ศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านคำปลาหลาย

บ้านคำปลาหลายจัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2520 โดยมี นายคำดี แพงดาน ซึ่งเป็นชาวบ้านขุนด่าน ได้นำคณะจำนวน 10 ครัวเรือน อพยพมาจากบ้าน ขุนด่าน ตำบลบ้านดง อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น มาตั้งบ้านเรือนอยู่ ที่บริเวณโนนน้ำคำ อันเป็นทำเลที่เหมาะสม ตั้งอยู่ใกล้ ลำห้วยคำปลาหลาย จึงได้ตั้งชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านคำปลาหลาย” จากตำนานเรื่องเล่าเกี่ยวกับที่มาของหมู่บ้านนั้น ผู้เฒ่าผู้แก่ซึ่งเป็นคนดั้งเดิมในหมู่บ้านเล่าว่า หมู่บ้านคำปลาหลาย เดิมเป็นหมู่บ้านที่มีลำห้วยทรายน้อยไหลผ่าน รวมทั้งห้วยทรายน้ำซับที่ไหลลงมาจากภูเขา น้ำที่ไหลออกมาจะมีลักษณะเป็นตะกอนสีเหลือง ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า “ คำ” ประกอบกับมีปลาแหวกว่ายชุกชุมมากจึงเรียกว่า “ คำปลาหลาย” ลำน้ำแห่งนี้จะไหลอ้อมหมู่บ้านก่อนที่จะไปรวมตัวกันที่ลำน้ำพอง หมู่บ้านคำปลาหลาย ตั้งอยู่หมู่ที่ 9 ตำบลบ้านดง อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น เดิมเป็นชุมชนที่กระจัดกระจาย ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำการปลูกปอ ปลูกมันเพื่อขาย และเป็นหมู่บ้านที่ทำการเกษตรแบบพึ่งพาธรรมชาติ ผู้คนส่วนใหญ่ที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้านแห่งนี้ ได้อพยพจากบ้านขุนด่าน ซึ่งอยู่ที่อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น ได้มารวมตัวกัน ก่อตั้งเป็นชุมชนขึ้น คือ บ้านคำปลาหลาย หมู่ที่ 9 อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2520 ผลการดำเนินชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงของคนในชุมชนบ้านคำปลาหลาย