บทความหมวดหมู่ : คลังความรู้

เดือนสิบเอ็ด – บุญออกพรรษา

เดือนสิบเอ็ด – บุญออกพรรษา

สวัสดีครับพี่น้องทางอีสานร้อยแปด วันนี้เหมือนเดิมครับ เรามีเรื่องราวดีๆมากฝากพี่น้องที่ติดตามเราทางเว็บไซท์เหมือนเดิม โดยวันนี้เราจะมาพูดถึง “บุญออกพรรษา& …
การ “อยู่ไฟ” ของหญิงหลังคลอด

การ “อยู่ไฟ” ของหญิงหลังคลอด

ผญาอีสาน ที่เขียนเป็นตำรา อธิบายเกี่ยวกับการอยู่ไฟ การอยู่ไฟนั้นโบราณเผิ่นว่ายาก เรียกอยู่กรรมแท้ๆ นอนเฝ้าถ่านไฟ ทั้งบางตัวกินน้ำร้อน ทั้งจ่อยผอมโซ กินแต่ของของ …
การ “ฝังสายแฮ่” พิธีกรรมเกี่ยวกับการเกิด

การ “ฝังสายแฮ่” พิธีกรรมเกี่ยวกับการเกิด

หลายๆท่านที่เป็นคนอีสานบ้านเฮา คงจะเคยได้ยินภาษิตคำพังเพยว่า “บ้านฝังสายแฮ่ บ้านแพสายเบือ” หมายถึง บ้านเกิดนั่นเอง มาจากพิธีกรรมในสมัยเก่า เมื่อมีคน …
ตำนานผีตาแฮก นิทานพื้นบ้านอีสาน

ตำนานผีตาแฮก นิทานพื้นบ้านอีสาน

ตำนานตาแฮก เป็นนิทานพื้นบ้านอีสานประเภทนิทานอธิบายเหตุเพื่อจะตอบคำถามว่า “ทำไมต้องไหว้ผีตาแฮกก่อนทำนา” (ตาแฮก-ผีประจำไร่นา) ชาวอีสานจะไหว้ผีตาแฮกในบุญเดือนหก หล …
เดือนสิบ – บุญข้าวสาก

เดือนสิบ – บุญข้าวสาก

ว่ากันตามฮีตคลองประเพณีอีสานอีกข้อหนึ่งเมื่อถึงคราวเดือนสิบ (15 ค่ำ เดือน 10) นั่นก็คือประเพณีบุญข้าวสาก หรือ ข้าวฉลาก หมายถึงบุญที่ให้พระเณรทั้งวัด จับสลากเพื่ …
ดงพญาเย็น ดงพญาไฟ เทือกเขาในตำนาน

ดงพญาเย็น ดงพญาไฟ เทือกเขาในตำนาน

ย้อนหลังไปในอดีต  มากกว่า  120  ปีมาแล้ว ป่าดงดิบอันกว้างใหญ่ไพศาลคั่นกลางระหว่างที่ราบลุ่มภาคกลางกับที่ราบสูงภาคอีสาน นั่นคือ  เทือกเขาพนมดงรัก มีเรื่องเล่าตำน …
ชื่อเดิมของจังหวัดต่างๆในภาคอีสาน

ชื่อเดิมของจังหวัดต่างๆในภาคอีสาน

ด้วยประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน ทั้งที่ถูกบันทึกไว้ และ เริ่มเลือนลางหายไป เช่น ชื่อเดิมในประวัติศาสตร์ของแต่ละจังหวัดในภาคอีสาน ที่หลายๆคนอาจจะยังไม่เคยได้ยิน วันนี …
ประวัติและตำนาน “ทุ่งกุลาร้องไห้”

ประวัติและตำนาน “ทุ่งกุลาร้องไห้”

ทุ่งกุลาร้องไห้เป็นที่ราบขนาดใหญ่ มีพื้นที่ประมาณ 2,000,000 ไร่ มีอาณาบริเวณครอบคลุมพื้นที่ 5 จังหวัด คือ จังหวัดร้อยเอ็ด จังหวัดศรีสะเกษ จังหวัดสุรินทร์ จังหวั …
เดือนเก้า – บุญข้าวประดับดิน

เดือนเก้า – บุญข้าวประดับดิน

หลังจากเข้าพรรษาไปได้ประมาณหนึ่งเดือน อีกหนึ่งฮีตคองประเพณีอีสานบ้านเราที่มีใช้ช่วงนี้คือ “บุญข้าวประดับดิน” ทำในวันแรมสิบสี่ค่ำ เดือนเก้า(ประมาณเดื …
เดือนแปด – บุญเข้าพรรษา

เดือนแปด – บุญเข้าพรรษา

บุญเข้าพรรษา เป็นอีกหนึ่งฮีต หรือ จารีตประเพณี ตามฮีตสิบสองของอีสาน บุญเข้าพรรษาของภาคอีสานเป็นประเพณีทางพุทธศาสนาคล้ายคลึงกับทางภาคกลางคือจะมีการทําบุญตักบาตร …
หนังสือก้อม หนังสือผูก

หนังสือก้อม หนังสือผูก

จากการค้นหาข้อมูลของเฮาทีมงานอีสานร้อยแปด เพื่อเสาะหาความรู้เกี่ยวกับประเพณีอีสานเก่าๆมาบอกเล่าทางเว็บไซท์ พบว่าหลายๆข้อมูลมีการเก็บไว้ในหนังสือที่เป็นใบลาน หรื …
ฮีตสิบสอง คองสิบสี่ ประเพณีอีสานสืบต่อกันมา

ฮีตสิบสอง คองสิบสี่ ประเพณีอีสานสืบต่อกันมา

อันว่าจาริตะนั้น ฮีตครองโบราณ เป็นประเพณีรรมเนียมสืบมาเดี๋ยวนี้ เป็นแบบแผนไว้ ความดีงามประพฤติชอบ เป็นประเพณีทำบุญ ๑๒ เดือน กล่าวไว้ในคัมภีร์ได้บ่ไข ฮีตสิบสอง ค …