บุญผะเหวด
บุณผะเหวด หรือที่เรียกกันโดยทั่วไปว่า บุญเดือนสี่ หรือบุญมหาชาติ เป็นประเพณีบุญตามฮีตสิบสอง ของชาวอีสาน แต่ถ้าถือเป็นเรื่องทาน ก็เป็นประเพณีการบริจาคทานครั้งยิ่ …
บทความหมวดหมู่ : คลังความรู้
บุญซำฮะ
บุญซำฮะ (บุญชำระ) หรือ บุญเบิกบ้าน เป็นงานบุญในเดือนเจ็ด (ราวเดือนมิถุนายน) ตามฮีต 12 คอง 14 ของคนอีสาน(ฮีตสิบสอง คองสิบสี่ เป็นขนบธรรมเนียมประเพณีของชาติพัน …
เลี้ยงผีปู่ตา
ประเพณีการเลี้ยงผีปู่ตาและประเพณีบุญซำฮะเป็นประเพณีความเชื่อของชาวอีสาน ที่มีความเกี่ยวพันธ์ต่อเนื่องกัน กล่าวคือก่อนจะมีการทำบุญซำฮะนั้นก็จะต้องมีการเลี้ยงผีปู …
ขอขมาผีน้ำผีดิน เป็นรากเหง้าลอยกระทง
ขอขมาผีน้ำผีดิน เป็นรากเหง้าลอยกระทง พิธีกรรมในศาสนาผี สืบเนื่องไม่น้อยกว่า 3,000 ปีมาแล้ว หรืออาจนานกว่านั้นก็ได้ในบางแห่ง หลังรับศาสนาพราหมณ์กับพุทธจากอินเดีย …
พญาคันคาก นิทานชาวบ้านลาว-ไทย เรื่องคางคกยกรบขอฝน
คันคาก เป็นคำปากชาวบ้านสองฝั่งโขงที่หมายถึง คางคก สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำประเภทเดียวกับ กบ และ เขียด ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของ น้ำ พญาคันคาก เป็นนิทานเรื่องคางคกยกรบขอฝ …
อีสาน ความหมายและที่มา
คำว่า อีสาน เป็นคำที่ยืมมาจากภาษาสันสกฤตว่า อีศาน (อ่านว่า อี-สา-นะ) คำว่า อีศาน ในภาษาสันสกฤตเขียนด้วย ศ แต่คำว่า อีสาน ในภาษาไทยเขียนด้วย ส ในภาษาสันสกฤต อีศา …
การนับลำดับญาติของคนอีสาน
การนับลำดับญาติ คำนับลำดับญาติ หรือการนับญาติ ของคนอีสานไม่ได้ต่างไปจากภาคอื่น ๆ มากนัก วันนี้อีสานร้อยแปดได้รวมรวมคำศัพท์ที่เกี่ยวกับกับการลำดับญาติ ที่ใช้เรีย …
โครงการอักษรอีสาน
"โครงการอักษรอีสาน" โดย เทพพิทักษ์ การุญบุญญานันท์ มีแนวคิดพัฒนาการรองรับอักษรอีสานในคอมพิวเตอร์ โดยอ้างอิงตามมาตรฐานยูนิโค้ด พูดให้เข้าใจง่ายๆก็คือเป็นโครงการที่ทำให้เราสามารถพิมพ์ภาษาอีสานในแป้นพิมพ์คอมพิวเตอร์ได้นั่นเอง
คองเขย – วิธีปฏิบัติของเขยภาคอีสาน
แอดมินมีโอกาสได้อ่านงานเขียนของ “บุญชู ภูศรี” ที่ได้เขียนบทความและเผยแพร่ในวารสารช่อพะยอม ปีที่ 23 พ.ศ. 2555 ที่ได้รวบรวมข้อมูลและนำเสนอเกี่ยวกับ &# …
การไขรู หรือเจาะรูทางเดินไฟของบั้งไฟ
เถือด การเจาะรูนี้ ให้เริ่มจากด้านท้ายซึ่งก็คือด้านที่อัด “เถือด” นั่นเอง โดยใช้เหล็กปากจิ้งจกหมุนเจาะตรงกึ่งกลางกระบอกลงไปเรื่อยๆ จนทะลุหัวบั้งไฟ ซึ่งหมื่อแต่ …
การกระทุ้งบั้งไฟ (บรรจุหมื่อลงบั้งไฟ)
การกระทุ้งบั้งไฟ เตรียมฐานรองสำหรับกระทุ้ง ซึ่งฐานรองนี้ ต้องใช้ไม้เนื้อแข็ง หนาประมาณ2ศอก เซาะรูขนาดให้หัวบั้งไฟเข้าได้ ลึกประมาณ1ศอก เตรียมไม้ตำบั้งไฟ(ไม้กระท …
การเซิ้งบั้งไฟ
การเซิ้งบั้งไฟ เซิ้ง คือการขับบทกลอนประเภทกาพย์ ด้วยจังหวะและทำนองเฉพาะตัว โดยมีผู้นำขับกาพย์เซิ้ง 1 คน ร้องนำไปทีละวรรค คนที่เหลือก็ร้องตามไปทีละวรรค เซิ้งบั้ง …