ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 11 - 20 จาก 2286

คำว่า กวยโต่งเต่ง

ข่อยเห็นบักม่วงหน่วยบักใหญ่กวยโต่งเต่งอยู่เทิงต้น

แปลว่า ฉันเห็นมะม่วงลูกใหญ่แกว่งไปแกว่งมาอยู่บนต้น

คำว่า ก้วยออง

อีหล่า ไปเอากล้วยอีอองมาสู่พ่อเฮากินแน

แปลว่า หนูไปเอากล้วยน้ำว้ามาให้พ่อเรากินหน่อย

คำว่า กองเฟือง

เด้กน้อยมักไปเล่นอยู่กองเฟือง 

แปลว่า เด็กๆชอบไปเล่นอยู่ตามกองฟาง

คำว่า กะโป๋

มาเฮ็ดตาลอยอยู่นี่ กูสิเอากะโป๋งุมหัวเอาเด้หล่ะ
แปลว่ามาทำตาลอยละห้อยอยู่ทำไม เดี๋ยวจะเอากะลามะพร้าวตีหัวเอานะ

คำว่า กะเลิงเบิ๊บ

ยายอันนี้เจ้าคือกะเลิงเบิ๊บแท๊

แปลว่า ยายทำไมถึงได้ม้าดีดกระโหลกแบบนี้

มักใช้พูดคุยหยอกล้อกันในกลุ่มเพื่อน คำว่ายายในที่นี้ไม่ได้หมายถึงคนแก่ แต่มักใช้เรียกเพื่อนๆกันในกลุ่ม

คำว่า กะแลม

ซื้อกะแลมมาให้แหน่เด้อ
แปลว่า ซื้อไอศครีมมาให้หน่อยนะ

( คำเก่า ที่ลาวยังใช้อยู่)

คำว่า กะหยอนว่า

อีสาน : กะหยอนว่าอ้ายเพิ่นเก่งเนาะ
แปล : มิน่าล่ะพี่ถึงได้เก่งเนาะ

คำว่า กาย-หย่างกาย

มื้อก่อน บ่าวหน่อ ขี่รถจักรยานกายหน้าเฮือนข่อย
แปลว่า
วันก่อน บ่าวหน่อ ขี่รถจัรยานผ่านหน้าบ้านผม

วาสั่นดอก..

คำว่า กก

เช่น ลูกชายกก หมายถึง ลูกชายคนแรก

ลูกสาวกก หมายถึง ลูกสาวคนแรก หรือ ลูกคนโต 

ข่อยสิไห้เจ้าไปขึ้นกกไม้ เอาไข่มดแดงมาต้มให้ลูกกกของแม่ใหญ่คำเพิ่นกินแก้ผิดกระบูน
แปลว่า
ฉันจะให้เธอไปปีนต้นไม้ เอาไข่มดแดงมาต้มให้ลูกคนแรกของยายคำกิน เพื่อแก้การผิดสำแดง

วาสั่นแหล่ว.. 

---

น.  Tree

ต้นไม้ ต้นไม้เรียก กกไม้ เช่น กกมี้ กกม่วง กกยม กกยอ กกเดื่อ อย่างว่า กกบ่เตื้องตีงตายตั้งแต่ง่า ง่าบ่เหลื้องมาเตื้องตั้งแต่ใบ (บ.) 

---

น. reed, bulrush.
ต้นกก ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่งคล้ายต้นผือ ใช้ทอเสื่อ เสื่อที่ทอด้วยกกสวยกว่า เพราะต้นกกลำเล็ก อย่างว่า สาดต่ำผือบ่งามบ่จบ สาดต่ำกกทังจบทังงาม (บ.)
 

---

น. base, portion of a body limb at or near joint with trunk.
โคน เช่น โคนแขนเรียก กกแขน โคนขาเรียก กกขา อย่างว่า สาวเอยสาว ตั้งแต่เจ้าเป็นสาว กกขาขาวคือปลีกล้วยถอก บาดเจ้าออกลูกแล้ว กกขาก่ำคือหำลิงโทน (กลอน)
 

---

น. father of ancestral line.
ต้นตระกูล ผู้เป็นต้นตระกูล เรียก กก, กอ หรือ เหง้า ก็เรียก อย่างว่า กกกอเหง้าวงศ์สกุลโคตรย่า ให้บูชาอ่อนน้อมถนอมไว้อย่าลวน (บ.)
 

---

น. hornbill (bird)
นกเงือกเรียก นกกก นกคอก้าก ก็ว่า อย่างว่า  นกกกแลนกแกง ซุมแซงแลคอก่าน  ห่านฟ้าแลตะลุม (เวส)  ฟันยินเปล้าป่าวฮ้องเฮียงลูก  สอนเสียงพุ้นเยอ  สองค่อยพากันเก็บเงื่อนลิงเล็งป้อน  ฟันยิงแกงกกเค้าคณามุมฮ้องฮ่ำ  เจ้าหล้าช้อยฟังย้านสั่นสาย (สังข์).

---

ก. to  hug, carry in embrace, cover chicks with wing.
กอด อุ้ม กอดหรืออุ้มไว้กับอกเรียก  กก  เช่นแม่กอดลูก  บ่าวกอดสาว  ไก่กกลูก  อย่างว่า  ยามเมื่อนอนในห้องศาลากวนแอ่ว  พี่ก็กกกอดอุ้มเอาน้องเข้าบ่อนนอน (กา).

---

น. Thai syllables with syllable final 
ชื่ออักษรที่มีตัว  ก ข ค ฆ สะกด เรียกว่า  แม่กก หรือมาตรากก.

คำว่า ก้อ

-ก้อ หมายถึงการม้วนเข้าหากัน หรือ เป็นลักษณะนามของสิ่งที่เป็นม้วนๆ เช่น ก้อด้าย หมายถึง ม้วนของเชือกเส้นเล็กๆ 
-ก้อสาด หมายถึง ม้วนเสื่อ การเก็บม้วนเสื่อ
-ก้อเซียกว่าว หมายถึง การม้วนเชือกที่ใช้ผูกว่าวเข้าใว้เพื่อเก็บไว้
-ก้อกอกยา หมายถึง การพันยาเส้น เพื่อให้เป็นยาสูบ
- ก้อแขนเสี่ย หมายถึง การพันแขนเสื้อขึ้น

สรุปแล้ว "ก้อ"หมายถึง การม้วน หรือ การพัน นั่นเอง พะน้า พะนะ