ก่นปูนา (ขุดปูนา)
อีสานร้อยแปดจะพาทุกคนไปทุ่งนาและพื้นที่เป็นโคกนาดินเหนียว พาลัดเลาะเข้าป่าหาของกินตามวิถีชีวิตของคนอีสานในพื้นที่ชนบทค่ะ วันนี้เราจะไปตะลุยพื้นที่ไหน ไปหาอะไรนั้นไปดูพร้อม ๆ กัน ไปกันเลยจ้า นั้นก็คือภาระกิจ “ก่นปูนา หรือ ขุดปูนา” จากทีบ้านพักเดินทางโดยรถจักรยานยนต์ประมาณ 1-2 กิโลเมตร ก็จะเจอทุ่งนาและโคกนาแล้วค่ะว่าแต่วันนี้เราจะเจอรูปูกันไหมน๊าเป็นยังไงต้องไปลุ้นพร้อมกับพวกเรากันจ้า จะน่าตื่นเต้นขนาดไหนตามพวกเรามาเลย…
ปูนา ในหน้าหนาวปูนาจะเริ่มเข้าอยู่ในรู หรือเรียกว่าจำศีล นั้นแหละจ้า เราจึงได้ขุดหรือภาษาอีสานเรียกว่า ก่น ปูนานั้นเองจ้า ปูนาเป็นสิ่งมีชีวิตประเภทปูน้ำจืดแหล่งที่อยู่มักจะอยู่ในนาข้าวจึงเรียกว่าปูนา
รูปูนา
ปูนา หน้านี้ ช่วงเดือนตุลาคม- พฤษภาคม เริ่มถึงฤดูกาลทำนำ จะมีรสชาติมัน ๆ มีมันปูสีเหลือง อร่อยหอม มัน
ก่นปูนา กับวันว่าง ๆ เดินทางพร้อมเสียมคู่ใจพร้อมที่ใส่ เดินตามโคก ตามนา มองหาดินที่เป็นรู ๆ ไม่ใช่รูมดรูอย่างอื่นนะจ๊ะ แต่เป็นรูปูจะต่างกันเพราะมีขนาดที่เล็กกลมๆ อยู่ตามไร่นาพอเจอรูแถว ๆ นั้น ให้สังเกตเห็นได้ว่าต้องเป็นรูปูนาได้เลย ขุดลงไปสักพักขุดลงไปไม่ลึกก็เจอตัวปูนา ทันที ระวังสับตัวมันขาดนะคะทุกคน ขนาดเล็กใหญ่ของตัวปูไม่ได้ดูที่รูปูนาคะต้องขุดดูก่อน 1 รู มี 1 ตัว โชคดีหน่อยบางรูมี2 ตัว
ปูนาจะมีราคาขายอยู่ที่กิโลกรัมละ 50 บาท ส่วนใหญ่ชาวบ้านจะมักขุดหาเพื่อนำไปทำเป็นอาหารหากได้เยอะก็จะนำไปแบ่งขายเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว
เมนูที่นำไปประกอบอาหารที่นิยมของชาวอีสานก็จะมี อย่างเช่น จี่ปูนา ป่นปูนา หรือจะนำไปแกงไปอ่อมอีกหลากหลายเมนูกันเลยทีเดียวจ้า