ภาษาอีสานทั้งหมด 10605 - 10614 จาก 17431
-
อิ่งอ้อย
แปลว่า : ชื่อวัตถุกายสิทธิ์ชนิดหนึ่ง รูปร่างคล้ายเต่าทองตัวเล็กๆ เมื่อถูกน้ำมะนาวจะไต่ไปได้ เรียก อิ่งอ้อย ถือเป็นของศักดิ์สิทธิ์เก็บไว้กับเงินทองจะเป็นมงคล อย่างว่า มีเงินคันบ่มีคำห้อยแสนชิออยกะบ่อยู่ มีคำคันบ่มีอิ่งอ้อยออยโอ้กะบ่ฟัง (กลอน). -
อิงแอบ
แปลว่า : แนบชิด แอบอิง อย่างว่า ชะแลบนิ้วคอนเน่งประนมกร ลำลำมือกล่าวความแควนคิ้ว นางเมืองเท้าเทิงหมอนอิงอาสน์ เนื้อฮาบสิ้วแสงแก้วฮุ่งเฮือง (ฮุ่ง). -
อิด
แปลว่า : เหนื่อย ระอา อ่อนใจ อย่างว่า นับแต่พลัดพรากบ้านโดยดั่งเดือนปลาย นี้แล้ว ก็หากโฮยแฮงอิดอ่อนคราวคาด้าว กระทิงทวายช้างหมีเหมือยหมาป่า เมยแฮดฮ้องตันต้อนด่านดง (สังข์). -
อิดอ่อน
แปลว่า : อ่อนเพลีย หมดกำลังวังชา คนหมดกำลังกายและกำลังใจ เรียก อิดอ่อน อย่างว่า วอยวอยอิดอ่อนตายจมน้ำ (กา) ฝูงข้าปุนคำห้ามบาคราญอิดอ่อน (กาไก) เสียแฮงแฮ้งบินแฮงอิดอ่อน ลมบ่มาช่อยแฮ้งบินได้กะบ่แฮง (กลอน). -
อิเถ้า
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้เถาชนิดหนึ่ง เรียก เครืออิเถ้า. -
อินตา
แปลว่า : พระอินทร์โบราณเรียก อินตา อย่างว่า พิเศษพร้อมเนืองนอบมัสการ ยอมือทูลเทโวฮอดอินตาไท้ ขอจ่งชูชักน้อยเนาพลอยพ้นโทษ ปางนี้แม้นว่าบาปหมื่นชั้นขอให้เกื่อยไกล แด่ถ้อน (สังข์). -
อินทนิล
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ดอกชนิดหนึ่ง ออกดอกเป็นช่อตั้งตรง มีทั้งดอกสีม่วงแดง และสีม่วงชมพู เรียก ต้นอินทนิล อินทนิลน้ำ ก็ว่า อย่างว่า หลิงตาดต้ายมีฮ่อมผาฮอม ภูพะนังสูงช่องชันเป็นชั้น ผ่อเห็นอินทนิลหญ้าเขียวฮมเฮืองฮ่ม พุ้นเยอ พื้นฮาบเกลี้ยงมีค้อยชั่วคอย (สังข์). -
อินทร์
แปลว่า : พระอินทร์ ชื่อเทวราชผู้เป็นใหญ่ในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ และชั้นจาตุมหาราช อย่างว่า อินทร์ก็ตรัสส่องฮู้คำปรารถนานาง ก็จิ่งทันเทวาพร่ำมวลมาเต้า บัดนี้ให้ผู้ปรารถนาสร้างชมพูเสวยราช เป็นมิ่งเค้าธรรม์อ้างโลกคน นั้นเด (สังข์) (ป. อินฺท ส. อินฺทฺร). -
อินทิราช
แปลว่า : พระอินทร์ผู้เป็นใหญ่ อย่างว่า เมื่อนั้นอรไม่หน้าน้อยนาฏนางลุน นางก็สมาทานศีลพร่ำภาวนาพร้อม แล้วจิ่งอธิษฐานน้อมเถิงองค์อินทิราช ขอหน่อฟ้าบุญกว้างเกิดดอม แด่ถ้อน (สังข์) (ป.). -
อินโท
แปลว่า : พระอินทร์ (ป.) อย่างว่า โลกนี้บ่ประเสริฐแท้ทุกข์ยิ่งญิงชาย ขอแก่จอมคุณผายโผดปุนปางฮ้อน เมื่อนั้นอินโทท้าวธรงพรพร้อมกล่าว ฮักลูกแก้วสามเจ้าส่งลง (สังข์).