พิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านพระเกิด

พิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านพระเกิด หรือ พิพิธภัณฑ์วัดพระเกิด ตั้งอยู่บนถนนราษฎร์อำนวย ตำบลในเวียง จังหวัดน่าน หรืออยู่บริเวณด้านหลังของวัดพระเกิด ในตัวเมืองน่าน เปิดเมื่อ 12 มิถุนายน พ.ศ. 2554 พิพิธภัณฑ์นี้เกิดขึ้นจากการร่วมแรงร่วมใจของชุมชนวัดพระเกิด โดยเริ่มจากการจัดเวทีประชาคมเพื่อแสดงประชามติในการปรับปรุงกุฏิครูบาอินผ่องที่ท่านได้มรณภาพไปแล้วนั้นให้เป็นพิพิธภัณฑ์ของชุมชน และเนื่องจากกุฏิสร้างจากไม้ที่มีความงดงาม ประกอบกับท่านครูบาฯ ที่ได้สะสมและอนุรักษ์โบราณวัตถุในครั้งที่ท่านยังมีชีวิตอยู่เป็นจำนวนมาก ชุมชนจึงมีมติเห็นพ้องว่าควรช่วยกันอนุรักษ์ศิลปวัตถุเหล่านี้ไว้ นอกจากนี้ยังมีคนในชุมชนได้ร่วมบริจาคเครื่องใช้ในครัวเรือนที่เป็นวัตถุโบราณรวมถึงนักท่องเที่ยวจากนานาประเทศที่ได้มอบเหรียญและธนบัตรต่างประเทศไว้ให้กับพิพิธภัณฑ์ โบราณวัตถุที่แสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์มีอยู่หลากหลายประเภท โดยชั้นบนจะเป็นโบราณวัตถุที่เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนา เช่น คันทวย ช่อฟ้า พระพิมพ์ ตาลปัตร คัมภีร์ใบลาน เรือแข่งน่านจำลอง เป็นต้น ส่วนชั้นล่างส่วนใหญ่เป็นโบราณวัตถุที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิต เช่น ของใช้โบราณในครัว เครื่องปั่นฝ้าย อุปกรณ์ล่าสัตว์ เงินตรา เครื่องบดยา เครื่องจักสาน เป็นต้น นอกจากนักท่องเที่ยวจะได้ศึกษาถึงโบราณวัตถุที่ทรงคุณค่าที่พิพิธภัณฑ์นี้แล้ว ชุมชนวัดพระเกิดยังจัดกิจกรรมที่เป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิตเพื่อให้ได้เรียนรู้ถึงวิถีชีวิตชุมชน โดยนักท่องเที่ยวสามารถมีส่วนร่วมสัมผัสการท่องเที่ยวได้อย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้นผ่านการทำ “ตุงค่าคิง” (ค่า หมายถึง เท่ากับ คิง หมายถึง ตนเอง) ซึ่งเป็นการทำตุงกระดาษสาขนาดใหญ่เท่ากับตัวของผู้ทำ โดยเป็นความเชื่อของชาวล้านนาในการสะเดาะเคราะห์หรือสืบชะตาให้กับผู้ทำนั่นเอง นักท่องเที่ยวจะได้ทราบความหมายขององค์ประกอบตุงค่าคิงจากผู้เฒ่าผู้แก่ของชุมชน นับเป็นประสบการณ์การท่องเที่ยวที่หาได้ยากและมีคุณค่าอย่างมาก

ข้อมูลเพิ่มเติม

พิพิธภัณฑ์จัดแสดงวัตถุโบราณชุมชน, ตุงค่าคิง