ภาษาอีสานทั้งหมด 10317 - 10326 จาก 17431
-
ไหข้า
แปลว่า : ภาชนะเคลือบดินเผาที่พวกชาวเขาเผ่าข้าทำ มีขนาดใหญ่และสูงกว่าไหที่คนลาวและคนไทยทำ เรียก ไหข้า. -
ไหแค
แปลว่า : ไหสำหรับใส่เหล้าโท เรียก ไหแค อย่างว่า ปุนกันฟายไหแคเปลี่ยนกันกินเมี้ยน (ฮุ่ง). -
ไหง
แปลว่า : ไหว สั่น สะเทือน อาการสั่นสะเทือน เรียก ไหง หงวย ก็ว่า อย่างว่า เลยเล่าต้านต่อแก้วนางนาฏกุมารี ก็ทนทวงคับแบ่งสองเสียไว้ สองเสนหาเพี้ยงแถลงคำค้อมก่อง คือคู่เป้งปลายลิ้นบ่ไหง (สังข์). -
ไหงวหงั่วน
แปลว่า : สั่น สะเทือน อย่างว่า ผัดผาบต้องท้าวหิ่งเชียงคาน ยนยนยอหอกแหลมไหลเข้า บาดาลพื้นธรณีไหงวหงั่วน เถ้าใช่ฟ้าดึงง้าวเงือดกลาง (ฮุ่ง). -
ไหปลาแดก
แปลว่า : ไหสำหรับใส่ปลาร้า เรียก ไหปลาแดก ที่เรียกชื่อปลาแดกเพราะเอาปลา เกลือและรำข้าวมาผสมเข้ากันแล้ว นำไปตำในครกมองให้แหลก เรียก ปลาแดก ปลาแหลก ก็ว่า บ้างก็ว่า เพราะการนำปลาที่ตำแล้วมายัดลงในไหที่ปากแคบ การยัดปลากดดันลงในไห เรียก ปลาแดก. -
ไหปากกว้าง
แปลว่า : ชื่อไหชนิดหนึ่ง ปากกว้างก้นกว้าง สำหรับใส่น้ำกินน้ำอาบ ไม่มีฝาปิด. -
ไหไพ
แปลว่า : ไหที่ใหญ่ ปากกว้าง ก้นกว้าง สำหรับใส่น้ำอ้อยงบ ใส่เกลือเก็บไว้กินได้เป็นปีๆ. -
ไหม
แปลว่า : ปรับเอา การที่ลูกใภ้ลูกเขยทำผิดฮีตคองประเพณี ปู่ย่าพ่อเถ้าแม่เถ้าจะต้องปรับลูกใภ้ลูกเขยเป็นเหล้าไหไก่โต หรือเป็นเงินเป็นทองแล้วแต่ประเพณีที่เคยทำกันมา ทั้งนี้เพื่อป้องกันมิให้ลูกใภ้ลูกเขยทำล่วงเกินอีก เรียก ไหมใภ้ไหมเขย. -
ไหม
แปลว่า : ใยของฝักหลอกที่สาวออกมาเป็นเส้น เพื่อทอเป็นผ้า เรียก เส้นไหม. -
ไหม้
แปลว่า : เผา ลุก ติดเชื้อ เช่น ไฟเผาเรือน เรียก ไฟไหม้เฮือน อย่างว่า ไฟบ่ไหม้เฮือนใผกะพออยู่ (ภาษิต).