ภาษาอีสานมาใหม่ 8713 - 8722 จาก 17431
-
วันยวง
แปลว่า : เวลาที่พระอาทิตย์ขึ้นสู่ท้องฟ้า แล้วส่องแสงยาวลงมาเรียก วันยวง อย่างว่า เซ็งว่าสีหราชท้าวทังโลกเขาขาม เขาก็มายโมหังกล่าวพรถวายถ้อย คบหนึ่งวันยวงขึ้นบัวระพาพ้นทีป เจ้าจักเจียระจากอ้ายพระองค์อ้วนสั่งลา (สังข์). -
วันเพ็ง
แปลว่า : วันพระจันทร์เต็มดวง เรียก วันเพ็ง เดือนหนึ่งๆ มีเพียงหนึ่งวัน คือ วันขึ้น ๑๕ ค่ำ. -
วันพระ
แปลว่า : วันที่พระสงฆ์ทำกิจพระพุทธศาสนาอย่างเต็มที่ มีการฟังเทศน์ ทำวัตรสวดมนต์ บำเพ็ญสมถวิปัสสนากัมฐาน เดือนหนึ่งมี ๔ วัน คือวันขึ้น ๘ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรม ๘ ค่ำ แรม ๑๕ ค่ำในเดือนเต็ม ถ้าเดือนขาดเป็นวันแรม ๑๔ ค่ำ เรียก วันพระ. -
วันทุติตัง
แปลว่า : วันที่ประสบความยุ่งยากลำบากใจ เรียก วันทุติตัง จะทำการอันเป็นมงคลโบราณห้าม วันทุติตังมีโฉลกดังนี้ ยี่สามสี่เถิงที่ตะยา ห้าหกเจ็ดอัฐมาเป็นเค้า แปดและเก้าสิบเข้านพพา สิบเอ้ดสิบสองเจียงจาเป็นเอก . -
วันทุกข์ทึน
แปลว่า : วันที่ไม่ควรทำการอันเป็นมงคล ถ้าทำก็จะประสบความลำบาก . -
วันทา
แปลว่า : ไหว้ แสดงอาการเคารพ (ป. วนฺท) อย่างว่า ขอวันทาพระยอดคุณไตรแก้ว (กา). -
วันทน
แปลว่า : การไหว้ วันทน วันทนา วันทนาการ ก็ว่า (ป.). -
วันแถ
แปลว่า : วันที่พระปลงผมเรียก วันแถ เดือนหนึ่งข้างแรมปลงวันแรม ๑๔ ค่ำ ข้างขึ้นปลงวันขึ้น ๑๔ ค่ำ ปัจจุบันปลงเดือนละครั้ง คือปลงในวันขึ้น ๑๔ ค่ำของทุกเดือน วันปลงผมเรียก วันแถ มื้อแถ ก็ว่า. -
วันตัวเพิ่ง
แปลว่า : ถ้าอยากทราบว่าปีนี้เราพึ่งสัตว์ตัวไหน ผู้ชายให้นับอายุหนึ่งปีลงที่เสือเวียนไปหานาค ผู้หญิงนับอายุหนึ่งปีลงที่วัวเวียนไปหาครุฑ วันตัวเพิ่งโบราณให้โฉลกไว้ดังนี้ ครุฑบู พัพพูอา สีหาทัก พยัคฆ์หอ นาโคปัจ มูสิกัดพา กุญชราอุ อุสภอิ . -
วันจมวันฟู
แปลว่า : วันที่ทำการอะไรแล้วมักประสบความยุ่งยากลำบากใจเรียก วันจม วันที่ทำการสะดวกสบายไม่ขัดข้อง เรียก วันฟู