“อ่อมหอย” อีกเมนูอาหารอีสานที่อีสานร้อยแปดเราจะมานำเสนอในวันนี้ เหมือนเดิมครับเราจะไล่มาตั้งแต่ขั้นตอนหน้าหน้าที่จะมาเป็น “อ่อมหอย” ต้องผ่านอะไรมาบ้าง “การหาหอย” หรือ “การขัวหอย” แบบอีสานบ้านเฮา ถ้าเป็นหน้าแล้งตามท้องไร่ท้องนา หอยที่เรานิยมกันมากที่สุดคือ “หอยขัว” ครับพี่น้อง หอยขัว หรือ “หอยขรัว” คือหอยที่จำศีลในหน้าแล้ง เมื่อน้ำแห้งมันจะจำศีลซ่อนตัวอยู่ใต้ดินตามแหล่งที่เคยมีน้ำ ที่มาของคำว่า “หอยขัว” หรือ “ขัวหอย” น่าจะมาจากคำว่า “ขัว” ในภาษาลาว ซึ่งแปลว่า “สะพาน” ในหน้าแล้งหอยมักจะจำศีลอยู่ใต้สะพาน เวลาเราไปหาหอยใกล้ๆสะพาน จึงเรียกต่อๆกันมา ว่าหอยสะพาน หรือ “หอยขัว” นั่นหละครับ
อุปกรณ์สำหรับการขัวหอย : ในการไปขัวหอยนั้นก็ไม่ต้องเตรียมอะไรมากครับ เพียงแค่มีอุปกรณ์ดังต่อไปนี้
1. กระต่า สำหรับเอาไปใส่หอยขัว
2. เสียม เป็นอุปกรณ์หลักที่ขาดไม่ได้ เอาไว้ขุดหาหอย
3. หมวก หรือ งอบ เอาไว้กันแดด เดี๋ยวผิวจะเสีย
4. น้ำดื่ม ติดตัวไปด้วยคนละขวด
การขัวหอย : หลังจากที่เราเตรียมอุปกรณ์พร้อมแล้วก็เดินทางไปทุ่งนา หาทำเลเหมาะๆ ตรงไหนที่คิดว่าจะมีหอยก็จัดการลงมือใช้เสียมขุดหาได้เลยครับ
ถ้าไปตามท้องไร่ท้องนา หอยขมมันก็มักจะซ่อนตัวอยู่ใกล้ๆคูนานั่นแหละ แต่ระวังเด้อ อย่าไปขุดคูนา เดี๋ยวเจ้าของนาเขาจะว่าเอา ถ้าขุดก็ถมไว้ด้วยละครับ พอถึงหน้าฝนมา คูนาขาด ลำบากเจ้าของนาอีก การขัวหอยนั้นก็ทำได้ง่ายมากๆครับ แค่ใช่เสียมถากๆไปเบาๆ ก็จะเจอกับตัวหอย ระวังอย่าสับแรง เพราะจะทำให้หอยแตกได้ จุดไหนที่มีหอย บริเวณใกล้ๆก็มักจะมีหอยด้วย ถ้าเจอแหล่งที่หอยอยู่เยอะๆ ไม่นานเราก็ได้หอยพอที่จะนำไปประกอบอาหารแล้วหละ
การงมหอย : อีกวิธีของการหาหอย ทำได้ง่ายกว่าวิธีแรก คือการงมหอย การงมหอยสามารถหางมได้ทั่วไปตามแหล่งน้ำ ไม่จำเป็นต้องเป็นฤดูแล้ง ข้อแตกต่างระหว่างหอยงม กับ หอยขัว คือเนื้อจะไม่เท่ากัน หอยขัวจะมีเนื้อมากกว่า เพราะช่วงที่มันจะจำศีลมันจะสะสมสารอาหาร และร่างกาย ให้พร้อม แต่หอยที่อยู่ในน้ำมันจะผอมกว่า และรสชาติก็แตกต่างกัน
การงมหอยนั้นเราก็เตรียมกะละมังแล้วลงงมให้บ่อน้ำได้เลยครับ แต่ระวังเด้อ แหล่งน้ำธรรมชาติบางที่มีหอยคัน ลงน้ำไปแป๊บเดียวอาจจะต้องวิ่งขึ้น เพราะความคัน ถึงกับต้องหาหยูกหายามาทาเลยก็มี
เมื่อเรางมหอยได้มากพอแล้ว ก็ล้างให้สะอาด เลือกเอาแต่ตัวใหญ่ๆ ตัวไหนไซส์เล็กก็เอาไปปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ รอวันที่มันโตค่อยไปงมมาใหม่ครับ
การต่อยหอย : ก่อนที่จะเอาหอยไปอ่อม จะต้องทำการต่อยก้นหอยออกก่อน ถ้าไม่ต่อยก้นมันจะกินไม่ได้ เพราะหอยจะไม่ยอมออกจากเปลือก วิธีการดั้งเดิมเลยที่ผมเลยเห็นคือ เอาหอยมาวางที่เขียงแล้วใช้มีดตัดก้นหอยทีละตัว จนหมด จากนั้นก็นำไปล้างอีกรอบด้วยน้ำสะอาด
ส่วนผสม : ในการทำอ่อมหอย เราจะต้องเตรียมผัก และส่วนผสมต่างๆ ดังนี้
วิธีทำ อ่อมหอยจูบ หอยขม
1 นำหอยจูบมาตัดก้นให้สะอาด
2 นำหม้อใส่น้ำ แล้วเอาหอยใส่
3 ตำพริก กระเทียม หอมแดง เกลือ ข้าวเบือก หรือ ข้าวแช่ รวมกันให้ละเอียด
4 ตักหอยใส่หม้อ ข่าสับ ตะไคร้หั่น เป็นท่อน ๆ ใส่หม้อ
5 ยกขึ้นตั้งไฟพอหอยสุกเอาข้าวเบือ ตำให้ละเอียดใส่ในหม้อ คนให้เข้ากัน จนข้าวเบือสุก ใส่ผักอีตู่ ใบอีเลิศ หรือ ผักกะแยง ปรุงรสด้วยเกลือ น้ำปลาร้า น้ำปลา
เฮากะสิได้เมนู “อ่อมหอย” หรือบางที่ก็เรียก “แกงคั่วหอยขม” กะแล้วแต่จะเรียกกัน แต่ตอนนี้ขออนุญาติไปจูบหอยก่อนเด้อครับพี่น้อง เริ่มสิหิวแล้ว พ้อกันใหม่ตอนหน้าว่าจะเป็นเมนูอิหยัง อย่าลืมกดไลค์กดแชร์นำเด้อ ก่อนจาก เหมือนเดิมฝากรูปภาพในอัลบัมไว้ให้ดูกันแบบจุใจครับ
อัลบัมภาพ เกี่ยวกับการขัวหอย (ขอบคุณภาพบางส่วนจากอินเทอร์เน็ต)
