ภาษาอีสานทั้งหมด 4656 - 4665 จาก 17431
-
ดวง
แปลว่า : เป็นคำเรียกดอกไม้ว่า ดวง ดวงหอม ดอกดวง ก็ว่า อย่างว่า จวงจันทน์แก้วดวงหอมช้อนกิ่ง สาวแต่งได้โดยฮ้อยฝากฝืน (ฮุ่ง) นางคราญต้านเตินเขาข้าหนุ่ม ให้ขาบฮ้อยดวงเข้มฮีบถวาย (สังข์). -
ดวง
แปลว่า : ยอด จอม ผู้เป็นยอดหรือเป็นจอมเรียก ดวง อย่างว่า แต่นั้นดวงกาตริย์ไท้ทรงเมืองท้าวฮุ่ง (ฮุ่ง). -
ดวงปลี
แปลว่า : ยอดพระธาตุ ยอดเจดีย์ เรียก ยอดพระธาตุหรือเจดีย์ว่า ดวงปลี อย่างว่า ยนยนชาวเป็งจาลจูดเทียนตามไต้ เจดีย์ดั้วดวงปลีพ้นพุ่ง บ่ฮู้กี่หมื่นฮ้อยเฮืองเหล้มลูกงาม (สังข์). -
ดวงปลี
แปลว่า : อวัยวะของเพศหญิงที่มีรูปคล้ายดอกกล้วย เรียก ดวงปลี หรือ ปลีกล้วย อย่างว่า ญิงใดโยนีส้วยคือปลีกล้วยอ่อน ญิงนั้นสุขลื่นล้นบุญเจ้าหากมี (คำสอน). -
ดวงพร
แปลว่า : คำสั่ง พรที่ให้ไป อย่างว่า อวนจ่งนำดวงพรพาดผมสองใช้ เอาขาเข้าทูลเทียนเทวราช เมื่อนั้นจันทร์จื่อถ้อยเถิงใช้กล่าวกลอน (สังข์). -
ดวด
แปลว่า : ส่วนของเสาระหว่างขื่อถึงหลังคาเรียก ดวด คือเสาสูง เรียกหินเป็นแท่งสูง เรียก หินดวด. -
ดวน
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ขนาดกลางชนิดหนึ่ง ดอกเป็นกลีบหนาและสั้น มีสีขาวกลิ่นหอม เรียก ดอกดวน ลำดวน ดำดวน ก็ว่า อย่างว่า ดำดวนดั้วดวงหอมล้นที่ ยามเมื่อลมแกว่งเปื้องไกวค้อมกลิ่นหอม (ฮุ่ง) มีทั้งดำดวนดั้วดวงหอมไขกาบ ขิกสะเดือช้อนซอนพั้วกอกเกียง (สังข์). -
ดวน
แปลว่า : เซซวน เดินหัวคะมำ เรียก ย่างหัวดวน. -
ด่วน
แปลว่า : รีบ เร็ว เร่ง เดินเร็ว เรียก ด่วน อย่างว่า องค์กาตริย์น้อยลีลาแล้วพรากเดินด่วนเช้าคนิงฮ้อนฮ่อการ (สังข์). -
ด้วน
แปลว่า : กุด ขาด สั้น ตาลปลายกุดเรียก ตาลปลายด้วน อย่างว่า เฮียมนี้เป็นดังตาลปลายด้วนโกนโกอยู่กลางท่ง ฮากบ่เหลือเครือบ่เกี้ยวโทนโท้อยู่แต่ลำ คันเครือขิกบ่มาเกี้ยวใบ เครือหวายบ่มาเกี้ยวก้าน ตาลต้นส่วนอยู่พลอย (ผญา).