พิธีกรรม “การสู่ขวัญกรรม”

ขั้นตอนและวิธีการต่างๆหลังจากที่มี “การอยู่ไฟ” หลังจากนั้นก็จะมีการ “ออกกรรม” หมายถึงการเลิกอยู่ไฟ ไม่มีการ “คะลำ” กินคะลำอยู่เหมือนช่วงที่อยู่กรรม การออกกรรมนั้นก็จะมีอีกขั้นตอนที่ค่อนข้างละเอียดมากๆ วันนี้ทีมงานอีสานร้อยแปดของเราเลยขอยกขั้นตอนที่สำคัญอีกขั้นตอนหนึ่ง นั่นก็คือการ “สู่ขวัญกรรม”

การสู่ขวัญเรียกเอิ้นเอาโชคมาคืน ถือว่าเฮาเจ็บเป็นมาหลายมื้อ เอาคำขวัญคนป่วยได้มาทำภาชน์ต่างแต่งภาชน์ขวัญเป็นเก้าชั้น เชิญเฒ่าปู่มา พร้อมพร่ำแล้วก็เอิ้นเรียกเอาขวัญ มาเยอขวัญเอ๋ย ขวัญตีนขวัญมือพร้อม มาเยอฟ้าวด่วน ขวัญนอนย่างไฟถ่านร้อมมาถ่อนให้อยู่เย็น เสร็จสรรพแล้วเอาสานสินจ์มาผูกข่อต่อแขนให้เรียกร้อย สาแล้วเลิกรา

ข้างต้นคือคำผญาจากตำราที่ยกมา อธิบายเป็นขั้นตอนได้ว่า การสู่ขวัญมีความเชื่อว่าเป็นการเรียกขวัญเรียกโชคคืนมา เพราะว่าการอยู่ไฟหรืออยู่กรรมเปรียบเสมือนว่าเราได้ป่วยมาหลายวัน เมื่ออกกรรมจึงเหมือนการหายป่วย จึงมีพิธีเรียกขวัญให้กลับคืนมา ขั้นตอนของการสู่ขวัญของคนอีสาน โดยปกติก็จะมีการเตรียมภาชน์ขวัญ เรียกคนเฒ่าคนแก่ผู้ที่มีความรู้มาช่วยกันเรียกขวัญ หลังจากพิธีเสร็จก็จะมีการผู้กข้อไม้ข้อมือ กินข้าวกินปลา แล้วก็แยกย้ายกันกลับบ้านไป