ภาษาอีสานหมวด "อ" 101 - 110 จาก 995

  • อนตาย
    แปลว่า : อันตราย เรียก อนตาย อันตรายคือสิ่งที่น่ากลัวมี ๔ อย่าง ราชภัย อนตายที่เกิดแต่พระราชา โจรันตราย อนตายที่เกิดแต่โจร อัคยันตราย อนตายที่เกิดแต่ไฟ อุทกันตราย อนตายที่เกิดแต่น้ำ อย่างว่า ก็บ่มีโพยต้องอนตายบังเกิด (กา) อนตายเต็งคอบคุงคือน้ำ (สังข์) คึดฮุ่งฮู้ลืมเพศหลงโฉม มัวอนตายเดือดแดทวงท้น ยินเคืองแค้นฮมมโนค้อยคั่ง ทุกพระเนตรล้นในหน้าอยู่วอน (ฮุ่ง).
  • อนนต์
    แปลว่า : ชื่อปลาชนิดหนึ่ง โบราณว่าปลาตัวนี้ใหญ่มาก มันหนุนโลกไว้ เรียก ปลาอนนต์ อานนต์ ก็ว่า อย่างว่า อนนต์กลืนกินหางแม่มันเมาไหม้ (ลึบ).
  • อนันต์
    แปลว่า : มากล้น ไม่มีที่สิ้นสุด อย่างว่า ฮักอ่อนเจ้ามีเปิดเป็นยาม แท้แล้ว มีใช่การกุมแขวนหม่อมชิไปเป็นข้า นครคนแคล้วไกลกันอนันต์โยชน์ ยังจักเห็นหน้าน้อยกูซ้ำซื่อรือ นั้นเด (สังข์).
  • อนันตริยกรรม
    แปลว่า : กรรมที่มีโทษหนักที่สุด ห้ามสวรรค์ห้ามนิพพาน ตกนรกหมกไหม้หาระหว่างมิได้ อนันตริยกรรมมี ๕ อย่าง คือ ฆ่าพ่อ ฆ่าแม่ ฆ่าพระอรหันต์ ทำสงฆ์ให้แตกจากกัน ทำโลหิตุบาท (ป.).
  • อนัม
    แปลว่า : ญวน อะนำ อานำ ก็ว่า.
  • อนิจกรรม
    แปลว่า : ความตาย พระยาพานทองตายใช้ว่า ถึงอนิจกรรม.
  • อิเลิด
    แปลว่า : ช้าพลู ชื่อพรรณไม้ขนาดเล็กชนิดหนึ่ง เรียก ต้นอีเลิด ใช้ทำยาและกินเป็นอาหารได้.
  • อิฮุม
    แปลว่า : มะรุม ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง มีลูกเป็นผักกลม ยาวขนาดหนึ่งฟุต ใช้เป็นอาหารและทำยาได้ เรียก ผักอิฮุม.
  • แอ้งแม้ง
    แปลว่า : เรียกหลุมขนาดเล็กและตื้นว่า หลุบแอ้งแม้ง ถ้าหลุมขนาดกว้างและลึกว่า หลุบอ้างม้าง.
  • แอ่งแล่ง
    แปลว่า : เรียกการนอนของคนผอม ว่า นอนแอ่งแล่ง.