ผญา บัวอาศัยเซิ่งน้ำปลาเพิ่งวังตม
ไพร่กับนาย ต่างก็ต้องพึ่งพาอาศัยกัน เหมือน บัว ปลา ตม และน้ำ ต่างอาศัยกันและกัน
ป้ายกำกับ : ผญา
ผญา อันว่าเสือสางช้างกวางฟานอาศัยป่า
เสือ ช้าง กวาง ฟาน อาศัยป่า และต้นไม้ในป่าก็อาศัยสัตว์ร้าย จึงรอดพ้นการถูกทำลาย
ผญา เฮาอาศัยเพิ่งบ้านบ้านกะเพิ่งบุญเฮา
เราอาศัยเรือน เรือนก็พึ่งเรา หากเราทิ้งเรือนหนีไปเสีย เรือนก็ร้างเสื่อมโทรม
ผญา คนหากอาศัยด้วยดอมคนเป็นหมู่
คนเรา อยู่ได้ด้วยการอยู่ร่วมกัน ไม่มีใครอยู่คนเดียวได้(ตั้งแต่เป็นทารก)
ผญา บุญหัวบ่เคยได้สังวาลย์คำพระยานาค
หัวไม่มีวาสนาจะได้สวมสังวาลย์ทองพญานาค แค่ขี้ดินติดหัวมาแต่เล็กๆ ก็เข้าใจไปเองว่าเป็นหงอน
ผญา ป๋าสวนอ้มหนีไปชมหม้อปลาแดก
ทิ้งสวนดอกอ้ม หนีไปชื่นชมหม้อปลาร้า ทิ้งยุ้งข้าว หนีไปเฝ้าป่ากลอย
ผญา ปลาอยู่น้ำบ่ห่อนขึ้นเทิงบก
ปลาอาศัยน้ำ จะไม่ขึ้นมาบนบก มันจะกินอยู่หลับนอนในน้ำ
ผญา ทำทานผัวเมียบ่พร้อมผลบุญเต็มส่วน
ทำบุญให้ทาน หากผัวเมียไม่เห็นดีด้วยตามกัน ย่อมไม่ได้ผลบุญเต็มส่วน บุญ ย่อมให้ผลบุญเฉพาะแก่ผู้ทำบุญ
ผญา ทำทานบ่ปรารถนาตั้งสิเอาหยังเป็นที่เพิ่ง
ไม่ได้ทำบุญทำทานไว้ จะเอาอะไรเป็นที่พึ่ง อยากได้บุญ แต่ไม่ทำบุญ ย่อมไม่ได้บุญ
ผญา ทำตนให้คือสักกุณานกเจ่า
ให้ดูนกเจ่าเป็นตัวอย่าง นกเจ่า (อยู่บนดินไม่เห็นสีขาว) เมื่อบินขึ้นฟ้า มองเห็นเป็นสีขาว
ผญา ทางหลวงกว้างสังมาเทียวตั้งแต่ขอก
ทางกว้างขวาง แต่เดินเฉพาะริมทาง หมกปลาร้าเหลือมากมาย เหตุใด เอาข้าวเหนียวจ้ำแต่ใบตอง
ผญา เทียวทางท่งแดดวอน เทียวทางดอนแดดไหม้
เดินตามทุ่งนาแดดร้อน เดินตามดอนแดดแผดเผา ก้าวขาเร็วๆรีบเสาะหาร่ม