธิ์ พุทธคยา สถานที่ตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี สาลวโนทยาน เมืองกุสินารา โดยสังเวชนียสถานทั้ง 4 ที่นี้ถูกจำลองมาจากประเทศอินเดีย ซึ่งมีเพียงแห่งเดียวในภาคอีสาน
ใช้เส้นทางสายสกลนคร – อุดรธานี เส้นทางหลวงหมายเลข 22 ระยะทางประมาณ 84 กิโลเมตร ก็จะถึงอำเภอสว่างแดนดิน เลี้ยวซ้ายผ่านทางอำเภอส่องดาวไปถึงวงเวียนอนุสาวรีย์พระเวสสันดร ประมาณ 27 กิโลเมตร จากอนุสาวรีย์หากแยกขวาจะไปวัดถ้ำอภัยดำรงธรรม
องค์การบริหารส่วนตำบลปทุมวาปี 04 278 6147
ดูความคิดเห็น
รบกวนสอบถามทางวัดมีอบรมปฎิบัติธรรมไม่ครับ.ถ้ามีขอทราบวันเวลาด้วยครับ.ขอบพระคุณมากครับ