ภาษาอีสานมาใหม่ 9793 - 9802 จาก 17431
-
ม่อ
แปลว่า : ใกล้ ชิด เรือนใกล้กันเรียก เฮือนม่อ อย่างว่า ก็จิ่งฮ้องเฮียกเอิ้นเฮือนม่อมาเปือง (กาไก) คนใจง่ายเรียก ใจม่อ อย่างว่า นางนี้ทิพยาธรเหล้นหลายทีปองเสพ ใจม่อตื้นเห็นใกล้ม่วนหู เจ้าเอย (สังข์). -
มอ
แปลว่า : วัว เรียกวัวว่า มอ งัวมอ ก็ว่า ที่เรียกมอคงจะเรียกตามเสียงร้องของมัน. -
มอ
แปลว่า : เนินดินสูง เช่นรถขึ้นเนินดินสูงเรียก รถขึ้นมอ. -
มอ
แปลว่า : หมอดู เรียก หมอมอ หมายถึง หมอดูทุกระดับ ตั้งแต่ หมอหักไม้ หมอคืบ หมอเลขหางหมา หมอกะโป๋ หมอแผ่นผ้า หมอดูดาว รวมเรียก หมอมอ. -
มโหสพ
แปลว่า : มหรสพ การเล่นรื่นเริง เรียก มโหสพ มหรสพ ก็ว่า อย่างว่า ยักษ์ยาดได้โดยเมื่อมโหสพ เอานางไปที่ใดบ่มีฮู้ดูนานได้เจ็ดเดือนอันออกมานี้ พี่ท่านเศร้าหมองมั้วหม่นตรอม (สังข์). -
มโหรี
แปลว่า : เครื่องดนตรีชนิดหนึ่ง ประกอบด้วย กลอง ซอ ซุง ปี่ แคน แส่ง ฉิ่ง อย่างว่า มโหรีไค้กลมเสียงต้องติ่ง (กาไก) มโหรีม่วนแม้งยามเศร้าร่วมเหงา (เวส-กลอน). -
มโหราช
แปลว่า : เครื่องดนตรีประเภทมโหรี ขับกล่อมสัมผัสกับกาพย์กลอนที่แต่ง อย่างว่า มโหราชฮ้องนำไค้กล่อมระเม็ง (กาไก). -
มเหสี
แปลว่า : พระชายาพระเจ้าแผ่นดิน (ป.) อย่างว่า มเหสีแก้วจันทาเทียมราช งามยิ่งย้อยปุนปั้นแปกเขียน (สังข์) ยังมีมเหสีเจ้าพระยาเมืองกุศราช ขอลูกแก้วบุญกว้างเกิดดอม ว่านา ท่อว่าให้ผาบแพ้ธรเทพกันดาร ฮมฮมฝูงเทวากล้าวกลัวทังค้าย (สังข์). -
มหิงส์
แปลว่า : ควาย (ป. มหึส) อย่างว่า พิเศษท้าวม้วนสั่งสะเด็ดการ พอยามเสียงแขกลาลงห้อง มหิงสาพร้อมฝูงทานไปแจก เหล้าก่องล้วนนำเลี้ยงแขกเมือง (ฮุ่ง). -
มหาหิงคุ์
แปลว่า : ยางไม้ชนิดหนึ่ง ใช้ทำยาได้มีกลิ่นร้อนฉุน หิงคุ ก็ว่า (ป.ส. หิงฺคุ).