ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 11 - 20 จาก 2286
เช่น เวลาที่แม่จะใช้งานลูกไปตักน้ำใส่ตุ่ม
อีหล่าๆ ไปเกือยน้ำใส่แอ่งน้ำให้แม่แหน่เด้อ แปลว่า หนูๆ ไปตักน้ำใส่ตุ่มให้แม่หน่อยนะ
เช่น เจ้าอย่าไปนั่งกวมโพนปลวกเด้อ มันสิคะลำ แปลว่า อย่าไปนั่งคร่อมตรงจอมปลวก มันผิดครรลองคลองธรรม
คำว่า "เว็น" ในภาษาอีสาน หมายถึง "วัน" ในภาษากลาง เฉพาะในความหมายว่า "ในเวลากลางวัน" เท่านั้น เช่น "มาแต่เว็นแท้" หมายถึง "มาแต่วันเชียวนะ" หรือ "กางเว็นไปไสมา" หมายถึง "ตอนกลางวันไปไหนมา"
เช่น เจ้าอย่าไปถอดเกิบไว้ทั่วทีปเด้อ หมามันสิคาบเด๊ะ หมายถึง อย่าถอดรองเท้าไว้ทั่ว เพราะสุนัขมันจะคาบไป
เชิบ เชิบ หมาคาบเกิบเข่าป่าบักนัด ผู้หญิงแลนไล ผู้ซายแลนลัด หมาแลนเข้าวัดเลยบ่ได้ไส่เกิบ
แปลว่า
เชิบๆ สุนัขคาบรองเท้าเข้าป่าสัปปะรด ผู้หญิงวิ่งไล่ ผู้ชายวิ่งไปลัด สุนัขวิ่งเข้าวัดเลยไม่ได้ใส่รองเท้า
เฮาใส่เกิบ = ฉันใส่รองเท้า
สูๆเห็นเกิบข่อยถอดไว้นี้บ่
พวกเธอเห็นรองเท้าฉันถอดไว้ตรงนี้ไหม
ยาไซเกิบเข่าฮ่อง(อย่าใส่รองเท้าเข้าห้อง)
ปั๊ดโท๊ะ มื้อนี้ปกรณ์ใส่เกิบสีแดงง้ามงาม
แปลว่า โห! วันนี้คุณปกรณ์ใส่รองเท้าสีแดงสวยมากเลย
ก่นร่อง แปลว่า ขุดร่อง (น้ำ) ในภาษาอีสานจะออกเสียงว่า ก่นล่อง เพราะภาษาอีสานจะไม่มีการออกเสียงควบกล้ำ ร ล ว จึงออกเสียงคำนี้ว่า ก่น-ล่อง
มื้อนี้ ข่อยไปก่นมันมาต้มให้เจ้ากินแก้เมื่อย เจ้าสิกินบ่ แปลว่า วันนี้ ผมจะไปขุดมัน มาต้มให้คุณกินให้หายเมื่อย คุณจะกินไหม
ไปก่นกบก่นเขียด แปลว่า ไปขุดหากบหาเขียดเพื่อมาทำอาหาร
ก่นส่าง แปลว่า ขุดบ่อน้ำ
ตัวอย่าง : สาวแหล่ดีใจหลายผู้บ่าวซื้อก้องแขนมาให่
คำแปล : สาวแหล่ดีใจมากหนุ่มคนรักซื้อกำไลมือมาให้
-นิทานก้อม ก็คือ นิทานที่เล่าจบและปล่อยมุขตลกภายในเวลาไม่นาน รีบเล่า รีบขำ ว่าอย่างนั้น
-หนังสือก้อม หมายถึง หนังสือที่มีความยาวไม่มาก อ่านสั้นๆก็จบ
เช่น ข่อยบ่มักขึ้นต้นพ้าว มันบ่มีง่าให้ก๋อ ย้านตกซั่นดอก
หรืออย่างเช่น
จารย์ใหญ่ : อีหล่ามึงเป็นหยังจั่งมานั่งให้อยู่แถวน้ำส่างนี่
สาวส่า : คุข่อยตกส่างเอาขึ้นบ่ได้
จารย์ใหญ่ : มึงคือบ่หาไม้่คันก๋อ
สาวส่า : อ้ายบ่าวหน่อลาวเอาไปเสี่ยง
จารย์ใหญ่ : มันไปไสล่ะ
สาวส่า : ลาวถือไม้คันก๋อขึ้นโคกไปแล้ว ลาวว่าคันอยากได้ให้นำไปเอา
จารย์ใหญ่ : มึงคือบ่ไปล่ะ
สาวส่า : ฮื่อ
