Archive: คลังความรู้ Subscribe to คลังความรู้

ที่จังหวัดหนองคาย ภาคอีสาน ยังมีสถานที่ทางประวัติศาสตร์ให้เราได้เรียนรู้อีกมากมายนัก โบราณสถานที่มีอยู่จนถึงทุกวันนี้ แม้จะมีการต่อเติม มีการบูรณะ มีการฟื้นฟูไปบ้าง แต่เรื่องราวความเชื่อต่างๆยังคงไม่มีทางเลือนหายไปจากความทรงจำของชาวจังหวัดหนองคาย และของคนไทย อีกหนึ่งโบราณสถานที่มีความน่าสนใจมากๆก็คือ

“ผีฟ้าเอย ได้โปรดเมตตา หมู่เฮาป่วยไข้ บอกใบ้หยูกยา หมู่เฮาบูชา ฮักผีฟ้าเอย..” หลายคนคงเคยได้ยินตำนาน เรื่องเล่าและละครผีฟ้าอันโด่งดังมาตั้งแต่เด็ก แต่จะมีสักกี่คนที่รู้ประวัติความเป็นมาที่แท้จริงของตำนานเหล่านี้ วันนี้ ทีมงานอีสานร้อยแปด จะขอมาบอกเล่าเรื่องราว ความเชื่อ ความศรัทธาของชาวอีสานที่มีต่อผีฟ้าให้ผู้อ่านที่ชื่นชอบเรื่องราวลี้ลับเหล่านี้ได้ฟังกัน ผีฟ้า

เชื่อว่าชาวอีสานและนักท่องเที่ยวหลายคนที่เคยมาไหว้แม่ย่าโม อาจจะเคยได้ยินเพลงโคราชที่ร้องรำอยู่บริเวณอนุสาวรีย์แม่ย่าโมอยู่บ้าง จนเกิดความสงสัยว่า มันมีต้นกำเนิดหรือมีความสำคัญยังไงกันแน่ วันนี้ ทีมงานอีสานร้อยแปด ที่เคยนั่งฟังเพลงโคราชมาตั้งแต่เด็กๆ จะมาบอกเล่าตำนานของเพลงโคราชให้ทุกคนได้ฟัง

ถ้าพูดถึงเครื่องดนตรีภาคอีสานหลายๆท่านก็คงจะนึกถึง พิณ แคน หรือ โหวต แต่สำหรับบทความนี้เราจะมาพูดถึงเรื่อง “พิณ” เป็นหลักครับพี่น้อง ส่วนเครื่องดนตรีชิ้นอื่นๆก็จะทยอยหาข้อมูลดีๆมาฝากมาต้อนกันคือเก่า “พิณ” เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายแบบหนึ่ง มีหลายชนิดแตกต่างตามท้องที่

เชื่อว่าหลายคนคงสงสัยว่า ทำไมคนอีสานหรือแม้กระทั่งคนเหนือถึงชอบทานข้าวเหนียวกันนัก (อาจจะไม่ใช่ทุกคน) โดยเฉพาะการทานร่วมกับส้มตำ ไก่ย่าง และอาหารอีสานเป็นอาหารหลัก ขอบอกเลยว่าแซบหลาย ทั้งที่มีความเหนียว แข็งและย่อยยากกว่าข้าวสวยและข้าวกล้องมาก ใครที่กำลังสงสัย มื้อนี้ อีสานร้อยแปด

“ปู่สังกะสากับย่าสังกะสี” หรือที่ผู้เฒ่าผู้แก่เรียกกันว่า “ปู่สากับย่าสี” เป็นบรรพบุรุษแรกเริ่มของมวลมนุษยชาติ จึงมีอิทธิฤทธิ์และอำนาจเป็นอย่างมาก เวลาจะทำอะไรก็จะเกิดผลกระทบอันใหญ่หลวงและเกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นบนพื้นดิน ตามตำนานเล่าว่าปู่กับย่าได้ตั้งบ้านเรือน ซึ่งปัจจุบันเชื่อกันว่าเป็นพื้นที่ในจังหวัดเพชรบูรณ์

ภาษาอีสานเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่เป็นเอกลักษณ์ของคนอีสาน ไม่ว่าคนภาคใดได้ยินสำเนียงก็สามารถบอกได้ว่าเป็นภาษาอีสาน ภาษาอีสานจึงเป็นภาษาที่ค่อนข้างมีรูปแบบและเอกลักษณ์เด่นชัด  แต่ถ้าพูดกันในรายละเอียดแล้ว ภาษาอีสานก็มีสำเนียงที่แตกต่างหลากหลายกันออกไป เป็นไปตามตามสภาพทางภูมิศาสตร์ที่มีอาณาเขตติดต่อกับถิ่นใด

วัดกลาง ตั้งอยู่ใกล้กับอนุสาวรีย์พระยาชัยสุนทร เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ภายในวัดมีพระอุโบสถที่เป็นอาคารทรงไทยประดับด้วยช่อฟ้าใบระกา บานประตูไม้แกะสลักเป็นภาพพุทธประวัติ ส่วนหน้าต่างแกะสลักเป็นชาดกเรื่องต่าง ๆ ด้านหน้าและด้านหลังพระอุโบสถมีทวารบาลปูนปั้น จิตกรรมฝาผนังพระเวสสันดรชาดก ด้านในมีภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องพระเวสสันดรชาดก

มาฮอดฮีตที่สี่ประเพณีอีสานตามฮีตสิบสองคองสิบสี่ นั่นก็คือบุญเดือนสี่ หรือ บุญพระเวส บ้างก็เขียน เผวส (ผะ – เหวด) เป็นบุญที่มีการเทศมหาชาติ หรือ พระเวสสันดรชาดก ซึ่งแสดงถึงจริยวัตรของพระพุทธเจ้าคราวพระองค์เสวยพระชาติเป็นพระเวสสันดร เป็นหนังสือเรื่องยาว 13 ผูก (13 กัณฑ์) ภาคอีสานนั้นยึดถือเป็นประเพณีที่ทำสืบต่อกันมาตั้งแต่โบราณ