Archive: คลังความรู้ Subscribe to คลังความรู้

ตามธรรมเนียมประเพณีของอีสานบ้านเฮาหรือ “ฮีตสิบสอง คองสิบสี่” เมื่อถึงเดือนยี่ หรือเดือนสองจะมีพิธีหรือมีบุญประเพณีเพื่อเป็นสิริมงคงคือ “บุญคูณลาน” ความหมายของคำว่า “คูณลาน” หมายความว่าเพิ่มเข้าให้เป็นทวีคูณ หรือทำให้มากขึ้นนั่นเองส่วนคำว่า “ลาน” คือสถานที่สำหรับนวดข้าว

เป็นพระมหาเถราจารย์ที่มีอายุพรรษามาก และมีพรรษาสูงสุดในจังหวัดร้อยเอ็ด คือ ท่านมรณภาพเมื่อท่านมีอายุได้ 91 ปี อายุพรรษา 71 พรรษา โดยตลอดมากท่านไม่ยอมรับสมณศักดิ์ใด ๆ ทั้ง หลวงปู่เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2443 ที่บ้านท่าสี ตำบลท่าสี อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด ท่านอยู่ในครอบครัวที่มั่งคั่งในละแวกนั้น

มาเด้อพี่น้อง อีสานร้อยแปดสิพาไปเที่ยวโฮงมูนมังเมืองขอนแก่น สถานที่ ที่เก็บเรื่องราวเก็บสมบัติที่เก็บรวบรวมเรื่องอันเป็นที่มาของเมืองขอนแก่นหรือพิพิธภัณฑ์  จัดตั้งขึ้นมาเพื่อเชื่อมโยงให้ชุมชนเกิดจิตสำนึกในความรักและหวงแหน ท้องถิ่นของตนเองและเป็นศูนย์กลางการศึกษาค้นคว้าข้อมูลประวัติศาสตร์เมืองขอนแก่นจัดสร้างด้วยงบอุดหนุนของ

หลายๆคนอาจจะยังไม่รู้ความหมายของคำว่า “อีสาน” ว่ามาจากไหน หรือ หมายถึงอะไร วันนี้ข่อยมีโอกาสได้เข้าไปเยี่ยมชมเว็บไซท์ “นิตยสารทางอีศาน” (นิตยสารรายปักษ์เพื่อคนอีสานและคนไททุกภูมิภาค ) แล้วเห็นว่ามีข้อมูลดีๆ อีกมากมาย ที่แม้กระทั่งคนอีสานหลายๆคนเองอาจจะยังเข้าไม่ถึง หรือ ยังไม่รู้ด้วยซ้ำ

ช่วงนี้กำลังจะเข้าสู่เดือนสิบสอง ฮีตคลองประเพณีอีสานบ้านเฮาอีกอย่างหนึ่งที่ทำสืบต่อกันมาคือ “บุญกฐิน” ครับพี่น้อง การทอดกฐินเป็นกาลทาน ตามพระวินัยกำหนดกาลไว้ คือ ตั้งแต่แรม 1 ค่ำ เดือน 11 ถึงวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ผู้มีจิตศรัทธาเลื่อมใส ใคร่จะทอดกฐิน ก็ให้ทอดได้ในระหว่างระยะเวลานี้

วันออกพรรษาก็ใกล้เข้ามาแล้ว วันหยุดยาวนี้หลายคนก็พาครอบครัวไปท่องเที่ยวตามสถานที่ต่าง ๆ  หนึ่งในสถานที่ยอดฮิตในช่วงออกพรรษา คือ บั้งไฟพญานาค เชื่อว่าหลายคนก็มีแผนเดินทางไปชมความมหัศจรรย์ทางธรรมชาติที่ยังไม่มีคำอธิบายเกี่ยวกับปรากฎการณ์นี้ได้ วันนี้อีสานร้อยแปดจะพาไปรู้จักปรากฏการณ์ธรรมชาติเหนือธรรมชาติที่มีเพียงเดียวในประเทศไทย 

พี่น้องรู้จัก “หน่วง” บ่ครับ “หน่วง” คืออุปกรณ์จับสัตย์ชนิดหนึ่ง เป็นภูมิปัญญาของคนอีสานโบราณที่พลิกแพลงหาวัสดุอุปกรณ์รอบตัวที่หาง่ายๆ มาเป็นเครื่องมือในการทำมาหากิน เรียกได้ว่าเป็น “มูนมัง” ของอีสานบ้านเฮาเลยกะว่าได้ ปัจจุบันแม้กระทั่งนักร้องวัยรุ่นที่ไปเรียนถึงต่างประเทศยังได้ร้องเพลงเกี่ยวกับ

สวัสดีครับพี่น้องทางอีสานร้อยแปด วันนี้เหมือนเดิมครับ เรามีเรื่องราวดีๆมากฝากพี่น้องที่ติดตามเราทางเว็บไซท์เหมือนเดิม โดยวันนี้เราจะมาพูดถึง “บุญออกพรรษา” ฮีตคลองประเพณีที่เราทำสืบต่อกันมาตั้งแต่โบราณ หลังจากที่พระสงฆ์จำพรรษามาตลอดระยะเวลา 3 เดือน ก็ถึงช่วงการออกพรรษา วันออกพรรษาจะตรงกับวันขึ้น

ผญาอีสาน ที่เขียนเป็นตำรา อธิบายเกี่ยวกับการอยู่ไฟ การอยู่ไฟนั้นโบราณเผิ่นว่ายาก เรียกอยู่กรรมแท้ๆ นอนเฝ้าถ่านไฟ ทั้งบางตัวกินน้ำร้อน ทั้งจ่อยผอมโซ กินแต่ของของเค็มก็เพื่อเบาบางเพื้อ เป็นกรรมแท้แนวใด๋ก็ลำบาก หม้อก็เรียกหม้อหรรมถืกต้องโบราณเฒ่าแต่หลัง ต้องอาบแต่น้ำร้อนให้มีเลือดลมดี