วัดกรุสี่ห้อง
วัดกรุสี่ห้องเป็นวัดที่ มีสถาปัตยกรรมที่ทันสมัยที่สุดในยุค กำแพงเพชรรุ่งเรืองสุดขีด คือราวพุทธศักราช 1900 – 2000 มีหลักฐานทางสถาปัตยกรรมที่ไม่เหมือนใครในเมืองกำแพงเพชร โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มีเนื้อที่วัด ไพศาลกว่าวัดอื่นในอุทยาน ประวัติศาสตร์กำแพงเพชร คือกว่า 64,200 ตารางเมตร มีวิหารขนาดใหญ่ หนึ่งหลัง ขนาดย่อม 2 หลัง มีเจดีย์ขนาดย่อมเรียงรายอยู่ด้านหน้าวัด ถึง 13 องค์ มีกุฏิที่มีลักษณะแปลก 8 หลัง มีศาลาโถง 3 หลัง มีเวจคือส้วม หรือฐาน อยู่มากมายกว่า 8 ที่ มีบ่อน้ำขนาดใหญ่ วางในทิศที่เหมาะสมในทุกทิศ 5 บ่อ และบ่อขนาดย่อม อยู่บนอาคารวิหาร อีก 2 บ่อ…. สิ่งที่น่าสนใจที่สุด ของวัดกรุสี่ห้องคือ การที่มีพระวิหาร ขนาดใหญ่ ที่มีรูปทรงและสถาปัตยกรรมที่งดงามเป็นเลิศ สัดส่วนใช้สอยของห้องต่างในวิหารล้วนสมดุลยิ่ง… ที่พิเศษสุด พื้นของวิหาร ปูด้วยหินชนวนอย่างงดงาม ดูกว้างขวางและแปลกตากว่าวัดใดๆ ในเมืองกำแพงเพชร พื้นที่ตั้งพระประธานมีขนาดใหญ่มาก มีพระพุทธรูปโกลนศิลาแลง ขนาดใหญ่น้อย นอนเรียงรายทั่วพื้น บันไดด้านหน้ามีบันไดขนาดใหญ่ บันไดเดียว บันใดด้านหลังมี 2 บันได … ในเขตพุทธาวาส มีกำแพงแก้วสูงใหญ่ขนาดท่วมหัวคน สูงและงดงาม กว่าทุกวัด ด้านหลังวิหารไม่มีเจดีย์ หรือมณฑป เหมือนวัดทั่วไป แต่เจดีย์ขนาดใหญ่จะไปอยู่ที่หน้าวัดถึง 13 องค์ เรียงรายเป็นหน้ากระดานล้วนงดงามนัก….. สิ่งที่แปลก และดูทันสมัยที่สุดคือ การมีส้วม อยู่ในตัวอาคาร ของศาลา ที่พักคนเดินทาง หรือศาลาสำหรับภิกษุสงฆ์ เราไม่เคยพบเห็นลักษณะของส้วมอยู่ในอาคาร การรักษาความสะอาด และการเก็บกลิ่น คงใช้ภูมิปัญญาที่ ก้าวหน้า กว่าทุกแห่ง ในการแยกส่วน ของการถ่ายหนักและเบาไม่ให้ผสมกัน อาจทำให้เกิดกลิ่นที่ไม่สะอาด เราพบที่วัดกรุสี่ห้องแห่งนี้…. ในอาคารที่มีลักษณะเหมือนกุฏิขนาดใหญ่ มีการวางผังห้องและผังอาคาร อย่างบ้าน จัดสรรในปัจจุบัน โดยมีห้องรับแขก ห้องนอน ห้องน้ำ ห้องส้วม อยู่ในอาคาร ที่เป็นกุฏิขนาดใหญ่ อย่างเหมาะสมและลงตัว เราไม่เคยพบวัดที่มีลักษณะเช่นนี้ ที่แห่งใดในเมืองกำแพงเพชร หรือที่อื่นๆในเมืองโบราณ…. ผู้ที่สร้างและออกแบบวัดกรุสี่ห้อง ต้องไม่ใช่ธรรมดา เพราะมิได้ยึดจารีต ในการสร้างวัดแต่โบราณ กลับมีการพัฒนาไปในรูปแบบที่ทันสมัย และยึดประโยชน์ใช้สอยเป็นสำคัญ ผู้ที่วางผังและออกแบบวัดกรุสี่ห้อง ต้องเป็นสถาปนิกชั้นยอดในยุคกระโน้น ของเมืองกำแพงเพชร และเมื่อสำรวจอาคาร และส้วมตลอดจนวิหารแล้วต้องสันนิษฐานว่าวัดกรุสี่ห้อง มีพระภิกษุ จำพรรษา นับร้อยองค์ ในสมัยนั้น ท่านผู้ครองวัด หรือเจ้าอาวาส ต้องเป็นพระที่มีสมณะศักดิ์สูง หรืออาจถึงขั้นเป็นสังฆราชในเมืองกำแพงเพชร เพราะมีกุฏิที่พัก ขนาดใหญ่ และครบถ้วน จึงน่าสนใจมาก…..บนวิหารขนาดย่อม ….มีบ่อน้ำลึกนับ 10เมตรอยู่บนอาคาร ที่มีหลังคา นับเป็นสถาปัตยกรรมที่เหนือชั้น ..บ่อน้ำแต่ละบ่อ ที่พบในวัด มีขนาดที่มาตรฐานในทิศทางที่เหมาะเจาะ ท่านที่ไม่เคยมาชมวัดกรุสี่ห้อง โปรดแวะเข้ามาชมท่านจะพบกับความยิ่งใหญ่และอลังการ ของวัด และเข้าใจในความฉลาดของภูมิปัญญาไทยในสมัยโบราณ….วัดกรุสี่ห้องจึงน่าจะเป็นวัดที่สำคัญและยิ่งใหญ่ที่สุดในอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร
อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร
