ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 1 - 10 จาก 2267

คำว่า ดาก

เช่น เวลาขับรถ เวลาที่มีใครขับรถมาจ่อด้านหลังจะมีการอุทานว่า "ตำดากกูซะน้อ" หมายถึงกำลังจะถูกชนท้ายแล้ว เป็นต้น

คำว่า เฮือน

เช่น เจ้าสิเมือเฮือนตอนใด๋ หมายถึง จะกลับบ้านตอนไหน เป็นต้น

คำว่า อ้าย

อ้ายสิไปไส = พี่จะไปไหน

อ้ายเฮ็ดหยังอยู่ = พี่ทำอะไรอยู่

ข่อยมีอ้ายอยู่สองคน = ฉันมีพี่ชายอยู่สองคน

จากตัวอย่างภาพประกอบ : สองอ้ายน้อง ไปเลี้ยงควาย ผู้เป็นอ้าย นั่งอ่านหนังสือให้น้องฟัง

คำว่า ข่อย

ข่อยมักเจ้า = ฉันรักคุณ , ผมรักคุณ

ข่อยชื่อจ่อย บ้านข่อยอยู่จังหวัดขอนแก่น = ผมชื่อจ่อย บ้านผมอยู่จังหวัดขอนแก่น

ฉัน ผม

คำว่า ฮ้อน

เช่น อากาศมันคือมาฮ้อนแท้มื้อนี้ = ทำไมอากาศวันนี้มันร้อนจัง

คำว่า กุด-ขา

ขากุด = ขาขาด

แขนกุด = แขนขาด

ส่งขากุด = กาเกงขาสั้น

คำว่า ก่อง

เช่น เวลาไปตัดใบกล้วย ถ้าตัดบ่ถึง กะก่องเอา ก่องในที่นี้จึงหมายถึงการโน้มลงมา หรือดึงให้ต่ำลงมา

ตัวอย่างคำผญาอีสาน:

กากินกล้วย กกกวยก้านก่อง

แกะกาบกล้วย กองก้นก่อนกิน

คำว่า ก่อ

ใช้เหมือนคำไทย เช่น ก่อร่างสร้างโต หมายถึง สร้างเนื้อสร้างตัว

คำว่า กกไม้

กะปอมก่าใหญ่มันแล่นขึ้นเทิงกกไม้แล้ว หมายถึง กิ่งก่าตัวใหญ่วิ่งขึ้นบนต้นไม้ เป็นต้น

คำว่า กระติบข้าว

เช่น แม่ใหญ่สี เจ้าสิพายกระติบเข่าไปใสน้อ แปลว่า ยายสีจะสะพายกล่องข้าวเหนียวไปไหนหรอ