ภาษาอีสานทั้งหมด 2487 - 2496 จาก 17431
-
ขับ
แปลว่า : ไล่, ต้อน เช่น ขับงัว ขับควาย ขับเกวียน. -
ขับ
แปลว่า : ร้อง, ลำ การร้องลำทำเพลงเรียก ขับ ลำ ก็ว่า เช่นขับซำเหนือ ขับงึ่ม ขับเชียงขวาง อย่างว่า ประสงค์เสียงขับม่วนเมือเมืองฟ้า (สังข์) พ่องก็ขับอิ่นอ้อยทังอ่านหนังสือ (ผาแดง). -
ขับข่วง
แปลว่า : การร้องลำแบบหนึ่ง เช่น ลำผีฟ้า ลำเสี่ยงดูสายมิ่งสายแนน อย่างว่า นางใยสร้อยเสียงหวานขับข่วง เขาก็พมปี่พร้อมหลายถ้องกล่อมเสียง (ฮุ่ง). -
ขัย
แปลว่า : ความเสื่อม, ความสิ้น อายุที่ล่วงเลยไป สิ้นไป เสียไป เรียก อายุขัย. -
ขัว
แปลว่า : สะพาน สะพานที่ทำด้วยไม้ ด้วยเหล็กหรือปูน พอที่จะข้ามน้ำข้ามเหวได้ เรียก ขัว สะพาน ตะพาน ก็ว่า อย่างว่า ขอพ่อแปลงขัวข้ามสะเภาทองเทียวทีป เมืองใหญ่สองฝ่ายฟ้ากะไดแก้วก่ายกัน แท้แล้ว (สังข์). -
ขัว
แปลว่า : ไก่ฟ้า ไก่ป่าชนิดหนึ่ง เรียก ไก่ขัว นกขัว ก็ว่า อย่างว่า ขัวข่อขุ้มกะทากี้ก่างตอง (สังข์). -
ขั้ว
แปลว่า : เอาสิ่งของใส่กระเบื้องหรือกะทะตั้งไฟให้ร้องแล้วคนไปจนสุกหรือเกรียม เรียก ขั้ว เช่น ขั้วพริก ขั้วงา ขั้วถั่ว ขั้วเข้าขั้ว ขั้วเข้าเหมา ขั้วเข้าฮาง ขั้วเข้าเบือ. -
ขัวขัว
แปลว่า : ชัดเจน, ฉะฉาน การพูดจาสนทนาด้วยความชื่นชมเบิกบาน อย่างว่า เมื่อนั้นขัวขัวต้านกามทากษัตริย์ใหญ่ ชมชื่นต้านถามถ้วนซู่คลอง (สังข์). -
ขัวนัว
แปลว่า : สลัว, ทึบ, หนา เมฆสลัวมองดูอะไรเห็นไม่ชัดเรียก หมอกขัวนัว อย่างว่า ใกล้ฮุ่งเค้าคางอั่นอรชร ขัวนัวเหมือนหมอกฮวายลงข้อน ไฟฟืนใต้ทุกเตาเฮืองฮุ่ง ซว่าซว่าข้าดาตั้งแต่งงาย (สังข์). -
ขัวะ
แปลว่า : แกะ เช่นเอามีดแกะเปลือกไม้เรียก ขัวะเปลือกไม้ เอาเสียมแคะหาหอยที่ฝังอยู่ในดิน เรียก ขัวะหอย เอามีดกระเทาะเกล็ดปลา เรียก ขัวะเกล็ดปลา.