ภาษาอีสานทั้งหมด 7116 - 7125 จาก 17431
-
พรหมัญญุตา
แปลว่า : ความเกื้อกูลแก่พรหมวิหารธรรม คือผู้ใหญ่ทุกคนจะต้องมีพรหมวิหาร ๔ ให้ครบ และใช้พรหมวิหารให้ถูก รักใคร่เขาเหมือนลูกหรือลูกน้อง นี่เองเรียก เมตตา ช่วยเขาในทางที่ถูก นี่เรียก กรุณา ยินดีในเมื่อเขาทำดีหรือได้ดี นี่เรียก มุทิตา วางเฉยไม่เข้าข้างออกขาในเมื่อเขาทำผิด นี่เรียก อุเบกขา ผู้ใหญ่มักจะขาดธรรมทั้ง ๔ ข้อนี้ ไม่ข้อใดก็ข้อหนึ่ง มีเพียงพ่อ-แม่เท่านั้นที่มีพรหมวิหาร ๔ ไม่มีขาดไม่มีเกิน. -
พร้อม
แปลว่า : ร่วมกันทำ ทำด้วยกัน เรียก พร้อม เช่น ทำด้วยกัน คิดด้วยกัน พูดด้วยกัน. -
พร้อมบาด
แปลว่า : ทันทีทันใด เช่น เมื่อสั่งก็ลงมือทำ เรียก เฮ็ดพร้อมบาด. -
พร้อมพร่ำ
แปลว่า : พรั่งพร้อม มาพร้อมกันเรียก พร้อมพร่ำ อย่างว่า เมื่อนั้นภูเบศรเจ้าตนพ่อพระยาหลวง จวนใจเจ็บบ่ลืมนางน้อง พระให้หาหกท้าวกุมารมาฮีบ เมื่อนั้นหกพี่น้องโดยพร้อมพร่ำเมือ (สังข์). -
พร้อมพาบ
แปลว่า : พร้อม สรรพ พร้อมเพรียงกันเรียก พร้อมพาบ อย่างว่า ในเมื่อท้าวฮ่ำแล้วโฮมหมู่มุนตรี มวลมาประดับซู่ซุมเพียงพร้อม บัวนางเหน้าเฮือนหลวงไหลฮอด พร้อมพาบเมี้ยนเมือห้องดั่งคาม (สังข์) พระบาทเจ้าเสวยพาบพางาย (กาไก) พร้อมพาบล้มกลางห้องหอดหิว (สังข์). -
พร้อย
แปลว่า : ผ้าที่เก่าคร่ำคร่า ขาดรุ่งริ่งเหมือนธงหาง เรียก ผ้าพร้อย พักพร้อย ก็ว่า อย่างว่า ได้เมียบ่ดีปานสบไถเหล็ก เมียปากเก็กเก๋กผัวนุ่งผ้าพร้อย นาแฮ่งน้อยกล้าซ้ำบ่พอ ไปขอกินซู่วันเพิ่นเว้า (กาพย์ปู่). -
พระ
แปลว่า : ใช้แทนชื่อผู้เป็นใหญ่ในบ้านเมือง เช่น พระราชา พระมหากษัตริย์ พระอัครมเหสี พระมเหสี ใช้แทนชื่อผู้เป็นใหญ่ทางพระศาสนา เช่น พระสงฆ์องคเจ้า ซึ่งมีตำแหน่งหน้าที่ในทางปกครองต่างๆ. -
พระขรรค์
แปลว่า : ดาบ ง้าว อย่างว่า กับทังพระขรรค์แก้วอาคมศาสตรเพท (กาไก). -
พระคุงคา
แปลว่า : แม่น้ำใหญ่ มหาสมุทรเรียก พระคุงคา อย่างว่า ท้าวล่วงเท้าเถิงแม่พระคุงคา (กาไก). -
พระเจ้าลุ่มฟ้า
แปลว่า : พระเจ้าแผ่นดิน เรียก พระเจ้าลุ่มฟ้า อย่างว่า พบพระเจ้าลุ่มฟ้ากลอนเกลี้ยงกล่าวแถลง (กาไก).