พัดสาน

พัดสาน

ช่วงนี้อากาศร้อนๆหน่อย เวลาออกไปนอกบ้านเราไม่สามารถพกพาพัดลมตัวใหญ่ๆออกไปด้วยได้ แอดจึงจะมาแนะนำพัดลมที่ไม่ต้องใช้ไฟฟ้า แถมยังพกพาได้สะดวกอีกด้วย นั่นก็คือ พัดสาน ที่ทำมาจากวัสดุธรมชาติที่หาได้ตามท้องถิ่นนั่นเอง

พัดสาน ใช้สำหรับโบกพัดเตาไฟของคนไทยในสมัยก่อน หรือใช้สำหรับโบกพัดร่างกายให้หายคลายจากความร้อนได้ สามารถที่จะนำติดตัวไปไหนมาไหนได้อย่างสะดวก วัสดุที่นำมาใช้สานเป็นวัสดุที่หาได้ตาท้องถิ่น นั่นก็คือ ไม้ไผ่ ชาวบ้านจะสานพัดในช่วงว่างเว้นจากการทำนา และบางครัวเรือนก็ทำเป็นอาชีพเสริมเพื่อสร้างรายได้ให้แก่ครอบครัวของตน

Time needed: 2 hours.

วิธีการทำพัดสาน

  1. เลือกไม้ไผ่ที่จะนำสานพัด ไม้ไผ่นิยมมาจักตอกสานพัดคือไม้สีสุก การคัดเลือกไม้จะต้องเป็นไม้ไม่อ่อนหรือแก่เกินไป

  2. นำไม้ไผ่ที่เลือกไว้มาจักตอก ถ้าเป็นพัดเล็กใช้ปล้องยาวประมาณ 20 – 30 เซนติเมตร และพัดใหญ่ใช้ปล้องยาวประมาณ 30 – 50 เซนติเมตร

  3. นำตอกที่จักเสร็จแล้วไปผึ่งลมหรือแดดให้แห้งก่อนนำไปย้อมสี

  4. พอแห้งแล้วก็นำมาย้อมสี การย้อมสีต้องย้อมลงภาชนะที่เตรียมไว้  และย้อมครั้งละมาก ๆ เพื่อเป็นการประหยัดสี สลับสีตามต้องการ จุ่มเส้นตอกให้ทั่วตลอดทั้งเส้นเมื่อย้อมแล้วนำตอกที่ย้อมไปล้างในน้ำเย็น เป็นการล้างสีที่ไม่ติดเนื้อไม้ออกก่อน จะเหลือเฉพาะสีที่ติดเนื้อไม่เท่านั้น  นำไปผึ่งลมหรือแดดให้แห้งก่อนนำไปสาน

  5. การสานพัดนิยมสานเป็นลวดลายต่าง ๆ ลายที่เป็นลายพื้นฐานของการสานพัดคือลายสองและลายสาม

  6. การตัดแบบพัดสาน  เมื่อสานเป็นแผงตามต้องการ จะนำแบบหรือแม่พิมพ์ที่สร้างไว้เป็นรูปใบโพธิ์ วางทาบลงบนแผนพัดที่สานไว้ ใช้ดินสอช่างไม้ขีดตามรอยขอบของแม่พิมพ์ใช้กรรไกรชนิดตัดสังกะสีตัดตามรอยดินสอที่ขีดไว้   

  7. นำพัดสานที่ตัดตามแม่พิมพ์มาเย็บขอบพัดด้วยดิ้นเงิน ดิ้นทอง หรือลูกไม้สีต่าง ๆ เพื่อเพิ่มความสวยงามให้แก่พัดสาน การเย็บในสมัยก่อนใช้เย็บด้วยมือ สมัยปัจจุบันนิยมใช้เครื่องจักรเย็บผ้าเย็บเพราะสะดวกและลวดเร็วกว่าการเย็บด้วยมือ  

  8. การใส่ด้ามพัดสาน  นำด้ามที่เหลาแล้วมาเจาะด้วยสว่านมือจำนวน 2 รู นำตัวใบพัดมาประกอบด้ามโดยใช้ตะปูหัวกลมตอกลงตามที่เจาะไว้ แล้วพับปลายตะปูทั้งสอง ยึดติดให้แน่น เพื่อให้พัดสานมีความคงทนและสวยงาม

  9. ใช้น้ำมันชักเงาทาเคลือบพัดทั้งด้ามและด้านหลังของตัวพัด ก็จะได้พัดสานที่ความสวยงามตามต้องการ และนำไปใช้ประโยชน์ได้ทันที


บทความและข้อมูลที่เกี่ยวข้อง

หลวงปู่หนูเพชร ปัญญาวุโธ วัดป่าภูมิพิทักษ์

หลวงปู่หนูเพชร ปัญญาวุโธ วัดป่าภูมิพิทักษ์

ประวัติ หลวงปู่หนูเพชร ปัญญาวุโธ วัดป่าภูมิพิทักษ์ อ.สว่างแดนดิน หลวงปู่หนูเพชร ปัญญาวุโธ เกิดที่บ้านบึงโน ต.โคกสี อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร พ.ศ.2472 บิดา คุณพ่อบุ …
หอไตรหนองขุหลุ จ.อุบลราชธานี

หอไตรหนองขุหลุ จ.อุบลราชธานี

มื้อนี้อีสานร้อยแปดเฮาสิพาพี่น้องไปเที่ยวทางเมืองดอกบัว นั่นก็คือ จ.อุบลราชธานี และสถานที่ที่เราจะพาไปวันนี้ก็คือ “หอไตรหนองขุหลุ” ณ บ้านขุหลุ ต.ขุห …
เส้นทางเลี่ยงรถติดช่วงเทศกาล

เส้นทางเลี่ยงรถติดช่วงเทศกาล

ใกล้มาถึงแล้วสำหรับเทศกาลสงกรานต์ หรือเทศกาลส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ ประเพณีแห่งความสุข สนุกสนานและอบอุ่นที่จะได้เดินทางกลับไปบ้านเกิด แต่สิ่งที่เจอทุกปีก็คือรถติดช่วงเทศกาล โดยเฉพาะบนถนนสายหลัก เช่น ถนนมิตรภาพ ช่วง สระบุรี-โคราช  อีสานร้อยแปดเลยหาข้อมูลเส้นทางเลี่ยงรถติด สำหรับเลี่ยงรถติดช่วงเทศกาลมาฝาก เพื่อให้สามารถเดินทางกลับภูมิลำเนาได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัย
ชมดอกกัลปพฤกษ์บาน ณ ม.ขอนแก่น

ชมดอกกัลปพฤกษ์บาน ณ ม.ขอนแก่น

ปลายมีนาคม เข้าเดือนเมษายน เป็นเวลาเปลี่ยนฤดูจะเข้าหน้าร้อน แต่ถึงจะร้อนก็ยังพอมีของสวย ๆ งาม ๆ ให้ชมพอได้ผ่อนคลาย วันนี้อีสานร้อยแปดจะพาไปเที่ยวชมดอกไม้แถว ๆ ข …
การเลี้ยงปลากัด งานอดิเรก ขายราคาดี

การเลี้ยงปลากัด งานอดิเรก ขายราคาดี

พี่น้องเอ๊ย… คั่นหว่าปลาเก่งนั่น มีได้อยู่ทุกหม่อง ขั่นแม่นเฮาดู๋หมั่น กะสิได้ปลาเก่งนอนำหมู่เผิ่น พี่น้องเอ๊ย… มาพบมาเจอกันอีกแล้วครับพี่น้อง มื้อน …
งานประเพณีออกพรรษา ลอยประทีปบูชา พุทธกตัญญู

งานประเพณีออกพรรษา ลอยประทีปบูชา พุทธกตัญญู

อีสานร้อยแปดจะพาไปดูไปชมงานประเพณีในช่วงปลายปีที่น่าสนใจ มาเริ่มต้นที่ขอนแก่นเมืองเสียงแคนดอกคูณ งานประเพณีออกพรรษา ลอยประทีปบูชา พุทธกตัญญู ซึ่งจะจัดขึ้นในวันท …

กรุณาแสดงความคิดเห็นของคุณ

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *

*