ภาษาอีสานทั้งหมด 3066 - 3075 จาก 17431
-
ค่อย
แปลว่า : เรื่อย ๆ, ไม่หยุด การทำอะไรทำด้วยความตั้งใจ ไม่เลือกกาล เลือกเวลา ไม่ว่าหนีกเบา ยากง่าย เรียกว่า ค่อย อย่างว่า ให้ค่อยคึดค่อยแก้ ค่อยแก่ค่อยดึง ให้ค่อยขุดค่อยขนค่อยคนค่อยค้ำ ให้ค่อยทำค่อยสร้าง อย่าวางใจให้ค่อยแล่น ให้ค่อยอดค่อยเยื้อน มันชิได้ต่อนคำ (ย่า). -
ค้อย
แปลว่า : ลาด, เท, เอียง สถานที่ลาดต่ำลงไปจนถึงต่ำสุด เรียก ค้อย อย่างว่า ฟังเดอน้องกะดิงทองชู้มิ่ง ตลิ่งค้อยค้อยคอยน้องบ่เห็น (กลอน). -
ค้อยค้อย
แปลว่า : บ่อย, เนือง, ถี่ คิดอะไรก็คิดติดต่อกันไม่ขาดระยะ ถึงเวลานอนหลับก็ฝันเห็นสิ่งนั้น เรียก ค้อยค้อย อย่างว่า คึดค้อยค้อยมาน่าหน่ายเมียตน นางศรีหามงคลยัวรยาตรเป็นลูกท้าวมัทราชราชา นางก็ตะเดินหาสองศรีไวก็บ่ได้(เวส). -
คอยผ่อ
แปลว่า : รอดู การรอดูเรียก คอยผ่อ อย่างว่า เมื่อนั้นนูเนือท้าวบาศรีโฉมฮาบ คอยผ่อน้องทัฝค้ายใคร่กระสัน (สังข์). -
คอแลน
แปลว่า : กล้วยป่า ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่งเรียก ต้นคอแลน ค้อแลน ก็ว่า. -
คะ
แปลว่า : คำนำหน้าของคำที่มีอักษร ค. ขึ้นต้น มีความหมายอย่างเดียวกับคำหลัง คำชนิดนี้เรียกคำอัพภาส คือ คำซ้ำ เช่น คะเคี่ยน คะเคลื่อน คะคลาด เป็นต้น. -
คะคลาด
แปลว่า : คลาด ปราศจาก อย่างว่า คะคลาดฮ้างเหินห่างไกลกัน สองแพงพลัดพรากกันไกลล้ำ ดงดอนไม้คีรีฮาวเถื่อน เยื้อนยากเบิ้นแยงหน้าบ่เห็น (กลอน). -
คะเคี่ยน
แปลว่า : เคลื่อน ย้าย ย้ายจากที่หนึ่งไปสู่ที่หนึ่ง เรียก คะเคี่ยน คะเคลื่อน ก็ว่า อย่างว่า โพธิสัตว์เจ้าทรงพระกรอุ้มอ่อนคะเคี่ยนย้าย ไปหน้าบ่เซา (เวส-กลอน). -
คะซาม
แปลว่า : กำลัง เด็กชายกำลังเป็นหนุ่ม เรียก คะซามเป็นหนุ่ม ผลไม้กำลังสุก เรียก คะซามเฮืองเฮือ อย่างว่า ส้มบ่หวานคะชามเฮืองเฮือ หมากเดื่อนั้นดูอาจดกหนา แมงหมี่มาเกิดในเหลือล้น สุกแต่ต้นเท้าฮอดเถิงปลาย เป็นคนชายฮ่ำเพิ่งให้ถี่ อย่าได้เฮ็ดสั้นสั้น จำจั้นบ่ดี(กาพย์ปู่). -
คะเณย์
แปลว่า : ทิศตะวันอกเฉียงใต้ เรียก ทิศอาคะเณย์ คะเณย์ ก็ว่า อย่างว่า มันก็หลิงเห็นแจ้งหอนางนงถ่าว ตั้งต่อหน้าหนก้ำฝ่ายคะเณย์ (สังข์).