วิธีการทอเสื่อ ของภาคอีสาน

เมษายน 16, 2020 | Alitta Boonrueang

ประวัติความเป็นมาของเสื่อ

การทอเสื่อมีมายาวนานตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เนื่องจากชาวบ้านส่วนใหญ่ทำอาชีพเกษตรกรรม เมื่อว่างจากการทำเกษตรกรรม ก็จะมีการประกอบอาชีพเสริม วิธีการทอเสื่อ หรือในภาษาอีสานเรียกว่า การต่ำสาด เพื่อนำมาใช้ในชีวิตประจำวันและสร้างรายได้ บางครัวเรือนก็ทำเป็นอาชีพหลักเพื่อสร้างรายได้ให้แก่ครอบครัว การทอเสื่อเป็นภูมิปัญญาของคนในท้องถิ่น ที่นำเอาต้นกก ต้นไหล หรือต้นผือ มาสอย(กรีดแบ่งให้เป็นเส้นบางๆ) ผึ่งแดดให้แห้งแล้วนำไปย้อมสีตามที่ต้องการ จากนั้นนำไปทอเป็นผืนๆเพื่อนำไปใช้งาน

ลักษณะของต้นกก

ต้นกกมีลักษณะเหมือนหญ้า แต่กกจะมีลำต้นเป็นทรงสามเหลี่ยมหรือสามมุม ดอกจะมีลักษณะเป็นฝอยๆ ลำต้นจะไม่แตกกิ่งเหมือนพืชชนิดอื่น ต้นกกมักจะเกิดในที่ชื้นแฉะ ขึ้นตามหนอง บึง

ลักษณะของต้นไหล

ไหลเป็นไม้ล้มลุก มีลักษณะเป็นทรงกลม แตกกอ ลำต้นเหนียว ใบแผ่ออกเป็นแฉกตรง ไม่ห้อยลู่เหมือนกก เป็นไม้ที่ชอบแดด นิยมปลูกในดินที่ชื้น ส่วนมากชาวบ้านจะปลูกไว้ข้างบ้านของตัวเอง เวลาจะใช้งานก็จะสะดวก

ต้นไหล วัตถุดิบที่สำคัญสำหรับการทอเสื่อ

ลักษณะลำต้นของต้นไหล

ลักษณะของต้นผือ

ต้นผือจะมีลักษณะคล้ายต้นกกมาก จะมีลักษณะเหมือนหญ้า ดอกจะมีลักษณะฝอยๆ มีลำต้นตันและเป็นทรงสามเหลี่ยมเหมือนกันกับต้นกกแต่เหลี่ยมจะมีความคมกว่า ลำต้นไม่แตกกิ่ง มักเกิดตามที่ชุ่มชื้น ขึ้นตามหนอง บึง ห้วย

อุปกรณ์ในการทอเสื่อ

กกหรือไหล

ต้นไหลที่ยังไม่ย้อมสี

กรรไกร

กรรไกร อุปกรณ์ใช้งาน

เชือกไนลอนหรือเชือกเอ็น

เชือกไนลอน

ฟืมทอเสื่อ

ฟืมต่ำสาด

โฮงทอเสื่อ

โฮงต่ำสาด การทอเสื่อจะต้องมีโฮงทอเสื่อก่อน

ไม้สอดกก

ไม้สอดกก

สีย้อมกก

สีย้อมกก