วัดหลวง
วัดหลวงตั้งอยู่ตำบลเวียงใต้ อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน เดิมสร้างอยู่ที่ตำบลเวียงเหนือ แต่ได้ย้ายมาจากพร้อมกับการย้ายเมืองของเจ้าผู้ปกครองเมืองปายประมาณปี พ.ศ. 2346 เดิมบริเวณที่ตั้งของวัดหลวงในปัจจุบันนี้เป็นวัดร้างพบเพียงพระพุทธรูปก่ออิฐถือปูนองค์ใหญ่ประดิษฐานอยู่ วัดหลวงนี้ได้รับการอุปถัมภ์จากเจ้าฟ้าเมืองปายเรื่อยมา โดยในปี พ.ศ. 2444 พระยาราชเสมาผู้เป็นเจ้าฟ้าเมืองปายในขณะนั้น ทำพิธียกฉัตรเจดีย์ที่ก่อสร้างครอบพระพุทธรูปที่ใช้เวลาก่อสร้างถึงสามปี สิ่งที่น่าสนใจอันโดดเด่นประจำวัดหลวง คือ เจดีย์ทรงมอญ-พม่า สีขาวกลางวัด นอกจากนี้ ยังมีพระพุทธรูปเก่าแก่ 2 องค์ อายุกว่า 500 ปี คือ พระเจ้าเพชรและพระพาราละอ่อง พระเจ้าเพชรนั้นตามประวัติกล่าวว่าขุดพบในสมัยพระบรมธาตุเจดีย์ร้าง เป็นพระพุทธรูปหุ้มด้วยปูนแต่ปูนได้กะเทาะออกมาจึงเห็นองค์พระสีทองอร่ามด้านใน เป็นพระพุทธรูปศิลปะเชียงแสน หน้าตักกว้าง 12 นิ้ว หล่อด้วยเนื้อทองสัมฤทธิ์ เป็นพระพุทธูปสมัยเดียวกันกับหลวงพ่ออุ่นเมือง วัดน้ำฮู ของจังหวัดแม่ฮ่องสอน
ข้อมูลเพิ่มเติม
เจดีย์ทรงมอญ-พม่า, พระเจ้าเพชร, พระพาราละอ่อง
วัดหลวง อำเภอปาย
เลขที่ 230 หมู่ 1
