ภาษาอีสานมาใหม่ 8423 - 8432 จาก 17431
-
สยอง
แปลว่า : กระโดด เผ่นกระโจน อย่างว่า มันก็บินผ่านผ้ายสยองล้ำล่วงมา (กา). -
สยบ
แปลว่า : ซบลง ฟุบลง อย่างว่า แม้งหนึ่งเถิงเขตขั้นเขามุ่งเมืองประกัน นางหลายสยบอยู่วอนแวนข้อง อาบันกั้นเททวงทนสวาท เขาพี่น้องหิวไห้หอดแฮง (ฮุ่ง) เขาก็สยบท่าวล้มกุมไว้บ่ฟัง (กาไก) เททวงกั้นสยบตายล้มท่าว สยบท่าวล้มหิวไห้หอดดอม (กาไก). -
สมุน
แปลว่า : บริวาร คนอยู่ในบังคับ มักเรียกว่า ลูกสมุน. -
สมุทร
แปลว่า : ทะเลลึก อย่างว่า เขาก็แหนแห่น้อยเถิงนาคในสมุทร นาโคชมชื่นโมทนาน้อม วางเมืองกว้างทังโทมสินส่วย ทุกขอกตั้งกองแก้วขาบถาย (สังข์) (ป. สมุทฺท). -
สมุทโท
แปลว่า : ทะเลลึก อย่างว่า สมุทโทกว้างทะเลหลวงยาวย่าน ห้าโยชน์ได้บาท้าวล่วงเถิง (สังข์) (ป.). -
สมุททา
แปลว่า : ทะเลลึก อย่างว่า หลายนครค้ายสมุททาท้าวต่าง เกรงแก่นแก้วสกุลกว้างทอดทอง (สังข์) (ป.). -
สมุจเฉทปหาน
แปลว่า : การละกิเลสได้ขาด. -
สมิง
แปลว่า : ชื่อเสือชนิดหนึ่ง แต่เดิมเป็นคนแต่กลายเป็นเสือเพราะวิชาอาคม เสือสมิงนี้ร้ายกาจนัก กินคนและสัตว์ที่ขวางหน้า ตำแหน่งขุนนางผู้ใหญ่ฝ่ายมอญก็เรียก สมิง สมิงพราย น. เจ้าผี. -
สมาทาน
แปลว่า : การถือเอารับเอาเป็นข้อปฏิบัติ เช่น สมาทานศีล อย่างว่า เมื่อนั้นอรใหม่หน้าน้อยนาฏลางลุน รางก็สมาทานศีลพร่ำภาวนาพร้อม แล้วจิ่งอธิษฐานน้อมเถิงองค์อินทิราช ขอหน่อฟ้าบุญกว้างเกิดดอม แด่ถ้อน (สังข์). -
สมา
แปลว่า : ขมา ขอขมา คือขอโทษ ขอขมาลาโทษ ขอสมาลาโทษ ก็ว่า ขอรับที่จะไม่ทำอีก.