อนุสาวรีย์พระยาภักดีชุมพล ชัยภูมิ

ใครที่ไปเที่ยวจังหวัดชัยภูมิ คงจะมีอยู่สถานที่หนึ่งที่ต้องเดินทางไปเยือน เพราะถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดแห่งนี้มาช้านาน ใช่แล้ว…นั่นก็คือ “อนุสาวรีย์พระยาภักดีชุมพล หรือ เจ้าพ่อพญาแล” วันนี้ ทีมงาน esan108 จะพาทุกท่านมาเยี่ยมชมสถานที่แห่งนี้กัน

อนุสาวรีย์พระยาภักดีชุมพล ตั้งอยู่กลางวงเวียนศูนย์ราชการในตัวเมือง โดยอนุสาวรีย์แห่งนี้ ชาวชัยภูมิได้ร่วมกันสร้างขึ้นเมื่อปี 2518 เพื่อเป็นอนุสรณ์แด่เจ้าเมืองคนแรกของจังหวัด ซึ่งชาวชัยภูมิเรียกขานกันว่า “เจ้าพ่อพญาแล” ซึ่งหมายถึง ผู้เป็นใหญ่ตั้งแต่นั้นมา ตามประวัติตามที่ปรากฏ ทราบว่า พญาแล หรือ นายแล มีชีวิตอยู่ในช่วงรัชกาลที่ 2 – รัชกาลที่ 3 ซึ่งท่านเป็นข้าราชสำนักของเจ้าอนุวงศ์แห่งเวียงจันทน์ ได้อพยพครอบครัวพร้อมด้วยบริวารมาตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ บ้านน้ำขุ่น อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา

นายแล ใช้หลักการปกครองแบบพี่ปกครอง เน้นความซื่อสัตย์ ส่วนภรรยาคือ นางบุญมี มีความสามารถในการทอผ้าไหมและได้นำภูมิปัญญานี้มาสอนชาวบ้าน ซึ่งต่อมา ผ้าไหม จึงได้กลายเป็นเอกลักษณ์ที่สำคัญและของฝากขึ้นชื่อของจังหวัดชัยภูมิ นายแลได้ทำราชการส่งส่วยต่อเจ้าอนุวงศ์ โดยได้รับการแต่งตั้งให้เป็นขุนภักดีชุมพลนายกองนอก ก่อนที่ท่านและครอบครัวจะย้ายชุมชนมาอยู่ที่บ้านหลวง ซึ่งอยู่ระหว่างบ้านหนองหลอดและบ้านหนองปลาเฒ่า ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ

หลังจากนั้น ได้มีการค้นพบบ่อทองที่บริเวณลำห้วยชาด ขุนภักดีชุมพลจึงได้นำทองในบ่อนี้เป็นส่วยแก่เจ้าอนุวงศ์ และขอยกฐานะจากบ้านหลวงขึ้นเป็นเมือง เจ้าอนุวงศ์จึงได้ประทานชื่อเมืองแก่ขุนภักดีชุมพลว่าเมืองชัยภูมิและเลื่อนบรรดาศักดิ์ให้เป็นพระภักดีชุมพล แต่หลังจากนั้นไม่นาน พระภักดีชุมพลได้นำเมืองชัยภูมิขึ้นตรงต่อเมืองนครราชสีมาและส่งส่วยแก่กรุงเทพฯแทน รัชกาลที่ 3 จึงโปรดเกล้าให้บ้านหลวงเป็นเมืองชัยภูมิ และแต่งตั้งเป็นพระยาภักดีชุมพล เจ้าเมืองคนแรกของเมืองชัยภูมิ ซึ่งเหตุการณ์นี้สร้างความไม่พอใจต่อฝ่ายเวียงจันทน์อย่างมาก

ในปี 2369 เจ้าอนุวงศ์ได้ก่อการกบฏยกทัพเข้าตีเมืองนครราชสีมา พระยาภักดีชุมพลพร้อมด้วยเจ้าเมืองใกล้เคียงจึงได้ยกทัพเข้ามาสมทบกับคุณหญิงโมเข้าตีทัพเจ้าอนุวงศ์จนแตกพ่ายไป เจ้าอนุวงศ์เกิดความแค้นที่พระยาภักดีชุมพลไม่ยอมให้ความร่วมมือกับฝ่ายเวียงจันทน์ จึงย้อนกลับมาจับตัวชาวบ้านเพื่อนำมาประหารชีวิต แต่พระยาภักดีชุมพลได้ต่อรองขอพลีชีพคนเดียวแทนไพล่พลและประชาชนของตน จึงถูกเจ้าอนุวงศ์ประหารชีวิตตรงบริเวณหนองปลาเฒ่า

การเสียสละชีวิตของพระยาภักดีชุมพลในครั้งนั้น เป็นเหตุการณ์ที่ชาวชัยภูมิจดจำมาตลอดและบอกเล่าให้ลูกหลาน เยาวชนรุ่นหลังฟังจนถึงทุกวันนี้ และได้สร้างศาลพระยาภักดีชุมพล (แล) และจัดให้มีการสักการะทุกปี โดยเริ่มตั้งแต่วันพุธแรกของเดือน 6 เป็นเวลา 7 วัน เรียกว่า “งานเทศกาลบุญเดือนหก ระลึกถึงความดีของเจ้าพ่อพญาแล” ซึ่งเป็นใหญ่ประจำปีของจังหวัดชัยภูมิ

และในปี 2518 ได้สร้าง อนุสาวรีย์พระยาภักดีชุมพลขึ้น ตรงปากทางเข้าตัวเมืองชัยภูมิ ซึ่งว่ากันว่า ใครที่มาขอพร มักจะได้รับความช่วยเหลือให้ประสบความสำเร็จตามที่ขอ โดยเฉพาะเรื่องสุขภาพ โรคภัยไข้เจ็บ เพราะแต่เดิมนั้นก่อนที่จะมารับราชการ พระยาภักดีชุมพลเคยเป็นหมอยามาก่อน นักท่องเที่ยวคนไหนที่แวะเวียนไปเที่ยวจังหวัดชัยภูมิ อย่าลืมสักการะและไปกราบไหว้เจ้าพ่อพญาแล สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่เมืองชัยภูมิกันด้วย

ค่าเข้าชม ฟรีทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ

ขอขอบคุณรูปภาพจาก การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย, องค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยภูมิ, businesseventsthailand.com, สำนักข่าว T-new