ผญา เจ้าผูหงส์คำผ้าย ปลายเขา คันธมาส
น้องเหมือนหงส์คำผ้าย คอนที่หมายเขาคันธมาส หมื่นต้นรุกขาชาติ น้องหากเมินเหินฟ้าหนี
คลังผญา ปรัชญาอีสาน แคปชั่นและคำคม หน้า 28
ผญา เจ้าผูเซื้อซาติซ้าง ยศใหญ่ สกุลสูง
น้องเหมือนคชาธาร พี่อยากหาญตายเป็นแหย่ง พาดหลังน้องไปทุกแห่ง เป็นข้าใช้ไปทุกยาม
ผญา เจ้าผูงูเหลือมอ้อ หากินตาย ตั้งแต่เต่า
น้องเหมือนงูเหลือมอ้อ ทำไมหนอกินแต่เต่า ดงใหญ่ใยไม่เข้า หากินช้างค่าตัวแพง
ผญา เจ้าผูเซื้อซาติซ้าง หากิน แต่เฮียวไผ่
น้องเหมือนช้างสูงใหญ่ กินแต่ไผ่สูงระฟ้า พี่ต่ำเหมือนอาชา กินแต่หญ้าหน้าถูดิน
ผญา เจ้าผูเซื้อซาติไม้ ลำยาว ขาวซื่อ
น้องเหมือนไม้ลำยาว ลำอวบขาวเรียวตรงซื่อ ถ้าขายพี่จะซื้อ กี่พันล้านบ่ต่อรอง
ผญา คนผูมีความฮู้ เต็มพุง เพียงปาก
ถึงแม้มีภูมิรู้ เต็มพุงอยู่แน่นถึงปาก แต่สอนตนเองยาก ใครจะอยากยอว่าดี
ผญา อย่าเว้าพื้นพุ้นพี้ ดีบ่ดี กะตามซ่าง
อย่านินทาคนโน้นนี่ ดีไม่ดีส่วนบุคคล อย่าโว โอ้อวดตน ว่าดีล้นกว่าคนทั้งหลาย
ผญา อ้ายนี้เป็นดั่งเฮือสะเภาค้า บ่หนีฟองแก้งใหญ่
พี่เหมือนลำสำเภาค้า ย่อมหาญกล้าฝ่าแก่งใหญ่ คลื่นลมโหมเพียงใด ฝ่าฟันไปไม่หนีถอย
ผญา ใจประสงค์สร้างกลางดงกะว่าท่ง
ใจประสงค์จะสร้างทำ แม้ป่าลึกกลางดง ก็ว่าทุ่งนา แต่ใจขี้เกียจ แม้อยู่กลางบ้าน ก็ว่าป่าดง
ผญา คันได้กินลาบก้อย อย่าลืมแจ่วแพวผัก
ถ้าได้กินอาหารดีๆ อย่าลืมน้ำพริกจิ้มผัก ได้กินด้วยถาดทองคำ ก็อย่าลืมถาดกระด้งเก่าๆ หมายถึง ได้ดีแล้วอย่าลืมตัว อย่าลืมผู้อยู่เบื้องหลังความสำเร็จ
ผญา วาจาเว้า ของซุมเฮาอย่าได้ห่าง
วาจาพูดคุย ของพวกเราอย่าได้เหินห่าง แม้กายจะอยู่ไกลกัน แต่คำพูดอย่าห่างกัน
หมายถึง ให้ไปมาหาสู่กัน อยู่เสมอ สานสัมพันธ์กันไว้
ผญา คันเจ้ามีความฮู้ อย่าถือโตอวดอ่ง
ถ้ามีความรู้สูงกว่าผู้อื่น ก็อย่าถือตัวหยิ่งยโส ให้ลงมาสู่พื้น ยืนดินเหมือนคนอื่นๆ หมายถึง อย่าถือตัวว่าตัวเองการศึกษาสูง รู้มากกว่าผู้อื่น