ภาษาอีสานทั้งหมด 8991 - 9000 จาก 17431
-
สกุล
แปลว่า : ตระกูล วงศ์ เชื้อสาย เผ่าพันธุ์เชื้อชาติผู้ดี อย่างว่า พ่อมันเป็นเผ่าท้าวผู้ผ่านนครหลวง สินควรคือคู่ทรายในน้ำ มิใช่สามานย์เชื้อสกุลพราหมณ์ชั้นต่ำ ยศยิ่งล้ำเกียรติ์กว้างทั่วแดน แท้แล้ว (สังข์). -
สงก์
แปลว่า : ความสงสัย (ป. สงฺกา ส. ศงฺกา) อย่างว่า ข้อยจักตายจากเจ้าวันนี้บ่สงก์ (กา). -
สงกรานต์
แปลว่า : โบราณถือเดือน ๕ เป็นวันขึ้นปีใหม่ เดือน ๕ อากาศร้อนจัด โบราณจึงให้มีพิธีสงกรานต์ รดน้ำเมื่อเทศกาลเดือน ๕ มาถึง นับตั้งแต่วันขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๕ ถึงวันเพ็ญเดือน ๖ ชาวอีสานจะนำน้ำอบน้ำหอมไปสรงพระพุทธรูปที่ทางวัดจัดให้ สรงพระสงฆ์ สรงผู้เฒ่าผู้แก่ สรงแข้วเขานองา ซึ่งถือว่าเป็นเครื่องค้ำของคูณ และมีการสรงน้ำกันพอเป็นพิธี. -
สงฆ์
แปลว่า : ภิกษุในพระพุทธศาสนาตั้งแต่สี่รูปขึ้นไปประชุมกันทำกิจสงฆ์ เรียก สงฆ์ อย่างว่า ศาสนาสองพันห้ากลายมาเป็นอันต่าง ฝูงพระสงฆะเจ้าถือมื้อบ่ถืกกัน (บ.). -
สงสัย
แปลว่า : ลังเล ไม่แน่ใจ อย่างว่า ดอกหนึ่งสาวบ่าวค้านสงสัย ต้นบ่สูงพอไคแค่หน้า ดวงหนึ่งเมื่อลมไหวฮสห่วง ลุกทั่วดินแดนฟ้าท่วยให้ถือวี (ฮุ่ง). -
สงสาร
แปลว่า : การเวียนว่ายตายเกิด โลก อย่างว่า สงสารนี้เวียนว่ายตายเกิด คือ มดแดงไต่ขอบด้งเวียนแล้วคอบเลิง (ย่า). -
สงสาร
แปลว่า : รู้สึกเห็นใจในความเดือดร้อนของผู้อื่น อย่างว่า ยังท่อบุตตาสร้อยสงสารสองหน่อ ท้าวอยู่หม้อมเทียมแม่บัวใจ (ฮุ่ง). -
สดำ
แปลว่า : มีดที่ทำด้วยเหล็กกล้า เรียก มีดสดำ อย่างว่า แก้มอ่งต่งแก้มเจ้าอ่งต่ง นุ่งผ้าสะโร่งขัดมีดสดำ แพดอกคำเคียนหัวโซดไล่ป้องหมู่งัวอยู่ล่ายล้าย (กลอน). -
สถน
แปลว่า : เต้านม (ป. ถน ส. สฺตน). -
สถาน
แปลว่า : ที่ ที่ตั้ง (ป. ส. ฐาน) อย่างว่า กลายเขตกว้างนครใหญ่เป็งจาล คอยเห็นมหาภูมิทองเทพสรวงเสมรกว้าง ผ่อดูมหาสถานท้าวกุมภัณฑ์เพียงเมฆ ยอดช่อฟ้าเขียวสิ้วชั่วประมาณ (สังข์).