ผญา นึกว่าตอคะยูงแล้วแมวสีสังมาโค่น
เข้าใจว่าเป็นตอไม้พะยูงที่แข็งแรง แต่กลับโค่นล้มได้ เข้าใจว่าเป็นขอนไม้ตายแล้ว แต่กลับแตกยอดขึ้นมา
ป้ายกำกับ : ผญาอีสาน
ผญา ขุดดินดั้นประสงค์หาแต่บ่อนกิ่ว
ขุดดิน เลือกหาแต่ที่ขุดง่ายๆ ใช้สิ่วเจาะไม้ เลือกหาแต่ที่เหลือบางๆ
ผญา เงาะฮูปฮ้ายยังได้กล่อมรจนา
เจ้าเงาะรูปร่างหน้าตาขี้เหร่ ยังได้นางรจนาเป็นภรรยา และได้เป็นราชาผู้มีชื่อเสียง
ผญา เงินคำแก้วหายากนานพบ
เงินทอง กว่าจะได้มา ไม่ใช่ง่ายๆ ฟุ้งเฟ้อฟุ่มเฟือย เงินทองย่อมไม่เหลือ
ผญา จวงจันทน์คู้ของหอมหายาก เชื้อเปลือกไม้หาได้คู่ยาม
ไม้จันทน์ที่มีกลิ่นหอม หายาก แต่ไม้ป่าทั่วไป หาง่าย มีอยู่ดาดดื่น
ผญา ใจบ่ใสต่อน้ำแยงเงากะบ่ส่อง ใจบ่ใสต่อฆ้องตีได้กะบ่ดัง
ใจไม่ใสต่อน้ำ จะส่องเป็นกระจกเงา ก็ไม่เห็นเงา ใจไม่ใสต่อฆ้อง ถึงจะตีก็ไม่ดัง
ผญา ชาตาคาดแห้งฝนตกรินกะบ่ชุ่ม
คราวมันจะแห้ง ฝนตกโปรยปราย ก็ไม่ชุ่มฉ่ำ มันจะแล้ง ฝนตกหนัก ดินก็แห้งเป็นผุยผง
ผญา ชิ้นบ่เป็นต่อนย่างอย่าได้อ่าวจาแกง
เนื้อ ไม่เป็นชิ้นพอปิ้งย่างได้ อย่าคิดนำไปทำแกง อย่าได้นำเกลือไปคลุกเคล้า
ผญา ชาติที่หมาเห็นข้าวในมือชิงสวบ
ธรรมดาหมาเห็นข้าวในมือคน จะรีบวิ่งมาหา แต่เมื่อกินอิ่มแล้ว จะเรียกให้มาก็ไม่มา
ผญา ชื่อว่าสงสารซังกงเกวียนกำฮอบ
ขึ้นชื่อว่าวัฏฏสงสาร ย่อมหมุนวนดังล้อเกวียน เมื่อถึงคราวกรรมมาให้ผล ไม่มีใครทัดทานได้
ผญา ชื่อว่าโลกีย์กว้างเมืองคนมันบ่เที่ยง
โลกเรานี้ ไม่มีอะไรเที่ยงแท้แน่นอน เปรียบเหมือนตลิ่ง ไม่มั่นคง จะพังเมื่อใดไม่รู้
ผญา ตาบอดแจ้งบ่ฮู้ฮ่อมทางเดิน คันบ่แยงเงาหีน
คนตาปัญญาบอด ไม่รู้แนวทางเดิน หากไม่หันมองดูตนเอง ก็จะบอดไปจนแก่