ภาษาอีสานทั้งหมด 2781 - 2790 จาก 17431
-
เข้าเลียนเม็ด
แปลว่า : ขนมชนิดหนึ่ง ทำด้วยข้าวเหนียวนึ่ง อัดลงในไม้แบบกลมหรือเหลี่ยม ตากแห้งแล้วนำมาทอดน้ำมัน หยอดน้ำอ้อยหรือน้ำตาล เรียก เข้าเลียนเม็ด เข้าเรียงเม็ด เข้านางเล็ด ก็ว่า. -
เข้าสัตตุ
แปลว่า : ข้าวตู ข้าวเหนียวนึ่งตากให้แห้งแล้วตำเคล้ากับน้ำอ้อยหรือน้ำตาลมี ๒ ชนิด ชนิดที่เป็นก้อนเรียก สัตตุก้อน เป็นผลเรียก สัตตุผล ข้าวสองชนิดนี้ใช้เป็นสะเบียงเดินทางไกลหรือไปทางเรือ. -
ข้าวสาก
แปลว่า : ข้าวที่ถวายพระสงฆ์ด้วยการจับสลากถวาย การทำบุญข้าวสากปรารภเหตุเหมือนข้าวประดับดิน แต่ทำในรุ่งอรุณของวันเพ็ญเดือนสิบ เป็นประเพณีที่สำคัญของชาวอีสาน. -
เข้าหนม
แปลว่า : ขนมที่ทำด้วยข้าวหรือแป้งผสมน้ำอ้อยหรือน้ำตาล มีชื่อเรียกตามชนิดของมัน แต่เมื่อรวมแล้วเรียก เข้าหนม. -
กิน
แปลว่า : กินหมายถึงทั้งกินทั้งใช้สอย อย่างว่า กินของตัวเองทำให้คนอื่น เรียก กินข้าวโตโสความเพิ่น กินพร่ำเพรื่อ เรียก กินมำมำ กินไม่รู้จักแบ่งปัน เรียก กินผู้เดียวงูเขียวเกี้ยว กินไม่รู้จักอิ่ม เรียก กินได้ไส้ยาว กินข้าวไม่ใส่กับ เรียก กินในดอก กินดายดอก ก็ว่า -
กุลา
แปลว่า : ทุ่งใหญ่ เรียกท่งกุลาฮ้องไห้ พยัคฆภูมิ ทุ่งปู่ป๋าหลานก็ว่า ที่เรียกพยัคฆภูมิน่าจะเป็นเพราะมีดงใหญ่ใกล้ทุ่งที่เต็มไปด้วยสัตว์ดุร้าย ที่เรียกท่งปู่ป๋าหลาน คงจะหมายเอาปู่กับหลานเดินข้ามทุ่งนี้ เมื่อปู่จะคอยหลานก็กลัวจะค่ำมืดเสียก่อน ต้องรีบเดินจึงทิ้งหลานไว้ -
กู่
แปลว่า : อาศรม, ศาลา, ปราสาทที่มียอดสูง อย่างว่า ทันที่คำเหลืองเหลื้อมพรายพรายแก้วกู่ที่นั้นท้าวยี่ผู้แพงล้านพ่อฮา หั้นแล้ว (ฮุ่ง) -
เข้าหนมแดกงา
แปลว่า : ข้าวเหนียวนึ่งเคล้ากับงาที่คั่วสุกแล้ว ใส่น้ำตาลหรือน้ำอ้อย เรียก เข้าหนมแดกงา. -
เข้าหนมถั่ว
แปลว่า : ขนมที่เคล้ากับถั่วดินหรือถั่วลิสง ผสมน้ำอ้อยหรือน้ำตาล เรียก เข้าหนมถั่ว เข้าหนมถั่วดิน ก็ว่า -
เข้าหนมสาระวง
แปลว่า : ข้าวเหนียวนึ่ง เคล้าน้ำอ้อยหรือน้ำตาล ทำเป็นแผ่นกลมๆ คลายกงเกวียน เรียก เข้าหนมสาระวง เข้าหนมสาระวงกงเกวียน ก็ว่า