ภาษาอีสานมาใหม่ 10678 - 10687 จาก 17431
-
ผา
แปลว่า : หินที่ภูเขาเรียห ผา ผาเป็นชื่อของภูเขาก็มี อย่างว่า เฮวเฮ่งเท้าทันง่อนงอยดูผาขำเขินขาดพอพันเส้น คอยทางท้าวสังข์ทองเทียวผ่าน มีหมู่ไม้ล่าวล้มผาเผี้ยนชั่วตา (สังข์). -
ผัสสาหาร
แปลว่า : อาหารคือผัสสะ ได้แก่การกระทบกันแห่งอายตนะภายนอกภายในและวิญญาณ เป็นปัจจัยแห่งเจตสิกอันจะพึงเกิด โดยวิถีมีเวทนา เป็นต้น เรียก ผัสสาหาร. -
ผัสสะ
แปลว่า : การกระทบ การถูกต้อง การที่อายตนะภายในกับอายตนะภายนอกกระทบกัน เช่น ตากระทบรูป หูกระทบเสียง จมูกกระทบกลิ่น ลิ้นกระทบรส กายกระทบเย็นร้อนอ่อนแข็ง ใจกระทบอารมณ์ดีชั่ว เรียก ผัสสะ. -
ผัว
แปลว่า : ชายที่เป็นคู่ครองของหญิงเรียก ผัว อย่างว่า นงเยาว์สร้างสินเฮืองฮักราช เถิงที่ผู้ผัวแก้วแห่งตน (สังข์) ผัวเมียนี้คนเดียวโดยฮีต สุขทุกข์ยังฮ่วมย้าวถนอมตุ้มต่อมกัน (กลอน) ผัวเมียนี้กูมึงอย่าได้ว่า ให้เอิ้นข้อยและเจ้าผองเถ้าชั่วชีวัง (ภาษิต). -
ผั้น
แปลว่า : แต่ หาก ผัด ก็ว่า อย่างว่า บ่อยากหนีไกลข้างความดีผั้นดึงจ่อง บ่อยากพรากพี่น้องความฮู้ผั้นจ่องไป (กลอน). -
ผั่น
แปลว่า : แปลง แห่ง นาหนึ่งแปลงเรียก นาหนึ่งผั่น นาหนึ่งแห่งเรียก นาหนึ่งผั่น. -
ผัน
แปลว่า : มาบ ที่ลุ่มกว้างใหญ่เรียก ผัน. -
ผัน
แปลว่า : พับ หมุน จับ หมุนนิ้วเรียก ผันนิ้ว อย่างว่า แต่นั้นท้าวข่ำผ้าผันนิ้วกล่าวพลี (ฮุ่ง) จับนมเรียก ผันนม อย่างว่า มือซอนเสื้อผันนมน้าวจูบ (ฮุ่ง). -
ผัน
แปลว่า : ขี่ม้าเรียก ผันลวา อย่างว่า เมื่อนั้นแถนด่วนใช้ลมล่วงไปดู ผันลวาคืนคอบเฮียมแหนถ้อย (ฮุ่ง) เดินไปเรียก ผันผาย เหาะไป กระโดดไปเรียก ผันผยอง ไปมาอย่างรวดเร็วเรียก ผันผาด อย่างว่า ผันผาดเต้นทยานล้ำล่วงไป (สังข์). -
ผัน
แปลว่า : ชื่อบัวชนิดหนึ่ง เรียก บัวผัน คู่กับ บัวเผื่อน.