หมกฮวก อู๋ฮวก อาหารอีสานหน้าฝน

มาเด้ออพี่น้อง มื้อนี้สิพาไปส่อนฮวกมาทำอาหารกินกัน ตามวิถีของคนทีสาน  เมนูที่จะนำเสนอในมื้อนี้ก็คือ “หมกฮวก” กับ “อู๋ฮวก” สั่นหละครับ

ฮวก หรือ ลูกอ๊อด มีชื่อเรียกภาษาอังกฤษว่า ( Tadpole ) คือ ลูกกบ ลูกเขียด ตอนที่มันยังแบเบาะอยู่นั่นหละครับ ในช่วงที่ฝนตกใหม่ หรือ ย่างเข้าหน้าฝนตามท้องไร่ท้องนาอีสานบ้านเรา พอฝนตกมา กบเขียด มันก็จะออกมาจับคู่ผสมพันธุ์และวางไข่ หลังจากนั้นไม่นาน แหล่งน้ำที่เกิดขึ้นใหม่ โดยเฉพาะในนาจะมีลูกอ๊อด หรือ ฮวก เต็มไปหมด จังหวะนี้แหละเราก็จะเตรียมสวิง เตรียมข้อง ไปหาส่อน (ช้อน) เอาฮวกมาประกอบอาหาร 

พอได้ทำเลเหมาะๆแล้ว เราก็เริ่มละเลงส่อนสวิง แล้วเช็คดูว่าในการส่อนแต่ละรอบนั้นมีฮวกติดมากี่ตัว บางแหล่งที่มีฮวกเยอะ แป๊บเดียวก็พอกินแล้ว บางแหล่งฮวกยังไม่โตเต็มวัย เราก็ข้ามไปก่อน รอให้มันโตค่อยกลับมาส่อนวันหลัง

ในการส่อนสวิงแต่ละรอบ อาจจะมีตะกอน เศษต้นไม้ใบหญ้าติดมาด้วย เราก็เก็บโยนทิ้งขึ้นริมฝั่ง เพื่อรอบต่อไป จะได้ไม่ต้องมาเก็บออกซ้ำ ระวังบางที่ส่อนไปส่อนมาไปเจอกองขี้ควายติดมาเต็มสวิงเลยก็มี บ่อยากิพากเลยครับพี่น้อง หมานอีหลี ฮ่า ๆ ๆ

สิ่งที่เราจะได้ในการส่อนแต่ละครั้งไม่ใช่แค่ได้ฮวกนะครับ อาจจะได้อย่างอื่นมาด้วย เช่น แมงง้องแง้ง แมงระงำ บางทีโชคดีอาจจะได้แมงตับเต่ามาด้วย เราก็ใส่ข้องรวมๆกันไปก่อน แล้วค่อยไปคักแยกที่บ้านอีกที

ไม่นานเราก็รวบรวมฮวกมาได้มากพอที่จะมาประกอบเป็นอาหารสั่นหละครับพี่น้อง แต่ว่าหลังจากที่ได้ตัวฮวกมาแล้วไม่ใช่ว่าจะเอาไปทำอาหารได้เลยนะครับ ต้องมีอีกขั้นตอนหนึ่ง นั่นก็คือ การเอาขี้ของฮวกออก ดูจากภาพประกอบแล้วก็ไม่ต้องบรรยายมากเลยละครับพี่น้อง ว่าขี้ฮวกมันเยอะขนาดไหน ฮวกพวกนี้มันอาศัยกินขี้ไคลน้ำ เศษพืชที่อยู่ในนา

วิธีการเอาขี้ฮวกออก ภาษาอีสานเรียกการ “ไส่ขี้” ทำได้โดยการบีบท้องฮวกให้ขี้มันแยกออกจากตัว เอาสวิงรองไว้ไม่ให้ฮวกไหลออก และง่ายต่อการ “ไส่ขี้” คนภาคกลางไม่เข้าใจคำว่า “ไส่ขี้” นึกว่าเป็นคำเดียวกับคำว่า “ใส่ขี้” ไปอยู่ภาคอีสานให้คนอีสานทำอาหารให้กิน พอคนอีสานถามว่าวันนี้จะทำหมกฮวกให้กิน แต่ว่าต้อง “ไส่ขี้” ก่อน พอเขยภาคกลางได้ยินเลยรีบตะโกนไปบอกว่าอย่าใส่ขี้นะ ถ้าใส่ขี้ผมไม่กินนะ ฮ่า ๆ ๆ ๆ

หลังจากไส่ขี้เรียบร้อยแล้วฮวกของเราก็จะไม่มีขี้แล้วหละครับ ทำการล้างอีกรอบด้วยน้ำสะอาด เท่านี้ฮวกก็พร้อมที่จะนำไปประกอบอาหารให้ขั้นตอนต่อไปแล้วครับ

สำหรับการหมกฮวกนั้น พี่น้องสามารถทำได้ง่ายๆโดยเอาเครื่องเทศพวกตะไคร้ ใบหอม พริกสด ผักแขยง ปรุสรส แล้วห่อด้วยไปตอง แล้วนำไปตั้งไฟอ่อนๆ ใบตองจะเพิ่มความหอมของหมกฮวกและเพิ่มรสชาสของหมกฮวกให้อร่อยมากยิ่งขึ้น เว้ามาแล้วน้ำลายแตก

ส่วนการอู๋นั่นก็ใช้หม้อตั้งไฟ ใส่น้ำไม่ต้องเยอะมาก เดี๋ยวมันจะกลายเป็นต้มฮวก ใส่เครื่องปรุง ผักหอม ต่างๆ ที่ขาดไม่ได้เลยจะต้องกลอยปลาแดกลงไปด้วยเพื่อเพิ่มความหอมกรุ่น และ ความเป็นอีสานลงไป

เราก็จะได้อู๋ฮวกพร้อมเสริฟ และหมกฮวก ตามแต่จะเลือกทำแบบไหนกิน สั่นหละครับ