เดือนหก – บุญบั้งไฟ

ในภาคอีสานของไทย มีหนึ่งประเพณีที่มีชื่อเสียงมาก และมีการจัดขึ้นทุกปี เป็นประเพณีที่สวยงาม ยิ่งใหญ่ และเกี่ยวข้องกับเรื่องของธรรมชาติ เป็นเรื่องของฟ้าฝน ประเพณีเดือนหก บุญบั้งไฟ เป็นประเพณีที่ชาวอีสานสืบทอดกันมาอย่างช้านาน จนในปัจจุบันนี้ก็มีการจัดขึ้นทุกปี มีการจัดขึ้นอย่างยิ่งใหญ่ คนอีสานทุกคนให้ความสำคัญกับประเพณีบุญบั้งไฟเป็นอย่างมาก และนี่ก็เป็นเสน่ห์ของภาคอีสานที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เดินทางไปท่องเที่ยวงานประเพณีบุญบั้งไฟกันทุกปี

จุดประสงค์ของการจัดงานบุญบั้งไฟ

ในสมัยก่อน ชาวบ้านเชื่อว่า เมื่อถึงช่วงฤดูฝน แล้วฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล แสดงให้เห็นว่าเทวดาฟ้าดินไม่พอใจ จะต้องทำการบูชาเทวดา หรือส่งข่าวให้เทวดารับรู้เพื่อเป็นการขอฝน ให้ฝนตกลงมาสู่ท้องทุ่งนา สู่พื้นดิน ให้มีความชุ่มฉ่ำ จุดประสงค์หลักของการจัดบุญบั้งไฟก็คือการขอฝนนั่นเอง

ตำนานบุญบั้งไฟ

ความเชื่อเรื่องของการจัดงานบุญบั้งไฟของชาวภาคอีสานนั้น มีความเชื่อหลายข้อด้วยกัน และถูกเล่าต่อกันมาสู่ลูกหลาน ซึ่งก็มีเรื่องราวที่แตกต่างกันออกไป

• ตำนานพระยาแถน ความเชื่อของชาวภาคอีสานบางส่วนนั้นเชื่อว่า พระยาแถน หรือฝีฟ้าฝีแถน เป็นผู้ที่มีหน้าที่ให้น้ำ ให้ฝน แก่โลกมนุษย์ เมื่อถึงช่วงฤดูฝนทีไร แล้วฝนไม่ตก จึงต้องส่งสัญญาณให้พระยาแถนได้รับรู้ว่าขณะนี้บ้านเมืองแห้งแล้ง ให้พระยาแถนสั่งให้ฝนตกมีน้ำตลอดฤดูกาล
• บ้างก็ว่าเทพบุตรเทวดา มีหน้าที่ส่งน้ำ สั่งให้ฝนตกลงมา แต่ก่อนหน้านั้น มนุษย์จะต้องทำการบูชาเทวดาเสียก่อน ฝนจึงจะตกลงมาตามฤดูกาลได้ และมนุษย์เองก็ต้องบูชาด้วยไฟเท่านั้น จึงเป็นที่มาของการทำ “บั้งไฟ” เกิดขึ้น แล้วมนุษย์ทุกคนก็ต้องประพฤติชอบ ทำแต่กรรมดี ไม่ประพฤติผิดเพื่อให้เทพบุตรเทวดานั้นได้เห็นถึงคุณงามความดี ฝนฟ้าจึงจะตกลงมาตามฤดูกาลที่เหมาะสม

งานประเพณีเดือนหก บุญบั้งไฟ มีอะไรบ้าง?

• อันดับแรก ต้องจัดทำบั้งไฟขึ้นมาก่อน ทำด้วยดินประสิว และถ่านดำ ทำให้อยู่ในรูปร่างของจรวด เมื่อเวลาจุดจะมีเสียงดังมาก และลอยขึ้นไปได้สูงบนฟ้า ซึ่งจะพุ่งไปได้ไกลมากทีเดียว
• เมื่อถึงวันจัดงานบุญบั้งไฟ ไฮไลท์ที่เด็ดมากที่สุดก็คือ การแห่บั้งไฟไปรอบเมือง ซึ่งขบวนแห่บั้งไฟนั้นจะถูกตกแต่งอย่างสวยงามมากที่สุด นักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวช่วงงานบุญบั้งไฟพอดี จะได้เห็นขบวนแห่บุญบั้งไฟที่สวยงามตระการตามากๆ หนึ่งปีมีเพียงหนึ่งครั้งเท่านั้น มีการรองรำทำเพลงไปกับขบวนแห่ ให้บรรยากาศที่สนุกสนานครื้นเครงยิ่งนัก วันที่มีการจุดบั้งไฟ ก็จะมีการทำบุญเลี้ยงพระในช่วงเช้า มีการฟ้อนรำ และมีการประกวดบั้งไฟ มีการแข่งขันว่าบั้งไฟของใครจะพุ่งได้ไกลมากกว่ากัน สร้างบรรยากาศสนุกสนานยิ่งนัก

• พอตกช่วงกลางคืน ก็จะมีการจัดงาน มีการร้องรำทำเพลง มีการแข่งขันตีกลอง ใครตีดังกว่าก็ย่อมเป็นผู้ชนะ เป็นงานบุญที่ยิ่งใหญ่มากทีเดียว
• งานบุญบั้งไฟ จะจัดขึ้นในเดือนหก ซึ่งจะใกล้กับวันวิสาขบูชาของทุกปี

งานบุญบั้งไฟ ประเพณีฮีตสิบสอง เป็นการบุญที่จัดขึ้นแล้ว ทำให้เกิดความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน เป็นงานที่ผู้คนได้มาพบปะ มาเจอกัน มาร่วมสนุกสนานกันในงานนี้ นักท่องเที่ยวบางกลุ่มก็ตั้งใจมาเพื่อร่วมงานบุญบั้งไฟ เมื่อจัดงานบุญบั้งไฟเรียบร้อย ส่วนใหญ่ ฝนก็จะตกตามฤดูกาลลงมา ทำให้พื้นดินอีสานเกิดความชุ่มฉ่ำ ชาวเมืองแถบภาคอีสานก็อยู่กันอย่างผาสุก แล้วงานบุญบั้งไฟก็ยังคงมีมาจนถึงทุกวันนี้ เป็นประเพณีที่สวยงาม

แหล่งอ้างอิง:

• https://www.m-culture.go.th/young/ewt_news.php?nid=450&filename=index
• http://www.lib.ubu.ac.th/html/report/ubontraditional/bangfai-6.htm

ขอบคุณรูปภาพสวยๆจาก:

• http://homestaybaanbung.blogspot.com/2014/12/blog-post_5.html
• http://www.travel2mukdahan.com/2014/05/bun-bang-fai-tradition.html
• http://www.watsophonviharn.com/news-6/
• https://www.m-culture.go.th/young_th/more_news2.php?offset=63&cid=83&startoffset=5
• http://travel.trueid.net/detail/MeJLGwlJzvN