ภาษาอีสานมาใหม่ 13931 - 13940 จาก 17431
-
ง้ำ
แปลว่า : งอมือเรียก ง้ำมือ เกวียนที่ไม่ใส่ไม้ค้ำเรียก เกวียนง้ำ อย่างว่า เกวียนบ่มีไม้ค้ำหัวซิง้ำใส่ดิน (ภาษิต). -
งำ
แปลว่า : ปก ปิด ครอบงำ ใช้อำนาจข่มเหงเรียก ครอบงำ พระอาทิตย์ปิดบังไม่มีแสงส่องสว่างเรียก งำ พูดให้มีเล่ห์เหลี่ยมเรียกพูดมีเงื่อนงำ ปิดบังเรื่องที่พูดเรียก งำความ. -
ง้าวแวง
แปลว่า : ดาบเรียวแหลม ดาบที่มีลักษณะแหลมแต่ต้นถึงปลาย คล้ายใบแวงเรียก ง้าวแวง อย่างว่า เค็ง เค็งเสียงแวดวังถือง้าว (กา). -
ง่าวง่าว
แปลว่า : เสียงร้องอย่างนั้น เช่นเสียงเสือร้องดังง่าวง่าว หรือเสียงแมวตัวใหญ่ร้องดังง่าวง่าว ม่าวม่าว ก็ว่า. -
ง้าวง่า
แปลว่า : ดาบสามง่าม ดาบที่มีเหล็กสามซี่เหมือนฉมวกเรียก ง้าวง่า ดาบนี้ใช้แทงข้าศึกในเวลารบราฆ่าฟันกัน อย่างว่า ทวนง่าง้าวเดียระดาษปะคือคำ ยนยนพลายงาแดงดุ่งเชิงกระดิงก้อง ควันพะลึกเพี้ยงไฟผางเผาโลก มารมืดกุ้มหาญห้าวหิ่งเนือง (สังข์). -
ง้าว
แปลว่า : ดาบ ดาบเรียก ง้าว ง้าวมีสองชนิด ชนิดปลายตัดเรียก ง้าวปลายตัด ชนิดปลายแหลมเรียก ง้าวปลายแหลม อย่างว่า ฝันว่าผู้ที่ต้นองค์เอกกุมภัณฑ์ มีฤทธีหลายเกิดมากึงกร้าว แล้วเล่าฝันเผลียงเข้ามาในผาสาท จับหอกง้าวฟันก้าวแกว่งมา (สังข์). -
ง่าว
แปลว่า : โง่เง่า ไม่ฉลาด ไม่มีไหวพริบเรียก ง่าว โง่ง่าว งั้วง่าว ก็ว่า อย่างว่า พระก็โมหังเข้าถือทวงใบ้บอด ก็เพื่อพิษแฝดไหม้เหมือนงั้วง่าวฟาง (สังข์). -
ง่าย
แปลว่า : สะดวก ไม่ยาก การทำที่สะดวกสบายไม่ประสบอุปสรรคอันตราย เรียก ง่าย กินสะดวกเรียก กินง่าย ทำโดยไม่รอบคอบเรียก เฮ็ดง่าย อย่างว่า บาดกินแล้วกินง่าย บาดคายแล้วคายยาก (ภาษิต) อย่าฟังความเบาอย่าเอาความง่าย (ภาษิต). -
งาย
แปลว่า : เวลาเช้า คนเรากินอาหารวันหนึ่งสามครั้ง กินเวลาไม่เกินสามโมงเช้า เรียก กินเข้างาย กินไม่เกินเที่ยงเรียก กินเข้าสวย กินตอนค่ำเรียก กินเข้าแลง สำหรับเวลาเช้า ถ้ากินเลยสามโมงเช้าเรียก กินงายเงิก งายตาเหลือก ก็ว่า. -
ง่าม
แปลว่า : ไม้ง่ามสำหรับฝังเป็นประตูรั้วคนเข้าออกได้ แต่วัวควายเข้าออกไม่ได้เรียก ไม้ง่าม ไม้ปากง่าม ก็ว่า คนปากแหว่งโบราณเรียกว่า ปากง่าม อย่างว่า กูบอกไปหาปากง่ามไม้ ผัดมาได้ปากง่ามคน (เชียงเหมี้ยง).