ประเพณีคำสอนอีสานว่าด้วยเรื่อง “ลูกที่ดี”
เรื่องละเอียดลออในทุกๆเหตุการณ์ของคนอีสาน นับว่าเป็นสิ่งที่มีสเน่ห์มากๆ ทำให้เรารู้สึกได้ว่าประเพณีมีความพิถีพิถัน และสะสมองค์ความรู้มาอย่างยาวนาน ภูมิปัญญา ประเพณีคำสอนที่ทีมงานอีสานร้อยแปดนำมาเล่าสู่กันฟังในวันนี้ ถูกเขียนบันทึกไว้ในหนังสือข่อย และถูกถอดความแปลมาอีกที มีใจความเกี่ยวกับการสอนลูกที่เกิดมาให้เป็นคนดีเป็นภาษาอีสานว่า
ส่วนว่าลูกที่ดีนั้น ต้องเห็นคุณพ่อแม่ ผู้บังเกิดเกล้าหาได้อีกแม่นบ่มี มีทั้งคุณธรรม ๕ ข้อ ประจำใจ เลี้ยงพ่อแม่ ๑ ตั้งใจบำรุงเลี้ยงมารดาพ่อแม่ ๒ ทำงานแทนพ่อแม่ได้ตามที่ตนประสงค์ ๓ ดำรววงศ์สกุลอย่าให้ดูแคลนได้ ข้อ ๔ ประพฤติตนให้เห็นได้เป็นคนดีของพ่อแม่ ข้อ ๕ ครั้นพ่อแม่ดับขันธ์แล้ว ทำบุญอุทิศส่งให้พ่อแม่ไปประโลกข้างหน้า สวรรค์พุ้นบ่อนประสงค์นั้นแล้ว
ถอดความ และแปลความหมายให้เข้าใจได้ว่า
- ตั้งใจดูแลเลี้ยงดูพ่อแม่
- ทำงานแทนพ่อแม่ได้
- เป็นคนดี สืบต่อวงศ์ตระกูล อย่าทำให้เสื่อมเสียชื่อเสียง
- ประพฤติตนเป็นคนดีของพ่อแม่
- เมื่อพ่อแม่ล่วงลับไปแล้วให้ทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้