ภาษาอีสานมาใหม่ 10748 - 10757 จาก 17431
-
โปดก
แปลว่า : ลูกน้อย ลูกสัตว์ (ป.). -
โปด
แปลว่า : หลั่งไหลไปเรียก โปด อย่างว่า นโมโตดโหยดแม่ออกโปดมาฟัง แกะขี้ดังให้ผู้ละก้อน ผู้มาก่อนได้หลาย ผู้มาลุนได้น้อย แม่เถ้าจ้อยนำก้นบ่ได้สัง (บ.). -
โปด
แปลว่า : ผ้าที่เปื่อยยุ่ย เรียก ผ้าโปด ผ้าโหยด ก็ว่า. -
โปงเหล็ก
แปลว่า : โปงที่ใช้หล่อด้วยเหล็กมีขนาดเล็กมีรูปร่างลักษณะเหมือนโปงไม้ไผ่ ใช้สำหรับแขวนคอวัวควาย เรียก โปงเหล็ก. -
โปงลาง
แปลว่า : โปงที่หล่อด้วยทองรูปร่างคล้ายกระดิงแต่ใหญ่กว่า เรียก โปงลาง ใช้แขวนคอช้าง และต่าง คนโบราณชอบเลี้ยงช้างแต่ปล่อยไว้ในป่า เดือนหรือสองเดือนจึงไปดูครั้งหนึ่ง จึงผูกโปงลางไว้ให้ได้ยินเสียง นายฮ้อยพ่อค้าวัวควายที่ต้อนไปขายในภาคกลางก็แขวนโปงลางนี้กับวัวควาย ทำรางแขวนสองลูกเรียกว่า ปางลาง โปงลาง ก็ว่า. -
โปงไม้
แปลว่า : โปงที่ทำด้วยไม้เรียก โปงไม้ มี 2 ชนิด คือชนิดเล็ก ทำด้วยไม้ไผ่ หรือไม้แก่นกลึงให้มีรูปร่างคล้ายกระดิ่ง มีรูแพสองข้าง ลูกอยู่ข้างในก็มี ภายนอกก็มี ถ้าอยู่ภายนอกจะเป็นสองลูกห้อยขนาบสองข้าง ใช้แขวนคอวัว ควาย และชนิดใหญ่ทำด้วยไม้แก่นรูปกลม ยาว ๔ ศอกขึ้นไป เส้นผ่าศูนย์กลางศอกคืบ มีรูแพสองข้าง มีหูสำหรับสอดไม้แขวนไว้ ข้างในเป็นโพรง พระสงฆ์ใช้ตีตอนเช้าในเวลาจะออกไปบิณฑบาตร เรียก ถั่งโปงเช้า. -
โปงทอง
แปลว่า : โปงที่หล่อด้วยทอง น้ำหนักเป็นหมื่นๆ รูปร่างเหมือนโปงไม้ พระสงฆ์ใช้ตีในเวลาทำกิจสงฆ์ และเวลาจะแสดงธรรมโปรดญาติโยม โปงทองนี้ใช้ตีในวันธรรมดา เรียก ตีโปงแลง ถ้าเป็นวันพระ จะตีกลองแลงแทนโปง. -
โป่งค่าง
แปลว่า : ชื่อผีชนิดหนึ่ง ชอบแปลงตัวเป็นค่างมาดูดกินเลือดคนที่ไปนอนในป่า เรียก ผีโป่งค่าง. -
โป่ง
แปลว่า : ดินสีขาวปนแดงมีรสเค็ม ถ้าต้องการเกลือสินเธาว์ก็เอาดินโป่งนี้ไปต้ม ดินนี้เรียก ดินโป่ง. -
โป่ง
แปลว่า : ชื่อผีจำพวกหนึ่ง อาศัยอยู่ในป่าโป่ง รักษาป่าและของเกิดในป่า ไม่ให้ใครไปทำอันตราย เรียก ผีโป่ง ผีป่ง ก็ว่า.