ผญา เจ้าผูเซื้อซาติซ้าง หากิน แต่เฮียวไผ่
น้องเหมือนช้างสูงใหญ่ กินแต่ไผ่สูงระฟ้า พี่ต่ำเหมือนอาชา กินแต่หญ้าหน้าถูดิน
ป้ายกำกับ : ผญาอีสาน
ผญา เจ้าผูเซื้อซาติไม้ ลำยาว ขาวซื่อ
น้องเหมือนไม้ลำยาว ลำอวบขาวเรียวตรงซื่อ ถ้าขายพี่จะซื้อ กี่พันล้านบ่ต่อรอง
ผญา คนผูมีความฮู้ เต็มพุง เพียงปาก
ถึงแม้มีภูมิรู้ เต็มพุงอยู่แน่นถึงปาก แต่สอนตนเองยาก ใครจะอยากยอว่าดี
ผญา อย่าเว้าพื้นพุ้นพี้ ดีบ่ดี กะตามซ่าง
อย่านินทาคนโน้นนี่ ดีไม่ดีส่วนบุคคล อย่าโว โอ้อวดตน ว่าดีล้นกว่าคนทั้งหลาย
ผญา อ้ายนี้เป็นดั่งเฮือสะเภาค้า บ่หนีฟองแก้งใหญ่
พี่เหมือนลำสำเภาค้า ย่อมหาญกล้าฝ่าแก่งใหญ่ คลื่นลมโหมเพียงใด ฝ่าฟันไปไม่หนีถอย
ผญาเกี้ยว ผญาจีบสาว ความรัก คนโสด พร้อมคำแปล
ผญาเป็นวรรณคดีของชาวอีสานที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษจนมาถึงปัจจุบัน ผญามีที่มาจากศาสนา คำสั่งสอนของผู้เฒ่าผู้แก่ ประเพณีความเชื่อและสังคม วรรณคดีอีสานส่วนมากแ …
ผญา คันเจ้ามีความฮู้ อย่าถือโตอวดอ่ง
ถ้ามีความรู้สูงกว่าผู้อื่น ก็อย่าถือตัวหยิ่งยโส ให้ลงมาสู่พื้น ยืนดินเหมือนคนอื่นๆ หมายถึง อย่าถือตัวว่าตัวเองการศึกษาสูง รู้มากกว่าผู้อื่น
ผญา คันได้กินลาบก้อย อย่าลืมแจ่วแพวผัก
ถ้าได้กินอาหารดีๆ อย่าลืมน้ำพริกจิ้มผัก ได้กินด้วยถาดทองคำ ก็อย่าลืมถาดกระด้งเก่าๆ หมายถึง ได้ดีแล้วอย่าลืมตัว อย่าลืมผู้อยู่เบื้องหลังความสำเร็จ
ผญา ใจประสงค์สร้างกลางดงกะว่าท่ง
ใจประสงค์จะสร้างทำ แม้ป่าลึกกลางดง ก็ว่าทุ่งนา แต่ใจขี้เกียจ แม้อยู่กลางบ้าน ก็ว่าป่าดง
ผญา คันเจ้าได้ขี่ซ่าง กั้งฮ่มสัปทน
ถ้าได้เป็นใหญ่นั่งช้าง กางสัปทน ก็อย่าลืมคนจน ผู้อยู่บนจอมปลวก คอยเการิ้นเหลือบ หมายถึง ได้เป็นใหญ่แล้ว อย่าลืมตัว อย่าลืมประชาชน
ผญา สิถ่มน้ำลายให้เหลียวเบิ่งป่อง
จะถ่มน้ำลาย ให้มองดูรู จะกระโดดข้ามร่องน้ำ ให้มองดูหนาม หมายถึง จะทำอะไร ก็ให้ทำด้วยความรอบคอบ
ผญา คันบ่ออกจากบ้าน บ่เห็นด่านแดนไกล
ถ้าไม่ออกจากบ้าน ก็ไม่เห็นป่าและบ้านเมืองอื่น ถ้าไม่ไปศึกษาเล่าเรียน ก็ไม่มีความรู้
หมายถึง:: อย่าปิดโลกทัศน์ตัวเอง การเรียนรู้ หาได้จากทุกหนทุกแห่ง