ภาษาอีสานทั้งหมด 3297 - 3306 จาก 17431
-
คูหา
แปลว่า : ถ้ำ (ป.). อย่างว่า ที่นั้นมีถ้ำแก้วเฮียงฮาบคูหา เป็นเพื่ออินตาทานแต่งปุนประดับไว้ พระก็พาอาเข้าคูหาถ้ำแอ่นมีทังพาโภชพร้อมเทวะท้าวป่าวปลง (สังข์) ชาติที่คูหาห้องราชสีห์เทียวท่อง บ่ห่อนละถิ่นไว้หนีไปซ้นป่าคา (ลึบ). -
เค
แปลว่า : เก คนที่ขาเกคือขาข้างหนึ่งสั้น ข้างหนึ่งยาว เรียก คนขาเค. -
เค็ง
แปลว่า : เข็ง ชื่อพรรณไม้เนื้อแข็งชนิดหนึ่งมีผลเล็กเป็นพวง เวลาสุกผลดำ กินเป็นอาหารได้ เรียก หมากเค็ง อย่างว่า เค็งเค็งฮ้องกลางดงช้างบ่ตื่น คื่นคื่นฮ้องกลางบ้านบ่ได้ยิน (ปัญหา). -
เค่ง
แปลว่า : เคร่ง ตรง ตรงต่อระเบียบเรียก เค่งคัด คัดเค่ง ก็ว่า หน้าไม่ยิ้มแย้มแจ่มใสเรียก หน้าเค่ง โกรธจัดเรียก เคียดเค่ง อย่างว่า โขโนฮ้ายฟุงฟายเคียดเค่ง (กา). -
เค็งคื่น
แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น ฟ้าร้องดังสั่นสะเทือนไป อย่างว่า เสียงสะเทือนเท้า จักรวาลเค็งคื่น (สังข์). -
เค็งเค็ง
แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงคนพูดกันในเวลาประชุม อย่างว่า เมื่อนั้นเจ็ดแจ่มเจ้าน้อมเน่งประณมกร เค็งเค็งชาวเป็งจาลแต่งปุนประดับไว้ ทุกประดาน้อมทูลธรรมเทวราช ปุนบอกให้เตินตั้งแต่งลิน (สังข์). -
เค็งเค็ง
แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงดนตรีดัง อย่างว่า ประดับปิ่นป้องฮีฮ่ำเฮียงเงา พอดีเสด็จฮอดยามยวงข้า เค็งเค็งก้องตุริยาเค้าคื่น อวนอ่อนแก้วกือล้านล่วงไป (สังข์). -
เคดเลด
แปลว่า : หน้าที่มีลักษณะยาว เรียก หน้ายาวเคดเลด. -
เคน
แปลว่า : ประเคน มอบให้ พระเจ้าแผ่นดินให้ลุกชายปกครองบ้านเมือง เรียก มอบเวนเคนราชสมบัติ ญาติโยมถวายสิ่งของแก่พระสงฆ์เรียก เคน เช่น เคนเข้า เคนน้ำ เคนผ้า เคนแพร เคนหมากพลูปูนยา. -
เค้น
แปลว่า : บีบ คั้น เน้น เช่น บีบคอ เรียก เค้นคอ อย่างว่า บ่อยากล้มขอนหากพาพลิก บ่อยากหยิกแม่มือหากพาเน้น (ภาษิค).