ภาษาอีสานทั้งหมด 4821 - 4830 จาก 17431
-
เดา
แปลว่า : คาด คะเน เช่น ถูกถามแล้วตอบโดยคาดคะเน เรียก เดาตอบ. -
เดา
แปลว่า : ประดับตกแต่ง เรียก เดา เดาเดา ก็ว่า อย่างว่า ค้อมว่าท้าวฮ่ำแล้วตกแต่งเดาดา (กา) พระก็ต้านต่อท้าวพระยาใหญ่ชาวเมือง เฮาจักเดาดาตกแต่งแปลงปุนฟ้าว นำเอาเจ้าสุมุณฑาไปส่ง กับทังผู้ที่เหง้าอาวเจ้าส่งเมือ (สังข์). -
เด้า
แปลว่า : กระเด้า ทำก้นขึ้นๆ ลงๆ ในทางประเวณี เรียก เด้า อย่างว่า ผักกระเดากินกับลาบนกเค้า สี้บ่เด้าบ่มีทางจำ (สอย). -
เดาะ
แปลว่า : ตีให้กระดอนขึ้นไป เรียก เดาะ เช่น เดาะลูกคลี เดาะลูกหืน เรียก เดาะคลี เดาะหืน. -
เดิก
แปลว่า : เวลาตั้งแต่สี่ทุ่มไปถึงหกทุ่มเรียก เวลาเดิก เลยหกทุ่มเรียก เดิกซักไซ้ เดิกคักไค้ ก็ว่า อย่างว่า ให้ตื่นเดิกคือกา ให้หากินคือไก่ (ภาษิต) ตื่นแต่เดิกกินเข้ากับปลา ตื่นสวยกินขวยขี้ไก่โป่ (ภาษิต). -
เดิน
แปลว่า : ยกเท้าก้าวไปเรียก เดิน อย่างว่า เมื่อนั้นนางเหลือล้อมหลานกันถวายราช ขอให้พระย่ำเกล้าเดินได้ลูกลุนเถี่ยวเถิ้น (สังข์). -
เดิ่น
แปลว่า : ลาน สนาม ลานกลางบ้านเรียก เดิ่นบ้าน สถานที่อยู่อาศัยของเหา เรียก เดิ่นเหา อย่างว่า มีกลองบ่มีหนังหุ้มชิเป็ฯฮางผักบั่ว มีหัวผมบ่พร้อมเขาชิเอิ้นเดิ่นเหา (ย่า). -
เดินด่วน
แปลว่า : เดินโดยรีบเร่ง เรียก เดินด่วน อย่างว่า องค์กษัตริย์น้อยลีลาแล้วพราก เดินด่วนเช้าคนิงฮ้อนฮ่อการ (สังข์). -
เดินดุ่งดั้น
แปลว่า : เดินมุ่งตรง เรียก เดินดุ่งดั้น อย่างว่า แล้วพรากด้าวเดินดุ่งโดยลม เซ็นเซ็นกลายแก่วยูงยนกว้าง นับแต่วันเดียวดั้นเดินเฮวฮ้อยโยชน์ เพราะเพื่ออินทร์แต่งตั้งพันพื้นโคบคราว (สังข์). -
เดิบ
แปลว่า : อาการวิ่งไม่เรียบ วิ่งโขยก เช่น ม้าวิ่งโขยกเรียก แล่นเดิบ เดิบเดิบ ก็ว่า.