เจดีย์ทองวัดทรายงาม
วัดทรายงามตั้งอยู่ที่ตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี อยู่ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 7 กิโลเมตร ไปทางทิศตะวันออก ที่ตั้งวัดเป็นป่าช้าเก่า อยู่ห่างจากทะเลประมาณ 7 กิโลเมตร มีทรายขาว อากาศดี มีเนื้อที่ประมาณ 22 ไร่ เริ่มก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2479 โดยมีท่านพ่อพระอาจารย์กงมา จิรปุญโญ พร้อมด้วยท่านพ่อพรอาจารย์ลี ธัมมธโร และสามเณรวิริยัง สิรินธโร ซึ่งเป็นศิษย์ของหลวง ปู่มั่น ภูริทัตโต เป็นผู้ก่อสร้าง เดิมทีท่านพ่อพระอาจารย์กงมา จิรปุญโญ พร้อมด้วยท่านพ่อพระอาจารย์ลี ธมฺมธโร และสามเณรวิริยัง สิรินฺธโร พักอยู่ที่วัดป่าคลองกุ้ง ต่อมานายอำเภอท่าใหม่ คือ หลวงภูมิ ได้กราบนิมนต์ไปอบรมสั่งสอนญาติโยมทางท่าใหม่ การไปในครั้งนั้นมีท่านพ่อกงมา ท่านพ่อลี พระปาน และสามเณรวิริยัง ร่วมเดินทางไปด้วย อยู่ได้สักระยะหนึ่งท่านพ่อลีได้ขอกลับก่อน คงเหลือพระเณรเพียง 3 รูป พักสั่งสอนญาติโยมอยู่ประมาณ 3 เดือน ก็มีโยมจากจันทบุรีได้เดินทางไปกับท่านพ่อลีที่จะไปเขาวงศ์ มีคุณนายหงส์ ภรรยานายอำเภอเมือง (หลวงอุทัย ทาดา) เป็นหัวหน้าคณะไปกราบนิมนต์ท่านพ่อกงมา เพื่อให้ไปอยู่บ้านหนองบัว เพราะรู้สึกว่าชาวบ้านหนองบัวในสมัยนั้นยังมัวเมาในอบายมุขกันมาก กอปรกับมีคนกลุ่มหนึ่งที่ได้รับการศึกษาทางด้านปริยัติธรรม รู้จักข้อปฏิบัติอยู่บ้าง ได้มองหาพระภิกษุสามเณรรูปใดที่ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบตามหลักธรรมพระวินัย เพื่อจะได้กราบนิมนต์ไปอบรมสั่งสอนญาติโยมในหมู่บ้านของตนเอง โดยในขณะนั้นมีข่าวว่าที่วัดป่าคลองกุ้งมีพระที่ปฏิบัติชอบ จึงมีกลุ่มโยม ได้แก่ นายเสี่ยน นายหลน ผู้ใหญ่ก้อก นายจิ้ด นายซี่ และนายแดง รวม 6 คน ได้ชวนกันไปกราบนิมนต์ซึ่งตรงกับวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2479 ได้พบท่านพ่อกงมาและเข้าไปกราบนิมนต์ ท่านจึงพูดว่า “ให้กลับไปอธิษฐานจิตดูก่อน” ถ้าดีก็มารับ ถ้าไม่ดีก็ไม่ต้องมา นายหลวนจึงพูดขึ้นว่า “กระผมฝันมาก่อนแล้ว คือ ฝันเป็นช้าง 2 เชือก แม่ลูก” เมื่อท่านพ่อได้ฟังเช่นนั้นแล้ว ก็กำหนดวันให้ไปรับ คือ วันที่ 17 มีนาคม พ.ศ. 2479 เมื่อถึงวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ.2479 ชาวบ้านหนองบัว ซึ่งมีนายสิงห์ นายซี่ และนายเสี่ยน รวม 4 คน ก็ได้เดินทางไปรับท่านพ่อกงมา และสามเณรวิริยัง ซึ่งเป็นอาจารย์กับศิษย์ไปที่บ้านหนองบัว โดยเดินทางถึงบ้านหนองบัวเวลาบ่ายสี่โมงตรง มีชาวบ้านญาติโยมออกมาต้อนรับและจัดที่พักให้ ตกตอนเย็นก็มีญาติโยมออกมาทำวัตรสวดมนต์เป็นจำนวนมาก ท่านพ่อก็เทศน์ให้ฟัง หลังจากชาวบ้านได้ฟังธรรมะก็เกิดเลื่อมใสศรัทธา จึงได้ออกมาทุกวันและเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ อยู่มาพอสมควรท่านพ่อก็ให้ประชุมพระสงฆ์และชาวบ้านถึงการสร้างวัดเพื่อให้เกิดความสามัคคีในชุมชนและยังได้นิมนต์พระในเขตใกล้เคียง เชิญเจ้าหน้าที่ฝ่ายบ้านเมืองเพื่อบอกถึงการสร้างวัด ซึ่งทุกฝ่ายก็เห็นดีด้วย ไม่มีใครขัดข้อง อยู่ต่อมาเมื่อมีญาติโยมเลื่อมใสศรัทธาเพิ่มมากขึ้น ได้มีคนกลุ่มหนึ่งที่ไม่หวังดีต่อวัด กล่าวให้ร้ายเพื่อให้เกิดการแตกแยก เพราะไม่เคยเป็นพระเณรที่ปฏิบัติแบบนี้คือ “ฉันมื้อเดียว และยังฉันในบาตร ไม่เชื่อว่าจะทำได้ มาหลอกลวงประชาชนหรือเปล่า ขนาดฉัน 2 มื้อ ยังอยู่กันไม่ค่อยได้ ฉันมื้อเดียวจะอยู่ได้อย่างไร” จนถึงกับส่งคนมาคอยจับผิดว่าจะทำได้จริงไหม บอกว่าฉันมื้อเดียว ตอนเย็นแอบไปฉันอะไรอีกหรือเปล่า ซึ่งก็เป็นเรื่องธรรมดา เมื่อมีคนชอบก็มีคนชัง แต่เรื่องดังกล่าวไม่ได้อยู่แค่ท้องถิ่น มีคนนำเรื่องไปกราบเรียนถึงพระสังฆราช (สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงค์) แต่ท่านไม่เชื่อตาที่มีคนกล่าวให้ร้าย จึงได้เสด็จมาพิสูจน์ด้วยพระองค์เอง เมื่อได้มาพูดคุยสนทนาธรรมแล้ว เห็นข้อปฏิบัติที่ไม่ได้เป็นไปเพื่อการหลอกลวงอะไร แต่กลับเป็นการดีที่ท่านได้ทำให้ชาวบ้านในถิ่นนั้นได้รู้จักหลักธรรมคำสั่งสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และนำพาประพฤติปฏิบัติให้เป็นไปตามคำสั่งสอนที่หาผู้ปฏิบัติได้ยากแล้ว โดยพระองค์ได้เสด็จครั้งแรกเมื่อวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2481 เสด็จครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2482 ซึ่งครั้งที่ 2 ได้เสด็จภาวนาอยู่นานถึง 28 วัน จึงได้เสด็จกลับ และยังได้ทรงนำวัดขึ้นทะเบียนเป็นวัดที่ถูกต้องด้วยพระองค์เอง วัดทรายงามได้รับการพัฒนาเรื่อยมา โดยมีผู้มีจิตศรัทธาซื้อที่ดินถวายทั้งส่วนที่เป็นเนินเขาและป่าธรรมชาติ เพื่อขยายบริเวณวัดให้กว้างมากขึ้นและเป็นการอนุรักษ์ป่าธรรมชาติ เนื่องจากชาวบ้านเริ่มตักหน้าดินขายและตัดไม้ทำลายป่าเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2505 พระครูญาณวิโรจน์ (ปทุม ธนปาโล) เป็นเจ้าอาวาสได้สร้างเจดีย์ไว้บนยอดเขาเพื่อบรรจุพระธาตุของครูบาอาจารย์ และเป็นที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง ในส่วนที่เป็นพื้นที่ราบบางส่วนได้ให้ทางราชการขุดสระน้ำ เพื่อให้ประชาชนได้ใช้รดน้ำต้นไม้ในฤดูแล้ง และเป็นสถานที่สงบร่มรื่น เหมาะแก่การประพฤติปฏิบัติศีลธรรมอีกด้วย
ตั้งอยู่ที่ตำบลหนองบัว อำเภอเมืองจันทบุรี
