เพาะเห็ดเผาะ ทำได้จริง ไม่ต้องเผาป่า

เป็นอีกหนึ่งเห็ด ที่มีรสชาติอร่อยอย่างมาก ซึ่งบอกเลยว่าถ้าหากเราได้กินเห็ดเผาะ เวลาเราเคี้ยวแล้วมันจะกรอบนอกในนุ่มเหมือนเรากินขนมเลย แต่แน่นอนว่าเห็ดเผาะมันจะออกตามฤดูกาลเท่านั้น เวลาที่เราไปเดินตลาดแล้วเห็ดเผาะ บางคนก็อดใจไม่ได้เลยที่จะต้องซื้อเห็ดเผาะมาไว้ทานที่บ้าน

แต่กว่าเห็ดเผาะ มันจะออกมาทีนึงมันก็เป็นอะไรที่ยากมากๆ เพราะว่าเราจะต้องรอฝนตก ให้เห็ดเผาะงอก ใครจำได้เห็ดเผาะ เคยราคาสูงถึงเกือบกิโลกรัมละ 1,000 บาท แต่กิโลละ 1,000 บาทมันก็ไม่ได้ลดความอยากของคนที่อยากกินเลยแม้แต่น้อย อาจจะมีการลังเล ต่อราคากันนิดหน่อย แต่สุดท้ายแล้วก็ซื้อหลายกิโลอยู่ดี เพราะว่ากว่าที่เราจะได้กินเราจะต้องรอหน้าฝนเลย 1 ปีได้กิน 1 ครั้ง

แต่ปัญหานี้จะหมดไป สำหรับใครที่ชอบทานเมนูเห็ดเผาะ จะต้องมาฟังทางนี้ ต่อไปนี้เราไม่ต้องไปหาซื้อเห็ดเผาะกิโลกรัมละ 1000 บาทอีกต่อไป เพราะว่าเห็ดเผาะสามารถปลูกเองได้ เห็ดธรรมชาติที่คนไทยนิยมทานกันมากที่สุด หลายๆคนยังเข้าใจผิดว่าจะต้องเผาป่าเพื่อที่จะมีเห็ดเกิดขึ้น ก่อนอื่นเราจะต้องล้มความคิดนั้น แล้วเข้าใจใหม่สะก่อน

ดร.อานนท์ เอื้อตระกลู ผู้เชี่ยวชาญอาวุโส ด้านการเพาะเห็ด องค์การสหประชาชาติ ประจำปี พ.ศ.2524-2548 เล่าให้ฟังว่า โดย ดร.อานนท์ กล่าวว่า เห็ดเผาะมี 2 สายพันธุ์ ได้แก่เห็ดเผาะหนัง สีดำเนื้อกรอบ และเห็ดเผาะฝ้าย เนื้ออ่อนนิ่ม เกิดในต้นฤดูฝนไม่มีรากเป็นก้อนกลมๆมีเปลือกแข็งสเปอร์อยู่ข้างใน จึงจะนิยมมาทำอาหารในช่วงที่อ่อนๆ

แน่นอนว่าเห็ด นอกจากจะรสชาติดีและคุณค่าทางโภชนาการสูงแล้ว เห็ดยังมีคุณสมบัติทางยาอีกด้วย นั้นไม่แปลกเลยที่หลายคนจะชอบทานเห็ด และมีความต้องการเห็ดมากเพิ่มขึ้น ซึ่งในขณะนี้คนไทยกินเห็ด 10000 กรัม/ ต่อคน/ ต่อปี

ผมว่าเรื่องเห็ด เนี่ยคนให้ความสนใจกันมาก ตอนที่คุยกันใหม่เมื่อ 2516 สมัยที่ไทยยังสั่งเห็ดนำเข้ายังไม่มีการเพาะเห็ด ในสมัยนั้นคนไทยกินเห็ดเพียงแค่ 235 กรัมต่อคน ต่อปี แต่หลังจากที่เราณรงค์ และเผยแพร่เรื่องการเพาะเห็ด 5 ปีให้หลังมานี้ไทยสามารถเพาะเห็ดฟางได้มากถึง 60000 ตัน

ปัจจุบัน ประเทศไทยสามารถเพาะเห็ดเผาะแบบยั่งยืนได้แล้ว โดยนำเห็ดเผาะใส่เข้าไปในรากของต้นตระกูล ต้นยางนา ต้นเหียง ต้นพลวง มะค่า เต็งรัง ต้นไม้พวกนี้ถ้าหากมีเห็ดเผาะ เข้าไปอาศัยอยู่จะโตไวมาก เพราะเส้นใยของเห็ดเผาะจากเกาะอยู่ที่ปลาย รากย่อยอาหารจำพวกฟอสฟอรัส ให้รากพืชแข็งแรง และช่วยป้องกันโรคอย่างอื่นมาทำร้ายร่างของต้นไม้เหล่านั้นด้วย

ต้นไม้ที่เราเห็นกันอยู่ทุกวันนี้ นอกเหนือจากการเจริญเติบโตด้วยสังเคราะห์แสงแล้วมีถึง 95% ที่ไม่สามารถย่อยอาหารที่อยู่ปลายรากเองได้ มันจึงต้องพึ่งพวกเชื้อรา ชนิดที่เรากำลังพูดถึงก็คือไมคอร์ไรซา เป็นรายกลุ่มหนึ่งที่อยู่ใต้ดินอาศัยอยู่ตามรากพืชต้นไม้ซึ่งจะเป็นเชื้อของเห็ดเผาะ เห็ดตับเต่า เห็ดระโงก เป็นต้น

และเดียวกันเห็ดก็อาศัยพลังงานเอนไซม์ ที่มีประโยชน์จากพืช ซึ่งจะอยู่อาศัยร่วมกันและเช่นกันนี้ไปจนหมดอายุขัย ของต้นไม้ เช่นไม้ยางนาเป็นไม้เนื้อหอมสามารถมีอายุอยู่ได้นานถึง 700 ปี ส่วนความเชื่อของชาวบ้านที่ว่า ยิ่งเขาเคลียร์พื้นที่ยิ่งทำให้เก็บเห็ดง่ายผลผลิตมาก บอกเลยว่าความคิดนี้ผิด 100% เพราะในปีต่อไปเห็ดจะลดลง ต้นไม้จะได้รับบาดเจ็บ และถ้าหากเป็นต้นไม้ที่เป็นตัวสร้างอาหารให้เห็ดตายไปก็จะไม่มี เห็ดเผาะเกิดขึ้นอีก

วิธีการปลูกเห็ดเผาะ

ขั้นตอนแรกให้เรานำเห็ดเพราะที่แก่จัดมาแกะเอาสเปอร์ข้างใน หลังจากนั้นนำไปผสมกับน้ำให้เข้ากัน จากนั้นนำ ไปราดที่โคนต้นไม้ ในปีต่อไปก็จะมีเห็ดเผาะเกิดตามรากไม้ เมื่อต้นไม้โตประมาณ 2 ปีให้เราเริ่มเก็บได้ และเห็ดจะเกิดที่ต้นไม้ต้นนี้ทุกๆปีเรื่อยไป

ส่วนอีกวิธีหนึ่ง ให้เรานำน้ำไปรดต้นกล้าทุกสัปดาห์ สัปดาห์ละครั้ง สังเกตดูตรงต้นกล้าถ้าเริ่มมีเนื้อเยื่อเห็ดเผาะ เจริญเติบโตแล้วให้เรานำไปปลูกได้ หรือ อีกหนึ่งวิธีที่ง่ายกว่านั้นนำต้นกล้าไปปลูกทิ้งไว้ ใต้ต้นยางนาสักระยะ เราก็จะได้ต้นกล้าที่ติดเชื้อเห็ดเผาะไปด้วย ปีถัดไปเห็ดเผาะจะเกิดขึ้น อย่าเพิ่งเก็บเพราะต้นไม้ยังไม่แข็งแรง

นั่นหมายความว่าถ้าหากเรานำเห็ดเผาะเข้าไปในลาดยางนาเพียง 2-3 ปี มันก็จะมีเห็ดเผาะเกิดขึ้น และเก็บต่อไปได้อีกกว่า 700 ปีโดยไม่ต้องใส่เชื้อเห็ดใหม่อีกเลย ผลผลิตจะสูงขึ้นเรื่อยๆทุกปี นาน 700 ปี เรียกได้ว่าสามารถเก็บเห็ดเผาะกันได้ 10 รุ่นเลยล่ะ

และนอกจากนั้น การที่เรามีเห็ดเผาะเก็บถึง 700 ปี มันจะช่วยให้เราสามารถมีรายได้เสริมได้ เพราะอย่าลืมว่า เห็ดเผาะเคยราคาพุ่งสูงถึงกิโลกรัมละ 1,000 บาท และถ้าหากเรามีเห็ดเผาะเก็บ 700 ปี มันเป็นการลงแรงทำครั้งเดียว การทำก็ไม่ได้ยากอะไร เพียงแค่ไปรดน้ำเท่านั้น แต่เราสามารถมีรายได้ตลอดไป จะเรียกว่าทั้งชีวิตก็ได้ เพราะคนเราคงไม่มีอายุไขถึง 700 ปีแน่นอน หรือว่าถ้าหากเราไม่อยากขาย เราก็จะมีเห็ดเผาะเก็บไว้กินถึง 700 ปี เรียกได้ว่ากินกันตั้งแต่เด็ก จนโต กินกันไม่เบื่อเลยเพราะว่าเห็ดเผาะ 1 ปี มี 1 ครั้ง และเราจะไม่เบื่อมันอย่างแน่นอน