ภาษาอีสานทั้งหมด 2501 - 2510 จาก 17431
-
ข้า
แปลว่า : ข้า พวกชาวเขาเผ่าต่างๆ เรียก ข้า เช่น ข้าจะรวย ข้าระแด ข้าตองเหลือง พวกข้าตองเหลือง ถ้าอพยพไปอยู่ที่ไหนใบตองเหลืองหล่นลงมา จะไปอยู่ที่อื่นอีก. -
ข้า
แปลว่า : บ่าว, คนรับใช้ คนที่ยอมรับใช้คนอื่น เรียก ข้าสมัครใจ พ่อแม่เป็นข้าลูกเป็นข้าตาม เรียก ข้าโดยกำเนิด. -
ข้า
แปลว่า : ข้า หมายถึงตัวผู้พูด เรียก ข้า ข้าเจ้า ข้าน้อย ผู้ข้า ก็ว่า. -
ข้า
แปลว่า : ทำให้ด้ายเหนียวและแข็งด้วยการต้ม เรียก ข้าฝ้าย. -
ขาก
แปลว่า : ทำให้เศลษม์ (เสมหะ) หรือสิ่งที่ติดคอให้หลุดออกมา เรียก ขาก คาก ก็ว่า. -
ขากบ
แปลว่า : 1.)ชื่อกางเกงขาสั้นชนิดหนึ่ง มีขาสองขาคล้ายว่าวจุฬา เรียก โส้งขากบ. 2.)ชื่อว่าวชนิดหนึ่ง มีขาสองขาคล้ายว่าวจุฬา เรียก ว่าวขากบ. -
ขากะเยีย
แปลว่า : ที่สำหรับวางหนังสือใบลานเมื่อจะเข้าเรียนหนังสือใบลาน จะต้องมีขากะเยียไปตั้งไว้ข้างหน้า เอาหนังสือใบลานวางบน การเรียนหนังสือโบราณต้องใช้เวลานาน ถ้าจะใช้มือจับหนังสือต้องลำบากแน่ ที่วางหนังสือเรียก ขากะเยีย กากะเยีย ขาพะเยีย ก็ว่า. -
ขาเข็ด
แปลว่า : เดือยหรือไกเครื่องดักสัตว์ เวลาสัตว์มาถูกจะลั่นลง เรียก ไกขาเข็ด ไลขา เข็ด ไล ก็ว่า. -
ขาเขีย
แปลว่า : เกวียนที่เอามาตกแต่งให้สวยงาม ตีไม้สามเหลี่ยมวางบนหลังเกวียนเอาบั้งไฟมาผูกกับไม้สามเหลี่ยม ไม้สามหรือสี่เหลี่ยมที่ผูกบั้งไฟติดนี้ เรียก ไม้ขาเขียบั้งไฟ. -
ขาเครือ
แปลว่า : ขาเรียวลีบ คนที่มีขายาว และลีบเรียก คนขาเครือ.