ภาษาอีสานมาใหม่ 10868 - 10877 จาก 17431
-
ปืด
แปลว่า : เปิด เผย อย่างว่า อย่าปืดขี้ฝอยหาขี้เข็บ (ภาษิต) ให้ฮีบชักโกศแก้วเถิงฮ้านเฮ่วผี นางก็ขึ้นปืดล้างโลมลูบมันหอม ขุนมารตายเครื่องคำคาเนื้อ ส่องเบิ่งหน้าท้าวใหญ่ยังขาว เล็บมือยาวก่านทองทุกนิ้ว (สังข์). -
ปิดปึ่ง
แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงตบกลองดังปิดปึ่ง. -
ปีเป้า
แปลว่า : ปีฉลู ปีที่สังข์ศิลป์ชัยถูกขับออกจากเมืองพร้อมป้าและมารดา เรียก ปีเป้า อย่างว่า เลยเล่าไลลูกแก้วทั้งแม่สองศรี ฮามเฮือนพลัดพรากมาปีเป้า ดีท่อองค์อินทร์แก้วกูร์ณาปรางค์ประเสริฐ เจ็บท่อพลัดพี่น้องไกลข้างขาดเขิน (สังข์). -
ปีปาย
แปลว่า : พูด สั่ง สนทนา ปรึกษา อย่างว่า ใผบ่ปีปายต้านคำเพิงพอกล่าว เหมือนว่าชั้นส่ำเชื้อเชียงกว้างกว่าไกล ยิ่งแล้ว (สังข์) เม็งก็แหนพากย์ถ้อยถนอมกล่าวบาไท ปีปายเสียงสั่งความคนใช้ มึงจ่งไปทูลจ้าวจอมไตรตนอาจ บอกว่าเฮียมใคร่ได้บุญเกื้อเกิดเทียม ว่าเนอ (ฮุ่ง). -
ปีดหลีด
แปลว่า : อาหารที่มีรสเปรี้ยวจัด เรียก ส้มปีดหลีด. -
ปีดปลาย
แปลว่า : สุดท้าย ขอเป็นเมียน้อย เรียก ปีดปลาย อย่างว่า เอาเอื้อยไปแปลงเข้าแลงงายต้มสู่กินแม แม้นว่าเมียเจ้ายังอิ่นอ้อยชิเป็นน้อยปีดปลาย แท้แล้ว (สังข์). -
ปีฐะ
แปลว่า : ตั่ง ที่นั่ง เก้าอี้ ตั่งโบราณเรียก ตั่งอี้ อย่างว่า คันได้นั่งตั่งอี้อย่าฟ้าวเปิบใจหัว ย้านแต่มันพาพังสั่งกันบ่ทันแล้ว (ย่า). -
ปีก
แปลว่า : ข้าง ฝ่าย อย่างว่า ก้ำปีกซ้ายขุนเอกตางใจ (ขูลู). -
ปี้
แปลว่า : คนที่มีร่างกายดำจนเหลื่อมเรียก ดำปี้ อย่างว่า เจ้าผู้กาดำปี้เทียมหงษ์มันชิค่องคือรือ เชื้อไพร่ฟ้าบ่สมเจ้าหน่อพระยา ดอกตี (ผญา). -
ปี้
แปลว่า : บัตร ใบ ตั๋ว ใบเกิดเรียก ปี้ คนอีสานเมื่อได้ลูกแต่ละคนจะให้ผู้หลักผู้ใหญ่ตั้งชื่อให้และเขียนด้วยเหล็กจารใส่ใบลาน ม้วนเก็บลงในบั้งไม้ไผ่ เรียก บั้งปี้ หรือ บั้งชาตา และเก็บรักษาไว้เป็นของสำคัญ.